[ویکی اهل البیت] کتابی است از اب‍ی عبدالله محمد بن مکی ال‍ع‍ام‍ل‍ی (معروف به شهید اول) با موضوع اصول فقه.
قواعد و فوائد مانند دائره المعارفی دربردارنده قواعد اصولی، لغوی، نحوی و... افزون بر قواعد فقهی و صد فایده است.
گویا پی ریزی تألیف و تدوین در زمینه «قواعد فقهی» در میان فقهای امامیه یا شهید اول آغاز گردیده است. شهید اول شیخ ابوعبدالله محمد بن مکی عاملی (734-786 هـ.ق) با تألیف «القواعد والفوائد» به این مهم دست یافت.
شهید اول کتاب خویش را چنین توصیف می کند: «فممّا صنّفته کتاب القواعد والفوائد مختصر یشتمل علی ضابط کلیّة، اصولیّة و فرعیّة تستنبط منها الاحکام الشّرعیة لم یعمل الاصحاب مثله».
یکی از مصنفات من کتاب قواعد و فوائد است. کتابی است مختصر مشتمل بر ضوابط کلی، اصولی و فقهی که احکام شرعی از آن بدست می آید و در میان اصحاب امامیه کتابی همانند آن تألیف نشده است.
کتاب قواعد شهید به علت نظم و سبک نگارش خاصی که دارد پس از نگارش بسیار زود مورد توجه مجامع علمی و فرهنگی شیعه امامیه قرار گرفت و به عنوان کتاب درسی حوزه های علمیه برگزیده شد. محققان و فقیهان، حواشی و تعلیقات گوناگونی در تبیین و تشریح آن به رشته تحریر درآوردند.
این کتاب گرچه حاوی قواعد فقهی است، گاه به قواعد اصولی و ادبی نیز پرداخته است و در مجموع مشتمل است بر حدود 303 قاعده و صد فایده. گویا این کتاب اولین اثر عالمان شیعه در موضوع قواعد فقهی است؛ هر چند پیش از شهید اول، فقیهان امامیه در لابه لای کتاب های فقهی و اصولی خود و گاه در مدخل کتاب ها به ذکر قواعد کلی می پرداخته اند.
«قواعد» شهید اول با اقبال فقیهان و اندیشه وران حوزوی مواجه گشت و از این رو در آستانه آن ترتیب، تهذیب، حواشی و شروح گونه گونی پدید آمد. از آن جمله یادکردنی است: مصابیح الظلام فی شرح قواعد الاحکام (از سید مهدی مازندرانی)، نضد القواعد الفقهیه علی مذهب الامامیه (از فاضل مقداد بن عبدالله سیوری حلی)، تمهید القواعد الاصولیة والعربیة لتفریع فوائد الاحکائم الشرعیه (از زین الدین جبل عاملی، شهید ثانی)
قواعد و فوائد مانند دائره المعارفی دربردارنده قواعد اصولی، لغوی، نحوی و... افزون بر قواعد فقهی و صد فایده است.
گویا پی ریزی تألیف و تدوین در زمینه «قواعد فقهی» در میان فقهای امامیه یا شهید اول آغاز گردیده است. شهید اول شیخ ابوعبدالله محمد بن مکی عاملی (734-786 هـ.ق) با تألیف «القواعد والفوائد» به این مهم دست یافت.
شهید اول کتاب خویش را چنین توصیف می کند: «فممّا صنّفته کتاب القواعد والفوائد مختصر یشتمل علی ضابط کلیّة، اصولیّة و فرعیّة تستنبط منها الاحکام الشّرعیة لم یعمل الاصحاب مثله».
یکی از مصنفات من کتاب قواعد و فوائد است. کتابی است مختصر مشتمل بر ضوابط کلی، اصولی و فقهی که احکام شرعی از آن بدست می آید و در میان اصحاب امامیه کتابی همانند آن تألیف نشده است.
کتاب قواعد شهید به علت نظم و سبک نگارش خاصی که دارد پس از نگارش بسیار زود مورد توجه مجامع علمی و فرهنگی شیعه امامیه قرار گرفت و به عنوان کتاب درسی حوزه های علمیه برگزیده شد. محققان و فقیهان، حواشی و تعلیقات گوناگونی در تبیین و تشریح آن به رشته تحریر درآوردند.
این کتاب گرچه حاوی قواعد فقهی است، گاه به قواعد اصولی و ادبی نیز پرداخته است و در مجموع مشتمل است بر حدود 303 قاعده و صد فایده. گویا این کتاب اولین اثر عالمان شیعه در موضوع قواعد فقهی است؛ هر چند پیش از شهید اول، فقیهان امامیه در لابه لای کتاب های فقهی و اصولی خود و گاه در مدخل کتاب ها به ذکر قواعد کلی می پرداخته اند.
«قواعد» شهید اول با اقبال فقیهان و اندیشه وران حوزوی مواجه گشت و از این رو در آستانه آن ترتیب، تهذیب، حواشی و شروح گونه گونی پدید آمد. از آن جمله یادکردنی است: مصابیح الظلام فی شرح قواعد الاحکام (از سید مهدی مازندرانی)، نضد القواعد الفقهیه علی مذهب الامامیه (از فاضل مقداد بن عبدالله سیوری حلی)، تمهید القواعد الاصولیة والعربیة لتفریع فوائد الاحکائم الشرعیه (از زین الدین جبل عاملی، شهید ثانی)
wikiahlb: القواعد_و_الفوائد_شهید_اول