الفایق فی غریب الحدیث

[ویکی فقه] الفایق فی غریب الحدیث (کتاب). «الفائق فی غریب الحدیث» اثر محمود بن عمر زمخشری ، خلاصه ای از تلاش کسانی است که در موضوع غریب الحدیث از قرن دوم تا حیات مولف قلم زده اند.
از آنجا که کتاب در واقع شرح الفاظ غریب حدیث نبوی می باشد، لذا می توان آن را معجم لغت روایی دانست، که مولف با رجوع به کتب گذشتگان خود این اثر گرانبها را نوشته است. وی در تشریح انگیزه اش از نگارش کتاب یادآور می شود که اگرچه آثار فراوانی در این موضوع تالیف شده ولی اثری که از حیث ساختار نیکو، و از حیث محتوا به حقیقت نزدیکتر باشد نوشته نشده است.
ساختار کتاب
کتاب در چهار جلد تدوین شده است. مولف، ترجمه کلمات غریب از احادیث و آثار را بر اساس حروف الفبا و به ترتیب فاء الفعل مرتب کرده و ذیل هر حرف به تعداد حروف الفبا، باب ذکر کرده که بابها بر اساس حرف عین الفعل مرتب شده است؛ مثلا ذیل حرف همزه بابهای همزه مع الباء، همزه مع التاء، همزه مع الثاء و... جای می گیرند. لازم به ذکر است که مولف فقط در فاء الفعل و عین الفعل ترتیب حروف الفبائی را رعایت کرده است؛ ولی در حرف سوم چنین مراعاتی در کار نیست؛ مثلا «علو» را قبل از «علم» و «اکل» را قبل از «اکد» ذکر کرده است. همچنین از اشعار ، آیات و روایات نیز بهره برده است.
گزارش محتوا
...