[ویکی نور] الکتاب العزیزی او المسالک و الممالک اثر حسن بن احمد مهلّبی (متوفی 380ق) است که غالباً با نام دوم از این کتاب یاد می شود به توصیف راه ها و به خصوص راه های آفریقا می پردازد.
این کتاب در قسمت مربوط به «سوران» یکی از منابع اساسی یاقوت حموی به شمار می رود که بیش از شصت بار از آن نقل می کند. البته قضیه منحصر به آفریقا نیست بلکه یاقوت درباره مواضع گوناگون جزیرة العرب بارها به آن مراجعه می کند.
مهلّبی این کتاب را برای «العزیز باللّه فاطمی» خلیفه فاطمی (365-386ق) تألیف کرد و به همین جهت از این کتاب معمولاً با نام «الکتاب العزیزی» یاد می شود.
کتاب با مقدمه ای به قلم محقق کتاب تیسیر خلف آغاز شده است. در متن اثر شهرهای مناطق و سرزمین های گوناگون در ذیل نام آن از زوایای مختلف به ترتیب حروف الفبا مورد مطالعه قرار گرفته است.
اطلاعاتی که مهلّبی درباره مسافت بین شهرها و اقالیم ارائه می کند، دقیق شمرده شده و درباره برخی از مکانها، تنها منبع موجود به حساب می آید. از طرف دیگر وسعت دائره آگاهی ها و اطلاعاتی که در این کتاب ارائه می شود نیز قابل توجه است چرا که وی به یادکرد منابع آبها، عادات مردم، کشاورزی و محصولاتی که به دست می آورند و غیره نیز می پردازد.
این کتاب در قسمت مربوط به «سوران» یکی از منابع اساسی یاقوت حموی به شمار می رود که بیش از شصت بار از آن نقل می کند. البته قضیه منحصر به آفریقا نیست بلکه یاقوت درباره مواضع گوناگون جزیرة العرب بارها به آن مراجعه می کند.
مهلّبی این کتاب را برای «العزیز باللّه فاطمی» خلیفه فاطمی (365-386ق) تألیف کرد و به همین جهت از این کتاب معمولاً با نام «الکتاب العزیزی» یاد می شود.
کتاب با مقدمه ای به قلم محقق کتاب تیسیر خلف آغاز شده است. در متن اثر شهرهای مناطق و سرزمین های گوناگون در ذیل نام آن از زوایای مختلف به ترتیب حروف الفبا مورد مطالعه قرار گرفته است.
اطلاعاتی که مهلّبی درباره مسافت بین شهرها و اقالیم ارائه می کند، دقیق شمرده شده و درباره برخی از مکانها، تنها منبع موجود به حساب می آید. از طرف دیگر وسعت دائره آگاهی ها و اطلاعاتی که در این کتاب ارائه می شود نیز قابل توجه است چرا که وی به یادکرد منابع آبها، عادات مردم، کشاورزی و محصولاتی که به دست می آورند و غیره نیز می پردازد.
wikinoor: الکتاب_العزیزی_أو_المسالک_و_الممالک