الشافی فی شرح اصول الکافی

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] الشافی فی شرح الکافیاثر ملّا خلیل بن الغازی القزوینی (م 1098 ق) به زبان عربی است. که توسط آقای محمد حسین درایتی تحقیق شده است.
دو شرح فارسی و عربی به نام‍: الصافی فی شرح الاصول الکافی و الشافی فی شرح الاصول الکافی، از مؤلف موجود می باشد. شرح فارسی آن در سال 1332 ق، در هند به چاپ رسیده است؛ ولی شرح عربی آن تاکنون مخطوط بوده است.
از آن جایی که ملّا خلیل قزوینی، مسلک اخباری داشته، انگیزه خود را در تألیف این کتاب، وجود اشکالاتی در برخی از شروح الکافی می داند که به زعم وی، منشأ آن، ورود برخی آرای فلاسفه و معتزله به حوزه علوم حدیث است. به همین جهت، وی تلاش می کند که با اعتماد به دسته ای از آیات قرآن و بدون بهره گیری از استدلال عقلی، به تفسیر معانی حدیث و برخی متشابهات آیات بپردازد.
شرح با مقدمه ای از دبیر کنگره بین المللی شیخ کلینی و سپس محقق، در مورد شخصیت و آثار شارح و زندگانی وی آغاز، و در ادامه متن کتاب الکافی شرح می گردد.
از ویژگی این شرح، تفسیر آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام است، که شارح توانسته، به نتایجی در خصوص اثبات امامت امیر المؤمنین (ع) و ائمّه معصوم علیهم السلام نائل شود همچنین در این کتاب، به شرح و توضیح لغات غریبه، ضبط صحیح اسما، اماکن، روات و... پرداخته شده و شناسایی برخی رجال سلسله سند و نسخه شناسی ای بر کتاب انجام گرفته است.
به عقیده او برخی از شروح اصول الکافی، مشتمل بر اشکالاتی است که منشأ آن، ورود برخی از آرای فلاسفه و معتزله و نیز برخی اجتهادات مخالفان در جوامع اوّلیه روایی اصحاب امامیه (اصول حدیثی) بوده است. هر گرو در حلّ مشکلات و تفسیر مبهمات، بدون اعتماد به محکمات، صرفاً به آرای شخصی خود استناد و اعتماد کرده اند، و هر طایفه، خود را امام و مقتدای خویش قرار داده اند. از این رو، وی در این شرح، تلاش دارد بدون بهره گیری از آرای ظنّی و استدلالات عقلی، بلکه با اعتماد به محکمات آیات، به تفسیر و شرح برخی متشابهات بپردازد. در این رهگذر نیز، به نتایج جالبی در خصوص اثبات امامت امیر المؤمنین علی علیه السلام و اولاد طاهرینش دست یافته است که می توان آن را ویژگی بارز این شرح دانست. چنانچه گفته شد از ویژگی این شرح را می توان به تفسیر نمون آیات و روایات اشاره کرد.

پیشنهاد کاربران

بپرس