الکنی و الالقاب

[ویکی نور] الکنی و الالقاب (مؤسسه النشر الاسلامی). الکنی و الألقاب، از آثار شیخ عباس قمی در شرح حال اندیشمندان اسلامی به زبان عربی است که آن را جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در دو جلد منتشر کرده است.
درباره این چاپ چند نکته گفتنی است:
مطالعه کتاب الکنی و الألقاب در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور

[ویکی نور] الکنی و الالقاب (مکتبه الصدر). الکنی و الألقاب کتابی است به زبان عربی، نوشته محقق و محدث و مورخ بزرگ شیعی، مرحوم شیخ عباس قمی، متوفای ذیحجه 1359ق که به بیان شرح حال شمار زیادی از رجال و مشاهیر شیعه و اهل سنت می پردازد.
کتاب در سه جلد تنظیم گردیده و مشتمل بر دو مقدمه از محمد هادی امینی و نویسنده بوده مطالب آن بر اساس ترتیب حروف الفبا، در سه باب ارائه شده است.
نویسنده در نگارش کتاب، از منابع بسیار زیادی بهره برده که آقای محمد هادی امینی در مقدمه ای که بر این کتاب نگاشته اند، شمار آن ها را تا 235 منبع ذکر کرده و این منابع را به ترتیب حروف الفبا معرفی نموده است.
نویسنده در این کتاب به معرفی و بیان شرح حال شمار زیادی از شخصیت هایی که با کنیه و لقب و یا نسب مشهورند پرداخته است. این شخصیت ها شامل جمع زیادی از دانشمندان شیعه و نیز اهل سنت و جماعت، شعرا، ادبا و امراء است. نگارنده در شرح حال این افراد، تنها به ذکر نکات مهم و اساسی بسنده کرده و از ایجاز مخل و اطناب ممل پرهیز نموده است. وی همچنین در کنار شرح حال افراد به ذکر نمونه ای از نکات ادبی اعم از نثر، شعر، موعظه و یا سخن حکیمانه ایشان و غیره نیز اشاره کرده است.
در باب اول، مؤلف به معرفی افرادی پرداخته که به کنیه؛ «أب» مشهورند نظیر: ابواحمد موسوی (حسین بن موسی بن محمد بن موسی بن ابراهیم بن امام موسی بن جعفر(ع))، أبواسامه، أبواسحاق شیرازی، أبوالاسود دوئلی، أبوایوب انصاری، أبوالبختری، أبوالبرکات انباری، أبوبصیر، أبوثمامه، أبوحنیفه، أبوحیان اندلسی، أبودلف، أبوسفیان صخر بن حرب، أبوطالب بن عبدالمطلب، أبوموسی اشعری، أبونعیم اصفهانی،....

[ویکی شیعه] الکنی و الالقاب (کتاب). اَلْکُنی وَ الْاَلْقاب کتابی به زبان عربی در سه جلد تألیف شیخ عباس قمی (متوفای۱۳۵۹ق). وی در این کتاب، به معرفی علمای مشهور شیعه و سنی و بسیاری از شعرا، ادبا و امرای نامدار پرداخته است. او در خلال معرفی اشخاص به نکات ادبی، اخلاقی، علمی و اشعار و لطایف هم اشاره می کند. این کتاب به زبان فارسی برگردانده شده و پژوهش هایی هم پیرامون آن شده است.
عباس بن محمد رضا القُمی (۱۲۹۴-۱۳۵۹ق) مشهور به شیخ عباس قمی و نیز محدّث قمی عالم شیعه قرن چهاردهم قمری است. او محدّث، مورخ و خطیب بود. مفاتیح الجنان، سفینة البحار و منتهی الآمال از مشهورترین تألیفات اوست. محدث قمی در سال ۱۳۵۹ ق در نجف درگذشت و در حرم علی بن ابیطالب (ع) دفن شد.
محدث قمی در مقدمه کتاب می نویسد که بسیاری از علمای شیعه و سنی، شعرا و همچنین ادبا و اُمَرایی را که به کنیه یا لقب شهرت داشتند، یافته و به حالات مهم آن ها بسنده کردم. وی تصریح می کند که به فواید مهم علمی، ضبط نام دقیق افراد و اشعار فارسی توجه داشته و برخی کسانی که به اسم مشهور بودند را هم آورده است. محمد هادی امینی در مقدمه تحقیق کتاب می نویسد که شیخ عباس قمی در نگارش این کتاب از ۲۳۵ منبع استفاده کرده است.