الواح موسی علیه السلام

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از دائرة المعارف قرآن کریم است
صفحه هایی حاوی دستوراتی از سوی خداوند به حضرت موسی علیه السلام
الواح جمع «لوح» از «لاحَ یَلوُحُ» به معنای ظاهرشدن و درخشیدن است و چون با نوشتن بر روی یک صفحه مطالب آشکار و روشن می گردد، به هر چیز پهن مانند سنگ، چوب، استخوان، پوست و فلز که بر آن چیزی می نگارند، لوح گویند.
این واژه در قرآن به دو معنای متمایز بکار رفته است: در آیه 13 سوره قمر/54 به الواح و تخته های کشتی حضرت نوح علیه السلام(=> کشتی) و در آیات 145، 150 و 154 سوره اعراف/7 به الواح نازل شده بر حضرت موسی علیه السلام اطلاق شده و در آیه 22 سوره بروج/85 به معنای «لوح محفوظ» آمده است. در زبانهای خویشاوندِ عبری، آرامی و سریانی نیز این واژه همان دو معنا را دارد.
هنگامی که خداوند حضرت موسی علیه السلام را به میعادگاه خود فراخواند با برگزیدن وی به پیامبری، مجموعه ای از دستورات خویش را در الواحی برای او فرستاد تا قوم خود را به عمل به فرمانهای خداوند و محتوای آنها فراخواند: «قالَ یموسی اِنّی اصطَفَیتُکَ عَلَی النّاسِ بِرِسلتی وبِکَلمی فَخُذ ما ءاتَیتُکَ و کُن مِنَ الشّکِرین». (سوره اعراف/7، 144)
در کتاب مقدس نیز آمده است که خداوند از حضرت موسی علیه السلام خواست تا بر کوه بالا رفته، قوانین و دستوراتی را که بر لوحهای سنگی نوشته شده، فراگرفته و آنها را به بنی اسرائیل بیاموزد. موسی نیز به همراه یوشع به سوی کوه حرکت کرده به بزرگان قوم خود فرمان داد همانجا منتظر او بوده و در مشکلات با هارون مشورت کنند.
درباره ویژگی ها، شمار و جنس الواح و زمان و مکان اعطای آن به موسی علیه السلام در قرآن چیزی نیامده است؛ ولی مفسران شمار آنها را دو، 7 یا 10 و جنس آنها را از زمرّد سبز، زبرجد، یاقوت سرخ یا سنگی سخت ذکر کرده اند. در برخی از روایات نیز به نقل از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله جنس الواح از درخت سدر بهشت دانسته شده است.
بیشتر مفسران محتوای الواح را به زبان عبری دانسته و گفته اند: خداوند آن را روز عید قربان به وسیله جبرئیل در میقات بر حضرت موسی علیه السلام فروفرستاد.