ام الکتاب


معنی انگلیسی:
the mother book

لغت نامه دهخدا

ام الکتاب. [ اُم ْ مُل ْ ک ِ ] ( ع اِمرکب ) فاتحه کتاب ( قرآن )، زیرا در هر نماز بدان ابتدا می شود. ( از لسان العرب ). سوره فاتحه از قرآن. ( از لسان العرب ) ( از منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). ام القرآن. || اصل کتاب ( قرآن ). ( از لسان العرب ) ( از منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). || لوح محفوظ. ( لسان العرب ) ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). || قرآن مجید. ( از لسان العرب ) ( از منتهی الارب ) ( از ناظم الاطباء ). || معظم قرآن و محکمات آن : هوالذی انزل علیک الکتاب منه آیات محکمات هن ام الکتاب و اخر متشابهات. ( قرآن 7/3 )؛ او آن است که فرو فرستاده بر تو این نامه ، از اوست آیتهای استوار داشته و تمام کرده ، معظم قرآن و مایه دین داران و علم جویان آن است. ( کشف الاسرار، ج 2 ص 15 ). و گفته اند هن ام الکتاب یعنی ام کل کتاب انزل اﷲ علی کل نبی فیهن کل ما احل و کل ما حرم ؛ یعنی آن آیات محکمات که در این قرآن بتو فروفرستادیم اصل همه کتاب خدای اند که پیغمبران را داد یعنی که همه را بیان حلال و حرام و فروش و حدود کردیم وروشن کردیم. ( از کشف الاسرار ج 2 ص 17 ). و نیز قول خداوند: یمحوا اﷲ مایشاءُ و یثبت و عنده ام الکتاب. ( قرآن 39/13 ). یعنی می سترد اﷲ تعالی آنچه خواهد و بر جای می دارد و می نهد آنچه می خواهد و مهر همه نسختها آن است که بنزدیک اوست. ( کشف الاسرار ج 5 ص 210 ) :
حرف ظرف آمد درو معنی جواب
بحر معنی عنده ام الکتاب.
مولوی.
|| در تداول علوم عقلی ، عقل اول. ( از تعریفات جرجانی ).

فرهنگ فارسی

( اسم ) ۱- عقل اول ( تعریفات جرجانی ). ۲ - لوح محفوتظ : یمحوالله مایشائ و یثبت و عنده ام الکتاب . ( سوره ۱۳ رعد آیه ۳۹ ) . ( محو می گرداند خدا آنچه را بخواهد و ثابت میدارد و نزد اوست اصل کتاب

فرهنگ معین

( ~. کِ ) [ ع . ] (اِ. ) ۱ - قرآن . ۲ - سورة فاتحه .

فرهنگ عمید

۱. ام القرآن، سورۀ فاتحه.
۲. قرآن: فیض ام الکتاب پروردش / لقب امّی خدای ازآن کردش (جامی۱: ۶۸ ).
۳. لوح محفوظ.
۴. (تصوف ) عقل اول که در نظر بعضی مرتبۀ وحدت است و به قول بعضی دیگر عبارت از نور محمدی است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اُم الْکِتاب، یکی از کتاب های مقدس و سرّی اسماعیلیان منطقه جیحون علیا در آسیای مرکزی که به زبان فارسی نوشته شده و عمده مطالب آن را پاسخ هایی تشکیل می دهد که امام محمدباقر (علیه السلام) در جواب پرسش های شاگردان خود گفته است.
ام الکتاب در اصل یک اصطلاح قرآنی است که ۳ بار در قرآن به کار رفته است. لغویان و مفسران منظور از ام الکتاب را اصل کتاب و لوح محفوظ دانسته اند.ابوالفتوح رازی برای معنی «ام» به معنی اصل، ترکیبات « ام الولد »، « ام القری » ( مکه ) و « ام المَثوی » (مُضیف) را مثال آورده است. ام الکتاب همچنین نام سوره حمد است.

[ویکی شیعه] اُم ُّالکتاب واژه ای قرآنی که به دو معنای آیات محکم قرآن و لوح محفوظ به کار می‎رود. این واژه سه بار و در سوره های آل عمران آیه ۷، رَعد آیه ۳۹ و زُخرُف آیه ۴ آمده است. در برخی روایات، ام الکتاب بر همه قرآن، و در برخی بر سوره حمد اطلاق شده است.
راغب اصفهانی معنای اصلی «امّ» را «مادر» دانسته که سپس گسترش یافته و به چیزی که اصل برای وجود چیزی دیگر، یا اصل برای تربیت و اصلاح آن یا آغاز چیزی باشد اطلاق شده است.
کتاب نیز به معنای صحیفه ای است که در آن چیزی نوشته شده باشد. این واژه به صورت معرفه (الکتاب) در مواردی بر تورات و در موارد زیادی بر قرآن و نیز بر لوح محفوظ (سوره احزاب، آیه ۶) اطلاق شده است.

[ویکی فقه] ام الکتاب (ابهام زدایی). واژه ام الکتاب ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره حمد، ام الکتاب یکی از نام های سوره حمد• لوح محفوظ، ام الکتاب یکی از نام های لوح محفوظ• آیات محکم، ام الکتاب یکی از نام های لوح محفوظ• ام الکتاب (کتاب سری اسماعیلیان)، یکی از کتاب های مقدس و سرّی اسماعیلیان منطقه جیحون علیا
...

[ویکی شیعه] ام الکتاب (ابهام زدایی). اُم ُّ الْکِتاب ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:

[ویکی فقه] ام الکتاب (قرآن). ام الکتاب (قرآن)، یکی از اسامی و صفات قرآن را می گویند.
ام الکتاب سه بار در قرآن برای دو معنا ذکر شده است:۱. لوح محفوظ (دو مورد)؛۲. اصل، عمده و اساس که منظور، قرآن کریم به ویژه آیات محکم آن است (یک مورد).
در قرآن
بنابراین، یکی از اسامی و صفات قرآن «ام الکتاب» است که در آیه ذیل می فرماید: (هو الذی انزل علیک الکتاب منه آیات محکمات هن ام الکتاب واخر متشابهات…)؛ "اوست کسی که این کتاب (قرآن) را بر تو فرو فرستاد پاره ای از آن آیات محکم (صریح و روشن) است آنها اساس کتابند و (پاره ای) دیگر متشابهاتند (که تاویل پذیرند)". علامه طباطبایی درباره وصف قرآن به «ام الکتاب» می گوید: «ام» به معنای اصلی است که همه چیز به آن بازمی گردد. به این دلیل به آیات محکمات «ام الکتاب» گفته شده است که برای تفسیر و تاویل آیات متشابه باید به آیات محکم رجوع شود، و «ام الکتاب» اضافه لامیه نیست؛ بلکه اضافه تبعیضیه است.

[ویکی فقه] ام الکتاب (کتاب سری اسماعیلیان). اُم الْکِتاب، یکی از کتاب های مقدس و سرّی اسماعیلیان منطقه جیحون علیا در آسیای مرکزی که به زبان فارسی نوشته شده و عمده مطالب آن را پاسخ هایی تشکیل می دهد که امام محمدباقر (علیه السلام) در جواب پرسش های شاگردان خود گفته است.
ام الکتاب در اصل یک اصطلاح قرآنی است که ۳ بار در قرآن به کار رفته است. لغویان و مفسران منظور از ام الکتاب را اصل کتاب و لوح محفوظ دانسته اند.ابوالفتوح رازی برای معنی «ام» به معنی اصل، ترکیبات « ام الولد »، « ام القری » ( مکه ) و « ام المَثوی » (مُضیف) را مثال آورده است. ام الکتاب همچنین نام سوره حمد است.
اصطلاح شناسی
اما این تعبیر در اینجا عنوان کتابی است به فارسی که در این قرن نسخه های آن در میان اسماعیلیان بدخشان در پامیر پیدا شد و « ایوانف » آن را برای نخستین بار براساس ۴ نسخه متأخر در ۱۹۳۶ میلادی در جلد ۲۳ « مجله اسلام » همراه با مقدمه ای به زبان انگلیسی منتشر کرد. وی قبلاً در ۱۹۳۲ میلادی مقاله مفصلی به زبان فرانسه در باره این کتاب منتشر کرده بود.
رد ارتباط با اسماعیلیان
به نظر ایوانف این کتاب اصلاً با مذهب اسماعیلی ارتباطی ندارد، زیرا :• جای اصطلاحات اساسی مذهب اسماعیلی، مانند امامت ، وصایت ، نص ، ناطق، اساس و غیره در آن کاملاً خالی است. • دیگر این که از این کتاب در هیچ یک از آثار بعدی اسماعیلیان ذکری به میان نیامده است .• به نظر ایوانف این کتاب اصلاً به فارسی نوشته شده بوده است، زیرا ساخت جملات و نیز اصطلاحات و تعبیرات آن حقیقتاً فارسی است و این نکته عربی بودن اصل آن را منتفی می سازد .• زمان تألیف کتاب به نظر وی پایان قرن ۵ قمری، و یا قرن های ۴ و ۵ قمری است .• محل تألیف این کتاب به نظر ایوانف جنوب بین النهرین یا شام ، یا به احتمال قوی نزدیکی های خلیج فارس است زیرا مؤلف از شهرهای جنوب عراق آگاهی کافی دارد، بحرین را می شناسد و از جزایر کوچک و مناطق خلیج فارس، مانند کرک ، کیش ، عمان و مسقط به خوبی آگاه است و از شهرهای شام مانند انطاکیه ، ملطیه ، اسکندریه ، نصیبین و عسقلان اطلاعات کافی دارد، ولی از شهرهای خراسان و ماوراء النهر نامی نمی برد. تنها چیزی که آن را به آسیای مرکزی ارتباط می دهد رسم الخط کتاب است.
عقیده لازار
...

دانشنامه آزاد فارسی

اُمُّ الکِتاب
«امّ» در لغت به معنای اصل و اساسی که چیزی از آن تکوین یابد. در قرآن، سه بار (آل عمران، ۷؛ رعد، ۳۹؛ زخرف، ۴) و به دو معنا در قرآن به کار رفته است. در آل عمران، آیۀ ۷، به معنای اصل و اساس کتاب (قرآن کریم) و در دو مورد دیگر به نظر بیشتر مفسران در معنای لوح محفوظ (بروج، ۲۳) و «کتاب مکنون» (واقعه، ۷۸) که جمیع حوادث عالم علوی و سفلی، در آن ثبت است. برخی دیگر از مفسران این واژه را به معنای علم الهی دانسته اند. همچنین سورۀ فاتحةالکتاب را که در آغاز قرآن آمده و مقاصد اصلی قرآن را دربر دارد، ام الکتاب می خوانند.

پیشنهاد کاربران

ام الکتاب: اصل علوم و حقایق.
یَا مَنْ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ، یَا مَنْ عِنْدَهُ أُمُّ الْکِتَابِ ( فرازی از دعای جوشن کبیر )
ای آن که پاداش نیکو ( ی بهشت رضوان ) نزد اوست، ای آن که اصل علوم و حقایق نزد اوست.
واژه ی ام در لغت به معنی اصل و اساس هر چیزى است و اینکه عرب به مادر ام می گوید بخاطر آن است که ریشه خانواده و پناهگاه فرزندان است ، بنا بر این ام الکتاب ( کتاب مادر ) به معنی کتابی است که اصل و اساس همه کتب آسمانی می باشد ، و همان لوحی است که نزد خداوند از هر گونه تغییر و تبدیل و تحریفی محفوظ است ، این همان کتاب علم پروردگار است که نزد او است و همه حقایق عالم و همه حوادث آینده و گذشته و همه کتب آسمانی در آن درج است و هیچکس به آن راه ندارد جز آنچه را که خدا بخواهد افشا کند . ( تفسیر نمونه ج : 21 ص : 9 )
...
[مشاهده متن کامل]

ام الکتاب در زبان عربی نظیر motherbord ( مادر بورد ) هست در زبان انگلیسی به معنی برد و صفحه ی اصلی. ( نگارنده )

لوح محفوظ که نزد باریتعالی هست و سپس قران مجید. البته منظور از ام الکتاب سوره مبارکه فاتحه هست ولی معانی بالا را نیز به ترتیب در بر میگیرد.

بپرس