الروض الانف فی شرح السیره النبویه لابن هشام

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] این کتاب شرح سیره ابن هشام است و مؤلف آن سهیلی (م581) به تبیین و شرح کتاب سیره و شرح کلمات مشکل، اعراب آنها و اسم و نسب های پیچیده آن می پردازد. توضیح برخی از مبانی فقهی و اخبار ناقصی که ابن هشام ذکر کرده است نیز مورد نظر شارح قرار دارد.
سهیلی با استفاده از احادیث پیامبر (ص) و سخنان صحابه و محدثان و مورخان، به رفع نواقص سیره ابن هشام که متن آنها در بالای صفحات نقل شده اقدام نموده است. وی در مقدمه کتاب به بیان هدف از تألیف آن و سند کتاب سیره ابن هشام، ترجمه ابن اسحاق و راویان کتاب می پردازد.
صفحات کتاب روض الانف در سه قسمت تنظیم شده است: قسمت اول (بالا) متن ابن هشام است. قسمت دوم (وسط) متن کلمات سهیلی است و قسمت سوم (پایین) مطالب محقق کتاب عبدالرحمن وکیل است. طبعاً در صفحاتی که مطالب سهیلی مفصل شده، در قسمت بالا به جای متن ابن هشام نقطه چین قرار داده شده است.
روش سهیلی در شرح سیره ابن هشام قدری مبهم است و تطبیق آن با متن، مستلزم قدری دقت. زیرا سهیلی موارد خاصی را شرح کرده و قصد توضیح تمامی متن ابن هشام را نداشته است. وی ابتدا متن مفصلی از ابن هشام را نقل کرده و سپس وارد شرح آن شده و صفحات زیادی را به طور پیوسته آورده است. با این وضع بسیاری از جزئیات سیره ابن هشام در کتاب روض الانف توضیح داده نشده نباید چنین انتظاری از این کتاب داشت چون مؤلف آنچه را خود در نظر داشته شرح کرده است.
پیوستگی این سه قسمت در کتاب، آن را با پیچیدگی و آشفتگی خاصی روبرو کرده و قدری از این اشکالات به دلیل قدمت کتاب است. اگر سهیلی متن کتاب سیره را در کتاب خود نمی آورد، قدری از این ابهام کاسته می شد. پاورقی های مصحح کتاب نیز بر این شلوغی، افزوده است.
شاید بتوان گفت بیشتر توضیحات سهیلی مربوط به الفاظ است. مواردی نیز به اظهار نظر در باره گزارش های سیره پرداخته و مطالب تاریخی را نقل می کند. در عین حال تکیه اصلی وی بر گزارش های ابن اسحاق و ابن هشام است.

پیشنهاد کاربران

بپرس