[ویکی فقه] القانون فی الطب (ابهام زدایی). القانون فی الطب ممکن است عنوان برای کتاب های ذیل باشد: • القانون فی الطب (کتاب)، اثر ژرف و ماندگار شیخ الرئیس، ابن سینا در موضوع طب • القانون فی الطب (ترجمه)، ترجمه فارسی به قلم آقای علیرضا مسعودی از کتاب القانون فی الطب ابن سینا
...
...
wikifeqh: قانون_ابوعلی سینا
[ویکی فقه] القانون فی الطب (ترجمه). کتاب «القانون فی الطب» از شاه کارهای علم پزشکی است که به قلم شیخ الرئیس، حکیم، ابوعلی سینا ، به رشته تحریر درآمده است. این اثر، پس از تالیف، مورد توجه پزشکان و محققان بسیاری قرار گرفت که ترجمه، شرح و تحشیه های گوناگون، مؤید این مدعا است.
ترجمه قانون به زبان های مختلف از جمله کارهایی است که پیرامون این اثر انجام شده است. در این میان چندین ترجمه به زبان فارسی به چشم می خورد؛ از جمله ترجمه هایی که اخیرا از این اثر صورت گرفته است، ترجمه فارسی به قلم آقای علیرضا مسعودی است. وی، در باره انگیزه اش پیرامون ترجمه قانون، چنین می نویسد: از ابتدای آشنایی ام با طب، به سراغ کتاب قانون شیخ الرئیس، ابو علی سینا رفتم و ترجمه موجود از آن را برای استفاده تهیه کردم، سپس به دلیل نارسا بودن برخی عبارات، بهتر دیدم که به متن عربی قانون مراجعه نمایم تا شاید از طریق زبان اصلی بهتر بتوانم با موضوع، ارتباط برقرار نموده و به نظریات طبی شیخ، واقف گردم و طبعا در پاره ای از موارد به تطبیق ترجمه موجود از قانون با متن عربی آن می پرداختم و در این بین به تفاوت های بسیاری در آن پی بردم؛ به طوری که در بسیاری از موارد برای درک و اطمینان بهتر به ناچار باید به متن عربی قانون مراجعه می کردم و ترجمه نمی توانست من را از متن اصلی بی نیاز کند و به تدریج با دقت بیشتر و با آشنایی با استاد محقق جناب آقای اسماعیل ناظم، به اتفاق به اشتباهات اساسی و فاحش در برگرداندن متن عربی به فارسی برخورد نمودیم که استفاده درست از یک کتاب علمی و فنی را دچار تردید و آن را از درجه اعتماد و اعتبار ساقط می نمود؛ آن هم کتابی به اهمیت قانون که مرجع و منبع بی بدیل در علم طب شمرده می شود، لذا به این نکته توجه نمودیم که اگر بنا باشد طب سنتی از انزوا خارج گردد و از اضمحلال نجات یابد، باید کتاب های منبع و معتبر این علم را دریافت و در این زمینه از جمله کارهای لازم، تصحیح و تنقیح و ترجمه دقیق متون و منابع اصیل این علم می باشد. تصحیح و بازنویسی متون فارسی طب به سبب تغییرات و تفاوت هایی که در نوشتار و واژگان آن پدیدار گردیده است و در کنار آن ترجمه متون عربی ضروری می باشد.
ساختار کتاب
کتاب قانون در پنج بخش (به تعبیر مؤلف، در پنج کتاب)، به رشته تحریر درآمده است:کتاب اول: مبانی و کلیات طب.کتاب دوم: داروهای ساده.کتاب سوم: بیماری های جزیی که در هر یک از اندام بدن از سر تا قدم رخ می دهد.کتاب چهارم: بیماری های عمومی که اختصاص به عضوی خاص ندارد، مثل تب ها.کتاب پنجم: داروهای مرکب (قرابادین). ترجمه این اثر نیز از همین ترتیب پیروی می کند. البته آنچه از ترجمه این کتاب تا کنون چاپ و منتشر شده تنها کتاب اول از کتاب های پنج گانه قانون است. در این بخش از کتاب قانون که خود، شامل شش بخش کوچک تر است، این مباحث مطرح می شود:۱. تعریف و موضوع علم طب . ۲- ارکان. ۳. مزاج ها ۴. اخلاط ۵. تشریح که مفصل ترین بخش این کتاب است ۶. قوا و افعال. هر بخش از این بخش های شش گانه، خود، به فصل های کوچک تری تقسیم می شود.
گزارش محتوا
قانون، مشهورترین کتاب پزشکی طب سنتی است؛ از این رو مشتاقان طب به این کتاب توجه بسیاری دارند، ولی چون متن این کتاب عربی است، کسانی که با زبان عربی آشنایی ندارند، فهم این اثر برایشان نامقدور است. افزون بر این، نادرستی و تصحیف راه یافته به برخی از کلمات و عبارت های قانون، باعث شده فهم کتاب حتی برای آشنایان به زبان عربی هم چندان آسان نباشد.این دو امر استاد مسعودی را بر آن داشته که دست به دو اقدام بزند: ۱. ترجمه قانون به زبان فارسی. ۲. تصحیح متن قانون بر اساس نسخ معتبر و موجود از آن.البته قبل از ایشان شرفکندی تمامی کتاب قانون را به فارسی ترجمه نموده و هم چنین برخی از ناشران عرب ادعای تصحیح این اثر را نموده اند، ولی نه ترجمه شرفکندی چندان معتبر است و نه ادعای این ناشران، درست.استاد مسعودی در تصحیح متن کتاب، از چهار نسخه قانون و منابع فرعی دیگر از جمله ذخیره خوارزم شاهی بهره برده است.
وضعیت کتاب
...
ترجمه قانون به زبان های مختلف از جمله کارهایی است که پیرامون این اثر انجام شده است. در این میان چندین ترجمه به زبان فارسی به چشم می خورد؛ از جمله ترجمه هایی که اخیرا از این اثر صورت گرفته است، ترجمه فارسی به قلم آقای علیرضا مسعودی است. وی، در باره انگیزه اش پیرامون ترجمه قانون، چنین می نویسد: از ابتدای آشنایی ام با طب، به سراغ کتاب قانون شیخ الرئیس، ابو علی سینا رفتم و ترجمه موجود از آن را برای استفاده تهیه کردم، سپس به دلیل نارسا بودن برخی عبارات، بهتر دیدم که به متن عربی قانون مراجعه نمایم تا شاید از طریق زبان اصلی بهتر بتوانم با موضوع، ارتباط برقرار نموده و به نظریات طبی شیخ، واقف گردم و طبعا در پاره ای از موارد به تطبیق ترجمه موجود از قانون با متن عربی آن می پرداختم و در این بین به تفاوت های بسیاری در آن پی بردم؛ به طوری که در بسیاری از موارد برای درک و اطمینان بهتر به ناچار باید به متن عربی قانون مراجعه می کردم و ترجمه نمی توانست من را از متن اصلی بی نیاز کند و به تدریج با دقت بیشتر و با آشنایی با استاد محقق جناب آقای اسماعیل ناظم، به اتفاق به اشتباهات اساسی و فاحش در برگرداندن متن عربی به فارسی برخورد نمودیم که استفاده درست از یک کتاب علمی و فنی را دچار تردید و آن را از درجه اعتماد و اعتبار ساقط می نمود؛ آن هم کتابی به اهمیت قانون که مرجع و منبع بی بدیل در علم طب شمرده می شود، لذا به این نکته توجه نمودیم که اگر بنا باشد طب سنتی از انزوا خارج گردد و از اضمحلال نجات یابد، باید کتاب های منبع و معتبر این علم را دریافت و در این زمینه از جمله کارهای لازم، تصحیح و تنقیح و ترجمه دقیق متون و منابع اصیل این علم می باشد. تصحیح و بازنویسی متون فارسی طب به سبب تغییرات و تفاوت هایی که در نوشتار و واژگان آن پدیدار گردیده است و در کنار آن ترجمه متون عربی ضروری می باشد.
ساختار کتاب
کتاب قانون در پنج بخش (به تعبیر مؤلف، در پنج کتاب)، به رشته تحریر درآمده است:کتاب اول: مبانی و کلیات طب.کتاب دوم: داروهای ساده.کتاب سوم: بیماری های جزیی که در هر یک از اندام بدن از سر تا قدم رخ می دهد.کتاب چهارم: بیماری های عمومی که اختصاص به عضوی خاص ندارد، مثل تب ها.کتاب پنجم: داروهای مرکب (قرابادین). ترجمه این اثر نیز از همین ترتیب پیروی می کند. البته آنچه از ترجمه این کتاب تا کنون چاپ و منتشر شده تنها کتاب اول از کتاب های پنج گانه قانون است. در این بخش از کتاب قانون که خود، شامل شش بخش کوچک تر است، این مباحث مطرح می شود:۱. تعریف و موضوع علم طب . ۲- ارکان. ۳. مزاج ها ۴. اخلاط ۵. تشریح که مفصل ترین بخش این کتاب است ۶. قوا و افعال. هر بخش از این بخش های شش گانه، خود، به فصل های کوچک تری تقسیم می شود.
گزارش محتوا
قانون، مشهورترین کتاب پزشکی طب سنتی است؛ از این رو مشتاقان طب به این کتاب توجه بسیاری دارند، ولی چون متن این کتاب عربی است، کسانی که با زبان عربی آشنایی ندارند، فهم این اثر برایشان نامقدور است. افزون بر این، نادرستی و تصحیف راه یافته به برخی از کلمات و عبارت های قانون، باعث شده فهم کتاب حتی برای آشنایان به زبان عربی هم چندان آسان نباشد.این دو امر استاد مسعودی را بر آن داشته که دست به دو اقدام بزند: ۱. ترجمه قانون به زبان فارسی. ۲. تصحیح متن قانون بر اساس نسخ معتبر و موجود از آن.البته قبل از ایشان شرفکندی تمامی کتاب قانون را به فارسی ترجمه نموده و هم چنین برخی از ناشران عرب ادعای تصحیح این اثر را نموده اند، ولی نه ترجمه شرفکندی چندان معتبر است و نه ادعای این ناشران، درست.استاد مسعودی در تصحیح متن کتاب، از چهار نسخه قانون و منابع فرعی دیگر از جمله ذخیره خوارزم شاهی بهره برده است.
وضعیت کتاب
...
wikifeqh: القانون_فی_الطب_(ترجمه)
[ویکی نور] القانون فی الطب (طبع بیروت). القانون فی الطب (طبع بیروت) اثر ابوعلی سینا در طب مزاجی و طبیعی که سالیان متوالی در بزرگ ترین مراکز علمی و پزشکی جهان مدار تدریس در علم پزشکی بوده است و آن نیست جز شاه کار وی، کتاب گران سنگ القانون فی الطب به زبان عربی.
ابن سینا، انگیزه اش را از تألیف این اثر، چنین بیان می کند: فقد التمس منی بعض خلص إخوانی و من یلزمنی اسعافه بما یسمح به و سعی أن أصنف فی الطب کتابا مشتملا علی قوانینه الکلیة و الجزئیة اشتمالاً یجمع إلی الشرح الاختصار و إلی ایفاء الأکثر حقه من البیان الایجاز فأسعفته بذلک..
در مورد تاریخ نگارش این اثر هم مسلماً نمی توان سال خاصی را معین کرد، چرا که اثری به این عظمت مطمئناً در طول سالیان دراز به رشته تحریر درآمده است و پس از تحریر اولیه هم مسلماً مورد بازنگری مؤلف قرار گرفته است.
کتاب قانون، پس از نگارش، بسیار مورد توجه قرار گرفته و به همین سبب ترجمه ها و شرح های گوناگونی از آن در دست است. علاوه بر آن، این کتاب ارزش مند به مدت چند قرن در اروپا به عنوان یکی از متون دانشگاهی مطرح بود و از این رو ترجمه ها و شروح مختلفی از این کتاب در اروپا و به زبان های لاتین دیده می شود. هم چنین کتاب قانون یکی از اولین کتاب هایی بوده که پس از اختراع صنعت چاپ به زیور طبع آراسته گردیده است.
علاوه بر این تا روزگار ما بسیاری از طبیبان در نگارش مقالات و کتاب های پزشکی از این اثر بهره برده اند.
ابن سینا، انگیزه اش را از تألیف این اثر، چنین بیان می کند: فقد التمس منی بعض خلص إخوانی و من یلزمنی اسعافه بما یسمح به و سعی أن أصنف فی الطب کتابا مشتملا علی قوانینه الکلیة و الجزئیة اشتمالاً یجمع إلی الشرح الاختصار و إلی ایفاء الأکثر حقه من البیان الایجاز فأسعفته بذلک..
در مورد تاریخ نگارش این اثر هم مسلماً نمی توان سال خاصی را معین کرد، چرا که اثری به این عظمت مطمئناً در طول سالیان دراز به رشته تحریر درآمده است و پس از تحریر اولیه هم مسلماً مورد بازنگری مؤلف قرار گرفته است.
کتاب قانون، پس از نگارش، بسیار مورد توجه قرار گرفته و به همین سبب ترجمه ها و شرح های گوناگونی از آن در دست است. علاوه بر آن، این کتاب ارزش مند به مدت چند قرن در اروپا به عنوان یکی از متون دانشگاهی مطرح بود و از این رو ترجمه ها و شروح مختلفی از این کتاب در اروپا و به زبان های لاتین دیده می شود. هم چنین کتاب قانون یکی از اولین کتاب هایی بوده که پس از اختراع صنعت چاپ به زیور طبع آراسته گردیده است.
علاوه بر این تا روزگار ما بسیاری از طبیبان در نگارش مقالات و کتاب های پزشکی از این اثر بهره برده اند.
wikinoor: القانون_فی_الطب_(طبع_بیروت)
[ویکی فقه] القانون فی الطب (کتاب). کتاب گران سنگ القانون فی الطب که به زبان عربی نگاشته شده ؛ اثر ژرف و ماندگار شیخ الرئیس، ابن سینا در موضوع طب سالیان متوالی در بزرگ ترین مراکز علمی و پزشکی جهان تدریس شده است .
ابن سینا، انگیزه اش را از تالیف این اثر، چنین بیان می کند: فقد التمس منی بعض خلص اخوانی و من یلزمنی اسعافه بما یسمح به و سعی ان اصنف فی الطب کتابا مشتملا علی قوانینه الکلیة و الجزئیة اشتمالا یجمع الی الشرح الاختصار و الی ایفاء الاکثر حقه من البیان الایجاز فاسعفته بذلک. در مورد تاریخ نگارش این اثر هم مسلما نمی توان سال خاصی را معین کرد، چرا که اثری به این عظمت مطمئنا در طول سالیان دراز به رشته تحریر درآمده است و پس از تحریر اولیه هم مسلما مورد بازنگری مؤلف قرار گرفته است.کتاب قانون، پس از نگارش، بسیار مورد توجه قرار گرفته و به همین سبب ترجمه ها و شرح های گوناگونی از آن در دست است. علاوه بر آن، این کتاب ارزش مند به مدت چند قرن در اروپا به عنوان یکی از متون دانشگاهی مطرح بود و از این رو ترجمه ها و شروح مختلفی از این کتاب در اروپا و به زبان های لاتین دیده می شود. هم چنین کتاب قانون یکی از اولین کتاب هایی بوده که پس از اختراع صنعت چاپ به زیور طبع آراسته گردیده است.علاوه بر این تا روزگار ما بسیاری از طبیبان در نگارش مقالات و کتاب های پزشکی از این اثر بهره برده اند.
ساختار کتاب
ابن سینا، کتاب قانون را بر اساس پنج کتاب، تدوین نموده است:کتاب اول: مبانی و کلیات طب .کتاب دوم: داروهای ساده.کتاب سوم: بیماری های جزیی که در هر یک از اندام بدن از سر تا قدم رخ می دهد.کتاب چهارم: بیماری های عمومی که به عضوی خاص اختصاص ندارد، مانند تب .کتاب پنجم: قرابادین ( داروهای ترکیبی ).ابن سینا، خود، ساختار و شیوه تحریر این اثر را چنین بیان کرده است: و رایت ان اتکلم اولا فی الامور العامة الکلیة فی کلا قسمی الطب اعنی القسم النظری و القسم العملی ثم بعد ذلک اتکلم فی کلیات احکام قوی الادویة المفردة ثم فی جزئیاتها ثم بعد ذلک فی الامراض الواقعة بعضو عضو، فابتدئ اولا بتشریح ذلک العضو و منفعته و اما تشریح الاعضاء المفردة البسیطة فیکون قد سبق منی ذکره فی الکتاب الاول الکلی و کذلک منافعها. ... و اما الآن فانی اجمع هذا الکتاب و اقسمه الی کتب خمسة علی هذا المثال: الکتاب الاول: فی الامور الکلیة فی علم الطلب. الکتاب الثانی: فی الادویة المفردة.الکتاب الثالث: فی الامراض الجزئیة الواقعة باعضاء الانسان عضو عضو من الفرق الی القدم ظاهرها و باطنها. الکتاب الرابع: فی الامراض الجزئیة التی اذا وقعت لم تختص بعضو و فی الزینة. الکتاب الخامس: فی ترکیب الادویة و هو الاقراباذین. هر بخش از بخش های پنج گانه این اثر، خود، به اجزای کوچک تری تحت عنوان تعلیم، فصل و فن تقسیم می شود.
گزارش محتوا
کتاب قانون- چنان که گفتیم- مهم ترین و ماندگارترین نگاشته طب سنتی است. قبل از نگارش کتاب قانون، کتاب های مهم و مفصل دیگری در عرصه طب سنتی به رشته تحریر درآمده که هر کدام، کتاب های باارزشی شمرده می شوند. کتاب الحاوی فی الطب، مشتمل بر تجربیات پزشک نام دار، محمد بن زکریای رازی است و یا کتاب کامل الصناعة نگاشته ای کامل در حوزه طب نظری و طب عملی (بالینی) است؛ با این حال کتاب قانون ابن سینا، ناسخ بسیاری از این کتاب ها شمرده می شود، چرا که ترتیب و تدوین شگرف ابن سینا، در نگارش این اثر، دست یابی دانش پژوه را به مطالب پزشکی آسان تر می نماید. علاوه بر این، به سبب خبرویت ابن سینا، در زمینه علوم عقلی ، وی توانسته بسیاری از مبانی فلسفی را با قواعد پزشکی تطبیق دهد و پزشکی را به صورت علمی برهانی، به مخاطبین این علم عرضه کند.البته از آن جا که ابن سینا به سبب اشتغالات فراوان، فرصت تجربه و آزمایش کمتری داشته است، مباحث بالینی این اثر و هم چنین دواشناسی و داروسازی در آن، نسبت به بعضی دیگر از کتاب ها- از جمله تذکرة اولی الالباب داود انطاکی - کم اهمیت تر است.
وضعیت کتاب
...
ابن سینا، انگیزه اش را از تالیف این اثر، چنین بیان می کند: فقد التمس منی بعض خلص اخوانی و من یلزمنی اسعافه بما یسمح به و سعی ان اصنف فی الطب کتابا مشتملا علی قوانینه الکلیة و الجزئیة اشتمالا یجمع الی الشرح الاختصار و الی ایفاء الاکثر حقه من البیان الایجاز فاسعفته بذلک. در مورد تاریخ نگارش این اثر هم مسلما نمی توان سال خاصی را معین کرد، چرا که اثری به این عظمت مطمئنا در طول سالیان دراز به رشته تحریر درآمده است و پس از تحریر اولیه هم مسلما مورد بازنگری مؤلف قرار گرفته است.کتاب قانون، پس از نگارش، بسیار مورد توجه قرار گرفته و به همین سبب ترجمه ها و شرح های گوناگونی از آن در دست است. علاوه بر آن، این کتاب ارزش مند به مدت چند قرن در اروپا به عنوان یکی از متون دانشگاهی مطرح بود و از این رو ترجمه ها و شروح مختلفی از این کتاب در اروپا و به زبان های لاتین دیده می شود. هم چنین کتاب قانون یکی از اولین کتاب هایی بوده که پس از اختراع صنعت چاپ به زیور طبع آراسته گردیده است.علاوه بر این تا روزگار ما بسیاری از طبیبان در نگارش مقالات و کتاب های پزشکی از این اثر بهره برده اند.
ساختار کتاب
ابن سینا، کتاب قانون را بر اساس پنج کتاب، تدوین نموده است:کتاب اول: مبانی و کلیات طب .کتاب دوم: داروهای ساده.کتاب سوم: بیماری های جزیی که در هر یک از اندام بدن از سر تا قدم رخ می دهد.کتاب چهارم: بیماری های عمومی که به عضوی خاص اختصاص ندارد، مانند تب .کتاب پنجم: قرابادین ( داروهای ترکیبی ).ابن سینا، خود، ساختار و شیوه تحریر این اثر را چنین بیان کرده است: و رایت ان اتکلم اولا فی الامور العامة الکلیة فی کلا قسمی الطب اعنی القسم النظری و القسم العملی ثم بعد ذلک اتکلم فی کلیات احکام قوی الادویة المفردة ثم فی جزئیاتها ثم بعد ذلک فی الامراض الواقعة بعضو عضو، فابتدئ اولا بتشریح ذلک العضو و منفعته و اما تشریح الاعضاء المفردة البسیطة فیکون قد سبق منی ذکره فی الکتاب الاول الکلی و کذلک منافعها. ... و اما الآن فانی اجمع هذا الکتاب و اقسمه الی کتب خمسة علی هذا المثال: الکتاب الاول: فی الامور الکلیة فی علم الطلب. الکتاب الثانی: فی الادویة المفردة.الکتاب الثالث: فی الامراض الجزئیة الواقعة باعضاء الانسان عضو عضو من الفرق الی القدم ظاهرها و باطنها. الکتاب الرابع: فی الامراض الجزئیة التی اذا وقعت لم تختص بعضو و فی الزینة. الکتاب الخامس: فی ترکیب الادویة و هو الاقراباذین. هر بخش از بخش های پنج گانه این اثر، خود، به اجزای کوچک تری تحت عنوان تعلیم، فصل و فن تقسیم می شود.
گزارش محتوا
کتاب قانون- چنان که گفتیم- مهم ترین و ماندگارترین نگاشته طب سنتی است. قبل از نگارش کتاب قانون، کتاب های مهم و مفصل دیگری در عرصه طب سنتی به رشته تحریر درآمده که هر کدام، کتاب های باارزشی شمرده می شوند. کتاب الحاوی فی الطب، مشتمل بر تجربیات پزشک نام دار، محمد بن زکریای رازی است و یا کتاب کامل الصناعة نگاشته ای کامل در حوزه طب نظری و طب عملی (بالینی) است؛ با این حال کتاب قانون ابن سینا، ناسخ بسیاری از این کتاب ها شمرده می شود، چرا که ترتیب و تدوین شگرف ابن سینا، در نگارش این اثر، دست یابی دانش پژوه را به مطالب پزشکی آسان تر می نماید. علاوه بر این، به سبب خبرویت ابن سینا، در زمینه علوم عقلی ، وی توانسته بسیاری از مبانی فلسفی را با قواعد پزشکی تطبیق دهد و پزشکی را به صورت علمی برهانی، به مخاطبین این علم عرضه کند.البته از آن جا که ابن سینا به سبب اشتغالات فراوان، فرصت تجربه و آزمایش کمتری داشته است، مباحث بالینی این اثر و هم چنین دواشناسی و داروسازی در آن، نسبت به بعضی دیگر از کتاب ها- از جمله تذکرة اولی الالباب داود انطاکی - کم اهمیت تر است.
وضعیت کتاب
...
wikifeqh: کتاب_قانون