الهی نامه
/~elAhinAme/
فرهنگ فارسی
دانشنامه اسلامی
[ویکی نور] الهی نامه، از سروده های شهیر عطار و شاه کارهای شایسته و نمونه های استادانه ادب پارسی به شمار می رود که بر وزن مثنوی «خسرو و شیرین» نظامی سامان یافته است. عطار، در این چکامه به بازگویی مقاصد اهل تصوف می پردازد و همچون صوفیان به جای برهان (استدلال منطقی)، از تمثیل بهره می گیرد و با آوردن افسانه یا سرگذشتی، خواسته اش را اثبات می کند. اگرچه، سنایی غزنوی در سرایش«حدیقة الحقیقة»، از حکایت ها و سرگذشت ها برای بازگفتن سخنان صوفیانه خود بهره برد و از این شیخ محتشم و شاعران پس از او، مانند مولانا جلال الدین بلخی و بهاء ولد پیش افتاد، درّ گنج الهی در «الهی نامه» عطار گشوده شد و حقایق عرفان و تصوف در سروده متصوفانه و استادانه وی آشکارا رخ نمود.
عطار، در این منظومه می کوشد که در آن سوی هر یک از آرزوهای دست نیافتنی انسان که از پس سال ها تخیل پدید آمده اند، به وی بیاموزد که اگر حقیقت هر آرزو را می خواهد، آن را در درون خودش باید بجوید.
فرید الدین، عطار نیشابوری، دو مثنوی عارفانه «الهی نامه» و «منطق الطیر» را برای راهنمایی سالکانِ طریقت معرفت سرود و در سده ششم هجری آنها را با شگردی رمزناک(سمبولیک)، طرح ریزی کرد و به حکایات و تمثیلات آراست تا بتواند راهروان مکتب عرفان را به آسانی یاری و هدایت کند تا در ریاضت و کوشش معنوی خویش برای کشتن نفس اماره توفیق و به شناخت حقیقت و درک معنویت و کیفیت هستی دست یابند.
گفتار خود عطار، بر این گواهی می دهد که او الهی نامه را در پیری نوشته است، زیرا در آخر کتاب می گوید:
این کتاب نیز همچون سروده مولانا جلال الدین بلخی، مثنوی است و حدود هفت هزار بیت دارد و افزون بر شیوایی درون مایه، از ترتیب زیبایی برخوردار است و با مقدمه ای آغاز می شود که مناجات و نعت پیامبر و مدح خلفا و تحسین نفس ناطقه را در بر می گیرد و شش فصل مهم و 22 مقاله و یک خاتمه دارد.
عطار، در این منظومه می کوشد که در آن سوی هر یک از آرزوهای دست نیافتنی انسان که از پس سال ها تخیل پدید آمده اند، به وی بیاموزد که اگر حقیقت هر آرزو را می خواهد، آن را در درون خودش باید بجوید.
فرید الدین، عطار نیشابوری، دو مثنوی عارفانه «الهی نامه» و «منطق الطیر» را برای راهنمایی سالکانِ طریقت معرفت سرود و در سده ششم هجری آنها را با شگردی رمزناک(سمبولیک)، طرح ریزی کرد و به حکایات و تمثیلات آراست تا بتواند راهروان مکتب عرفان را به آسانی یاری و هدایت کند تا در ریاضت و کوشش معنوی خویش برای کشتن نفس اماره توفیق و به شناخت حقیقت و درک معنویت و کیفیت هستی دست یابند.
گفتار خود عطار، بر این گواهی می دهد که او الهی نامه را در پیری نوشته است، زیرا در آخر کتاب می گوید:
این کتاب نیز همچون سروده مولانا جلال الدین بلخی، مثنوی است و حدود هفت هزار بیت دارد و افزون بر شیوایی درون مایه، از ترتیب زیبایی برخوردار است و با مقدمه ای آغاز می شود که مناجات و نعت پیامبر و مدح خلفا و تحسین نفس ناطقه را در بر می گیرد و شش فصل مهم و 22 مقاله و یک خاتمه دارد.
wikinoor: الهی_نامه
[ویکی نور] الهی نامه (حسن زاده آملی حسن). الهی نامه، کتابی است به زبان فارسی، نوشته استاد حسن زاده، در موضوع مناجات با خدا.
استاد حسن زاده، خود، در وصف الهی نامه چنین می نگارد:
«الهی نامه، کلماتی چند است که از سنوات هزار و سی صد و نود تا نود و چهار هجری، به قلم این کمترین،حسن حسن زاده آملی، به اقتضای تبدل بال و تحول حال، به رشته نوشته درآمده است، لذا در تلقی آن، تثبت لازم است که در واقع تنافی، منتفی است. طبعم به طبع آن راغب نبود که نشر آن را چه سود؟ جز اینکه با تصویب و ابرام اصدقای فاضل مرکز نشر فرهنگی رجاء، زادهم الله تعالی رجاء، از ساحت قدس قرآن مجید به صورت استخاره، استجازه نموده ام، به جواب و اجازت این کریمه مبارکه تشرف یافته ام: و فی نسختها هدی و رحمة للذین هم لربهم یرهبون... به رجاء واثق اینکه بعضی از نفوس مستعده را مفید افتد، جمع بر نشر آن صورت گرفت».
در آغاز کتاب، یک مثنوی بیست و سه بیتی است و به دنبال آن متن کتاب که به صورت نثر و در برخی از مواقع هم مسجع است، ذکر شده است.
این کتاب، علی رغم کوچکی حجمش، متن پرسوز و گدازی است که مرغ روح را در بی کران فضای عرفانی به پرواز درآورده و تا اوج خلوتگه عشاق پاک باخته همراهی اش می کند.
استاد حسن زاده، خود، در وصف الهی نامه چنین می نگارد:
«الهی نامه، کلماتی چند است که از سنوات هزار و سی صد و نود تا نود و چهار هجری، به قلم این کمترین،حسن حسن زاده آملی، به اقتضای تبدل بال و تحول حال، به رشته نوشته درآمده است، لذا در تلقی آن، تثبت لازم است که در واقع تنافی، منتفی است. طبعم به طبع آن راغب نبود که نشر آن را چه سود؟ جز اینکه با تصویب و ابرام اصدقای فاضل مرکز نشر فرهنگی رجاء، زادهم الله تعالی رجاء، از ساحت قدس قرآن مجید به صورت استخاره، استجازه نموده ام، به جواب و اجازت این کریمه مبارکه تشرف یافته ام: و فی نسختها هدی و رحمة للذین هم لربهم یرهبون... به رجاء واثق اینکه بعضی از نفوس مستعده را مفید افتد، جمع بر نشر آن صورت گرفت».
در آغاز کتاب، یک مثنوی بیست و سه بیتی است و به دنبال آن متن کتاب که به صورت نثر و در برخی از مواقع هم مسجع است، ذکر شده است.
این کتاب، علی رغم کوچکی حجمش، متن پرسوز و گدازی است که مرغ روح را در بی کران فضای عرفانی به پرواز درآورده و تا اوج خلوتگه عشاق پاک باخته همراهی اش می کند.
wikinoor: الهی_نامه_(حسن_زاده_آملی،_حسن)
[ویکی اهل البیت] الهی نامه (عطار). مثنوی الهی نامه تألیف شیخ فریدالدین عطار نیشابوری شاعر، نویسنده و عارف نامی پایان سده ی ششم و آغاز سده ی هفتم هجری است. عطار درین منظومه کوشیده است که در آن سوی هر کدام از آرزوهای محال ِ انسان، که حاصل تخیّل قرنها و قرنهاست، به انسان بیاموزد که اگر حقیقت ِ هر کدام ازین آرزوها را خواستاری، در درون خویش باید آن را بجویی.این کتاب اندیشه های تصوف اسلامی را بررسی کرده است. و به تبیین ابعاد عرفان ِ نفس شناختی پرداخته است.
کتاب الهی نامه که درباره ی سیر و سلوک عرفانی نگارش شده است، یک جلد دارد. مؤلف، تحلیل ساده و روان دارد. این کتاب در بیست و یک مقاله ی موضوعی نگارش شده است.
در قسمتی از الهی نامه که مربوط به قسمت ِ: «سؤال مرد درویش از جعفر صادق (علیه السلام)» است نویسنده شرح می دهد:
که از چیست این همه زهدت شب و روز؟
جوابش داد آن شمع ِ دل افروز
که چون کارم یکی دیگر نمی کرد
کسی روزی غم ِ چون من نمی خورد
چو کار ِ من مرا بایست کردن
کتاب الهی نامه که درباره ی سیر و سلوک عرفانی نگارش شده است، یک جلد دارد. مؤلف، تحلیل ساده و روان دارد. این کتاب در بیست و یک مقاله ی موضوعی نگارش شده است.
در قسمتی از الهی نامه که مربوط به قسمت ِ: «سؤال مرد درویش از جعفر صادق (علیه السلام)» است نویسنده شرح می دهد:
که از چیست این همه زهدت شب و روز؟
جوابش داد آن شمع ِ دل افروز
که چون کارم یکی دیگر نمی کرد
کسی روزی غم ِ چون من نمی خورد
چو کار ِ من مرا بایست کردن
wikiahlb: الهی_نامه_(عطار)
[ویکی فقه] الهی نامه (کتاب). «الهی نامه»، کتابی است به زبان فارسی ، نوشته استاد حسن زاده ، در موضوع مناجات با خدا است.
استاد حسن زاده، خود، در وصف الهی نامه چنین می نگارد: «الهی نامه، کلماتی چند است که از سنوات هزار و سی صد و نود تا نود و چهار هجری، به قلم این کمترین، حسن حسن زاده آملی، به اقتضای تبدل بال و تحول حال، به رشته نوشته درآمده است، لذا در تلقی آن تثبت لازم است که در واقع تنافی ، منتفی است. طبعم به طبع آن راغب نبود که نشر آن را چه سود؟ جز اینکه با تصویب و ابرام اصدقای فاضل مرکز نشر فرهنگی رجاء، زادهم الله تعالی رجاء، از ساحت قدس قرآن مجید به صورت استخاره ، استجازه نموده ام، به جواب و اجازت این کریمه مبارکه تشرف یافته ام: و فی نسختها هدی و رحمة للذین هم لربهم یرهبون... به رجاء واثق اینکه بعضی از نفوس مستعده را مفید افتد، جمع بر نشر آن صورت گرفت».
ساختار
در آغاز کتاب، یک مثنوی بیست و سه بیتی است و به دنبال آن متن کتاب که به صورت نثر و در برخی از مواقع هم مسجع است، ذکر شده است.
گزارش محتوا
این کتاب، علی رغم کوچکی حجمش، متن پرسوز و گدازی است که مرغ روح را در بی کران فضای عرفانی به پرواز در آورده و تا اوج خلوتگه عشاق پاک باخته همراهیش می کند. الهی نامه، گدازه های آتشینی است که از ژرفای آتشفشان دل پرجوش و خروش و تفتیده استاد حسن زاده، فوران کرده و در صحرای دل آنانی که در آرزوی محبوب به سر می برند، جاری و به آنها نوید وصل می دهد. الهی نامه، شراره های سوزانی است که اگر در جان هر به جان آمده ای بیفتد، به یک باره خرمن هستیش بسوزد و در دریای فنایش غرقه سازد. بالاخرة الهی نامه، دفتری است که رایحه بهشتیش، عشاق جمال دوست را سرمست و از هر گونه خودبینی و خودستایی فارغ می نماید. نمونه هایی از مطالب کتاب: الهی حسن تویی و حسن، حسن نماست. الهی عمری آه در بساط نداشتم و اینک جز آه در بساط ندارم. الهی پرندگان، همه، یک طرف و مرغ عشق ، یک طرف؛ گیاهان، همه، یک جهت و گیاه عشق، یک جهت؛ همه درس ها یک جانب و درس عشق، یک جانب؛ همه، یک سوی و عشق، یک سوی. الهی از سجده کردن شرمسارم و از سجده سر برداشتن شرمسارتر. الهی شکرت که همه نقش ها بر آب شد و کثرتی که حجاب بود، سراب شد. الهی موج از دریا خیزد و با وی آمیزد و در وی گریزد و از وی ناگزیر است «انا لله و انا الیه راجعون». الهی با اجازه ات نام عالم را عشق آباد گذاشته ام. الهی جان به لب رسید تا جام به لب رسید. الهی همه تو را خوانند؛ قمری، به قوقو، پوپک، به پوپو، فاخته، به کوکو، حسن، به هوهو. الهی خروس را در شب خروش باشد و حسن خاموش باشد.
وضعیت کتاب
...
استاد حسن زاده، خود، در وصف الهی نامه چنین می نگارد: «الهی نامه، کلماتی چند است که از سنوات هزار و سی صد و نود تا نود و چهار هجری، به قلم این کمترین، حسن حسن زاده آملی، به اقتضای تبدل بال و تحول حال، به رشته نوشته درآمده است، لذا در تلقی آن تثبت لازم است که در واقع تنافی ، منتفی است. طبعم به طبع آن راغب نبود که نشر آن را چه سود؟ جز اینکه با تصویب و ابرام اصدقای فاضل مرکز نشر فرهنگی رجاء، زادهم الله تعالی رجاء، از ساحت قدس قرآن مجید به صورت استخاره ، استجازه نموده ام، به جواب و اجازت این کریمه مبارکه تشرف یافته ام: و فی نسختها هدی و رحمة للذین هم لربهم یرهبون... به رجاء واثق اینکه بعضی از نفوس مستعده را مفید افتد، جمع بر نشر آن صورت گرفت».
ساختار
در آغاز کتاب، یک مثنوی بیست و سه بیتی است و به دنبال آن متن کتاب که به صورت نثر و در برخی از مواقع هم مسجع است، ذکر شده است.
گزارش محتوا
این کتاب، علی رغم کوچکی حجمش، متن پرسوز و گدازی است که مرغ روح را در بی کران فضای عرفانی به پرواز در آورده و تا اوج خلوتگه عشاق پاک باخته همراهیش می کند. الهی نامه، گدازه های آتشینی است که از ژرفای آتشفشان دل پرجوش و خروش و تفتیده استاد حسن زاده، فوران کرده و در صحرای دل آنانی که در آرزوی محبوب به سر می برند، جاری و به آنها نوید وصل می دهد. الهی نامه، شراره های سوزانی است که اگر در جان هر به جان آمده ای بیفتد، به یک باره خرمن هستیش بسوزد و در دریای فنایش غرقه سازد. بالاخرة الهی نامه، دفتری است که رایحه بهشتیش، عشاق جمال دوست را سرمست و از هر گونه خودبینی و خودستایی فارغ می نماید. نمونه هایی از مطالب کتاب: الهی حسن تویی و حسن، حسن نماست. الهی عمری آه در بساط نداشتم و اینک جز آه در بساط ندارم. الهی پرندگان، همه، یک طرف و مرغ عشق ، یک طرف؛ گیاهان، همه، یک جهت و گیاه عشق، یک جهت؛ همه درس ها یک جانب و درس عشق، یک جانب؛ همه، یک سوی و عشق، یک سوی. الهی از سجده کردن شرمسارم و از سجده سر برداشتن شرمسارتر. الهی شکرت که همه نقش ها بر آب شد و کثرتی که حجاب بود، سراب شد. الهی موج از دریا خیزد و با وی آمیزد و در وی گریزد و از وی ناگزیر است «انا لله و انا الیه راجعون». الهی با اجازه ات نام عالم را عشق آباد گذاشته ام. الهی جان به لب رسید تا جام به لب رسید. الهی همه تو را خوانند؛ قمری، به قوقو، پوپک، به پوپو، فاخته، به کوکو، حسن، به هوهو. الهی خروس را در شب خروش باشد و حسن خاموش باشد.
وضعیت کتاب
...
wikifeqh: الهی_نامه
دانشنامه آزاد فارسی
اِلهی نامِه
مثنوی ای عرفانی به فارسی، سرودۀ عطار نیشابوری. این اثر به زبان حکایت و داستان، در یک مقدمه، شش فصل، مشتمل بر ۲۱ مقاله، و یک خاتمه در حدود ۷هزار بیت است. الهی نامه در تقبیح علایق دنیوی و تحسین امور معنوی نوشته شده است. در این منظومه پدری پیر، که نمودار عقل کامل و نشان دهندۀ افکار خود عطار است، از آرزوهای پسران شش گانۀ خود، که نمایندۀ شمه ای از هوس های بنی آدم اند، پرسش هایی می کند و می کوشد آنان را از این آرزوها منصرف گرداند. شش جواب و تفصیل سخنِ پدر دربارۀ هر یک از جواب ها، شش فصل کتاب را پدید می آورد. عطار در این منظومه به داستان های ملی توجه داشته است و گاه از اسطوره های رایج استفاده می کند و از آن ها تمثیلی می سازد که به عشق و عرفان و سلوک و طریقت می پیوندد. الهی نامه هرچند از نظر ادبی چندان قوی نیست، از نظر طرح مفاهیم عرفانی بسیار گران سنگ است. این کتاب با تصحیح فؤاد روحانی (۱۳۴۰ش) و هلموت ریتر (استانبول، ۱۹۴۰، تهران، ۱۳۵۹ش) به چاپ رسیده است.
مثنوی ای عرفانی به فارسی، سرودۀ عطار نیشابوری. این اثر به زبان حکایت و داستان، در یک مقدمه، شش فصل، مشتمل بر ۲۱ مقاله، و یک خاتمه در حدود ۷هزار بیت است. الهی نامه در تقبیح علایق دنیوی و تحسین امور معنوی نوشته شده است. در این منظومه پدری پیر، که نمودار عقل کامل و نشان دهندۀ افکار خود عطار است، از آرزوهای پسران شش گانۀ خود، که نمایندۀ شمه ای از هوس های بنی آدم اند، پرسش هایی می کند و می کوشد آنان را از این آرزوها منصرف گرداند. شش جواب و تفصیل سخنِ پدر دربارۀ هر یک از جواب ها، شش فصل کتاب را پدید می آورد. عطار در این منظومه به داستان های ملی توجه داشته است و گاه از اسطوره های رایج استفاده می کند و از آن ها تمثیلی می سازد که به عشق و عرفان و سلوک و طریقت می پیوندد. الهی نامه هرچند از نظر ادبی چندان قوی نیست، از نظر طرح مفاهیم عرفانی بسیار گران سنگ است. این کتاب با تصحیح فؤاد روحانی (۱۳۴۰ش) و هلموت ریتر (استانبول، ۱۹۴۰، تهران، ۱۳۵۹ش) به چاپ رسیده است.
wikijoo: الهی_نامه
پیشنهاد کاربران
غربیان هفت شهر عشق الله را گشتند و ما هنوز در خم پس کوچه های تاریک آیات و روایات و احادیث انبیاء و اولیاء و تفاسیر قطور و پرحجم و بی محتوای آنها پرسه می زنیم. نه تنها لامکان و لازمان یا بیمکانی و بیزمانی
... [مشاهده متن کامل]
... [مشاهده متن کامل]
بلکه مکان و زمان هم از صفات باری تعالا ( تعالی ) می باشند و دست در دست هم و به همراه همدیگر به ظهور رسیده و هرکدام نیمی مساوی از واقعیت عینی را تشکیل داده اند. همچنین نه تنها روح بلکه ماده هم امر خداوند می باشد و بهمراه همدیگر یک نوسانگر عظیم دوقطبی و در برگیرنده همه چیز و هم کس را تشکیل داده اند و قطبین این نوسانگر جدا ناپذیر از هم ، اما قابل تبدیل به یکدیگر می باشند. پادشاه روحی یا عقلی الهی نامه عطار چرا فقط شش فرزند مذکر یا پسر داشت و چرا حتا یک دختر نداشت؟ محمد مصطفی به قول عطار ؛ صدر این عالم و آن عالم در داستان معراج در مرحله اول فقط آدم را ملاقات کرد، پس تکلیف حوا همسر وی چه می شود؟ و هزار و یک سوال دیگر. اگر الله به قول خود عارفان و حکیمان دینی ظاهر و باطن هر چیزی است، دیگر چه نیازی به معراج هفت افلاک در جهت زیارت لقای بی مثال وی در خارج از افلاک و بریده و جدا شده از آنها می باشد؟ اگر الله نور همین سماوات و الارض است، پس چرا زیارت جمال و جلال اورا به عالم دیگری موکول می کنند؟ و، و، و . . . .