المبدا و المعاد

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] المبدأ و المعاد (ابهام زدایی). المبدا و المعاد ممکن است عنوان برای کتاب های ذیل باشد:• المبدا و المعاد (ابن سینا)، تألیف ابن سینا• المبدأ و المعاد (ملاصدرا)، تألیف ملاصدرا

[ویکی فقه] المبدأ و المعاد (ملاصدرا). «المبدا و المعاد» نام کتابی است که در آن در زمینه خدا و معاد بحث شده، و چنانچه خود مؤلف در ص۷ بدان تصریح می کند، مربوط به دو موضوع می باشد، یکی ربوبیات از بخش فلسفه اولی و یکی نفس و احوال آن در معاد از بخش طبیعیات .
ملاصدرا در فصل ۱۴ از مقاله سوم از فن اول ص۱۹۸، ضمن انتقاد از آنهایی که دشمن حکمت هستند، به سالی که مشغول تالیف کتاب «مبدا و معاد» بوده اشاره می کند و می گوید: «انی مدة عمری هذا و قد بلغ الی اربعین ما رایت احدا من المعرضین عن تعلم الحکمة الا و قد غلب علیه حب الدنیا و الریاسة...» . بنابر عبارت فوق در موقع تالیف این کتاب، مؤلف ۴۰ ساله بوده است و چون تاریخ تولد او سال ۹۷۹ ق بوده است، باید نتیجه گرفت تاریخ اشتغال مؤلف به کتاب «مبدا و معاد» سال ۱۰۱۹ ق بوده و چون کتاب هنگام نوشتن عبارت فوق تقریبا به نصف رسیده بوده، پس می توان تاریخ اتمام کتاب را به صورت تقریبی سال ۱۰۲۰ ق حدس زد.

[ویکی نور] المبدأ و المعاد در موضوع فلسفه می باشد که برای تبیین مسائل واجب الوجود و حالات نفس و روح قبل و بعد از مرگ در اوائل قرن پنجم میلادی توسط ابن علی بن الحسین بن عبداللّه بن سینا برای شاگرد خود محمد بن ابراهیم شیرازی نوشته شده است.
این کتاب که بر محور فلسفۀ مشاء که مکتب ابوعلی سینا بوده است در سه قسم اصلی می باشد که قسمت اول آن در اثبات واجب الوجود و وحدانیت او و همچنین بررسی صفات او می باشد.
در ابتداء این بخش ابن سینا اقدام به تعریف واجب الوجود و ممکن الوجود نموده است وی واجب الوجود را به هو الموجود الذی متی فرض غیر موجود عرض منه محال تعریف کرده و ممکن الوجود را به هو الذی متی فرض غیر موجود او موجودا لم یعرض منه محال معرفی نموده است.
ایشان در ادامه ثابت می کند که واجب الوجود بغیره ممکن الوجود بذاته خواهد بود پس مطالب دیگری همچون عدم کثرة در واجب الوجود و تام بودن واجب الوجود را به واجب الوجود اثبات می کند ایشان به مناسبت، اتحاد عقل و عاقل و معقول را نیز در همان اوائل مقالۀ اولی ثابت می کند.
شیخ الرئیس برای اثبات واجب الوجود ابتدائا وجود را به ممکن واجب تقسیم می کند.

[ویکی فقه] المبدا و المعاد (ابن سینا). کتاب المبدا و المعاد در موضوع فلسفه می باشد که برای تبیین مسائل واجب الوجود و حالات نفس و روح قبل و بعد از مرگ در اوائل قرن پنجم میلادی توسط ابن علی بن الحسین بن عبدالله بن سینا برای شاگرد خود محمد بن ابراهیم شیرازی نوشته شده است.
این کتاب که بر محور فلسفه مشاء که مکتب ابو علی سینا بوده است در سه قسم اصلی می باشد که قسمت اول آن در اثبات واجب الوجود و وحدانیت او و همچنین بررسی صفات او می باشد.
گزارش محتوا
این کتاب در یک جلد و در قطع وزیری در سال ۱۳۶۳ و در تهران برای اولین بار توسط موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک لین شعبه تهران و با همکاری دانشگاه تهران چاپ گردیده است. جناب آقای عبدالله نورانی زیر نظر آقای مهدی محقق به این امر اهتمام ورزیده اند که یک فهرست موضوعات و یک فهرست عام را در ابتداء کتاب آورده اند. اسامی کتبی که این مؤسسه تحت اشراف آقای مهدی محقق به چاپ رسانده به زبان انگلیسی در آخر کتاب آمده است.

[ویکی فقه] المبدا و المعاد (ابهام زدایی). المبدا و المعاد ممکن است عنوان برای کتاب های ذیل باشد: • المبدا و المعاد (ابن سینا)، تألیف ابن سینا• المبدأ و المعاد (ملاصدرا)، تألیف ملاصدرا
...

[ویکی نور] المبدا و المعاد (صدر المتالهین). «المبدأ و المعاد» یا مرادف فارسی آن «آغاز و انجام»، نام چند کتابی است که در آنها در زمینۀ خدا و معاد بحث شده، ابن سینا و خواجه نصیر الدین طوسی از حکماء و عبدالرزاق کاشانی و صائن الدین علی ترکه از عرفاء از جمله کسانیند که تحت عنوان مزبور کتاب نوشته اند و در اینجا صدر المتألهین نیز همین نام را بر کتاب حاضر نهاده است.
البته در عبارت های خود این کتاب جمله ای که تصریح کند به این که خود مؤلف این نام را بر روی کتاب نهاده باشد نیست؛ اما مؤلف در برخی کتاب های دیگرش از جمله در کتاب عرشیه ص 274 با همین عنوان از این کتاب یاد می کند.
بحث در این کتاب چنانچه خود مؤلف در ص 7 بدان تصریح می کند، مربوط به دو موضوع می باشد، یکی ربوبیات از بخش فلسفۀ اولی و یکی نفس و احوال آن در معاد از بخش طبیعیات.
مؤلف در فصل 14 از مقالۀ سوم از فن اول ص 198، ضمن انتقاد از آنهایی که دشمن حکمت هستند، به سالی که مشغول تألیف کتاب «مبدأ و معاد» بوده اشاره می کند و می گوید: «إنی مدّة عمری هذا و قد بلغ إلی أربعین ما رأیت أحدا من المعرضین عن تعلم الحکمة إلاّ و قد غلب علیه حب الدنیا و الریاسة...».
بنابر عبارت فوق در موقع تألیف این کتاب، مؤلف 40 ساله بوده است و چون تاریخ تولد او سال 979ق بوده است، باید نتیجه گرفت تاریخ اشتغال مؤلف به کتاب «مبدأ و معاد» سال 1019ق بوده و چون کتاب هنگام نوشتن عبارت فوق تقریبا به نصف رسیده بوده، پس می توان تاریخ اتمام کتاب را به صورت تقریبی سال 1020ق حدس زد.

[ویکی فقه] المبدا و المعاد (ملاصدرا). «المبدا و المعاد» نام کتابی است که در آن در زمینه خدا و معاد بحث شده، و چنانچه خود مؤلف در ص۷ بدان تصریح می کند، مربوط به دو موضوع می باشد، یکی ربوبیات از بخش فلسفه اولی و یکی نفس و احوال آن در معاد از بخش طبیعیات .
ملاصدرا در فصل ۱۴ از مقاله سوم از فن اول ص۱۹۸، ضمن انتقاد از آنهایی که دشمن حکمت هستند، به سالی که مشغول تالیف کتاب «مبدا و معاد» بوده اشاره می کند و می گوید: «انی مدة عمری هذا و قد بلغ الی اربعین ما رایت احدا من المعرضین عن تعلم الحکمة الا و قد غلب علیه حب الدنیا و الریاسة...» . بنابر عبارت فوق در موقع تالیف این کتاب، مؤلف ۴۰ ساله بوده است و چون تاریخ تولد او سال ۹۷۹ ق بوده است، باید نتیجه گرفت تاریخ اشتغال مؤلف به کتاب «مبدا و معاد» سال ۱۰۱۹ ق بوده و چون کتاب هنگام نوشتن عبارت فوق تقریبا به نصف رسیده بوده، پس می توان تاریخ اتمام کتاب را به صورت تقریبی سال ۱۰۲۰ ق حدس زد.
انگیزه تالیف
مساله سازگاری علم و دین از مسائلی است که همواره مورد بحث و گفتگوی دانشمندان بوده و هست به طوری که می توان گفت علم کلام مولود همین اندیشه بوده است، این اندیشه نیز انگیزه نیرومندی برای دانشمندان بوده که در اثبات سازگاری قلم زنند. از جمله کسانی که به انگیزه اثبات چنین ادعایی قلم زده اند و کتابی تالیف نموده اند، صدر المتالهین است، او در مقدمه کتاب حاضر چنین می گوید: «لما رایت التطابق بین البراهین العقلیة و الآراء النقلیة و صادفت التوافق بین القوانین الحکمیة و الاصول الدینیة... و لا شک ان افضل العلوم الالهیة هو معرفة الله... و افضل العلوم الطبیعیة معرفة النفس... فرایت ان یشتمل کتابی علی فنین... فن الربوبیات... و علم النفس... فانهما من المقاصد التی هما اساس العلم و العرفان....» . بر اساس عبارت فوق می توان گفت مؤلف، هم در اصل تالیف کتاب و هم در انتخاب موضوعات مورد بحث این کتاب، انگیزه اش بیان همین سازگاری علم و دین است و البته از عهده این مهم بخوبی برآمده است، از شاهکارهای او در این زمینه اثبات معاد جسمانی است که با بیان اصول هفتگانه ای سازگاری علم و دین را در زمینه معاد روشن می سازد.
نام کتاب
ابن سینا و خواجه نصیر الدین طوسی از حکما و عبدالرزاق کاشانی و صائن الدین علی ترکه از عرفا از جمله کسانی هستند که تحت عنوان مزبور کتاب نوشته اند و در اینجا صدر المتالهین نیز همین نام را بر کتاب حاضر نهاده است. البته در عبارت های خود این کتاب جمله ای که تصریح کند به این که خود مؤلف این نام را بر روی کتاب نهاده باشد نیست؛ اما مؤلف در برخی کتاب های دیگرش از جمله در کتاب عرشیه ص۲۷۴ با همین عنوان از این کتاب یاد می کند.
ساختار کتاب
...

[ویکی اهل البیت] المبدا و المعاد (ملاصدرا). المبدأ والمعاد یکی از آثار و تالیفات محمد بن ابراهیم صدرالدین شیرازی است. این کتاب به زبان عربی نوشته شده است که مشتمل بر مباحث کلامی «الهیات، طبیعیات، کیفیت پیدایش و ظهور نفس ناطقه و مقامات و نهایات آن و مباحث نبوات و منامات» است. در اول کتاب اشاره اجمالی به مباحث وجود شده است.
المبدأ والمعاد یا مرادف فارسی آن آغاز و انجام نام چند کتابی است که در آنها در زمینه خدا و معاد بحث شده است. ابن سینا و خواجه نصیرالدین طوسی از حکما و عبدالرزاق کاشانی و صائن الدین علی ترکه از عرفا از جمله کسانیند که تحت عنوان مزبور کتاب نوشته اند و در اینجا صدرالمتألهین نیز همین نام را بر کتاب حاضر نهاده است.
البته در عبارت های خود این کتاب جمله ای که تصریح کند به این که خود مؤلف این نام را بر روی کتاب نهاده باشد نیست، اما مؤلف در برخی کتاب های دیگرش از جمله در کتاب عرشیه ص 274 با همین عنوان از این کتاب یاد می کند.
بحث در این کتاب چنانکه خود مؤلف در ص 7 بدان تصریح می کند، مربوط به دو موضوع می باشد. یکی ربوبیات از بخش فلسفه اولی و یکی نفس و احوال آن در معاد از بخش طبیعیات.
مؤلف در فصل 14 از مقاله سوم از فن اول ص 198، ضمن انتقاد از آنهایی که دشمن حکمت هستند، به سالی که مشغول تألیف کتاب مبدأ و معاد بوده اشاره می کند و می گوید: إنی مدة عمری هذا و قد بلغ إلی أربعین ما رأیت أحدا من المعرضین عن تعلم الحکمة إلا و قد غلب علیه حب الدنیا والریاسة...
بنابر عبارت فوق در موقع تألیف این کتاب، مؤلف 40 ساله بوده است و چون تاریخ تولد او سال 979 هـ.ق بوده، باید نتیجه گرفت تاریخ اشتغال مؤلف به کتاب مبدأ و معاد سال 1019 هـ.ق بوده و چون کتاب هنگام نوشتن عبارت فوق تقریباً به نصف رسیده بوده پس می توان تاریخ اتمام کتاب را به صورت تقریبی سال 1020 هـ.ق حدس زد.
بر مبنای نظریه اتحاد عالم و معلوم اصولاً ادراک حقیقی حقائق عوالم بالا برای انسان ممکن نیست جز از طریق ارتقاء وجود نفس به مرتبه وجود معلوم، روی این حساب نفس انسان تا به عالم حس و مظاهر آن تعلق خاطر دارد. از ادراک حقیقی عوالم بالا محروم است و فهم و ادراک او نسبت به حقایق این عوالم همانند فهم و ادراک کور مادرزاد است نسبت به مشهودات عالم محسوسات.
پس انسان برای فهم مسائل مبدأ و معاد نیاز به تولد دوم بلکه سوم دارد چنانچه از حضرت عیسی علیه السلام نقل است که فرمود: لن یلج ملکوت السماء من لم یولد مرتین.

دانشنامه آزاد فارسی

پیشنهاد کاربران

بپرس