[ویکی فقه] امامت آل ابراهیم (قرآن). طبق آیات قرآن خداوند به آل ابراهیم علیه السّلام مقام امامت اعطا کرده است.
مقام امامت از سوی خداوند به آل ابراهیم علیه السّلام اعطا شده:... فقد ءاتینآ ءال ابرهیم الکتـب والحکمة وءاتینـهم ملکا عظیما. ما به آل ابراهیم، (که یهود از خاندان او هستند نیز) کتاب و حکمت دادیم و حکومت عظیمی در اختیار آنها (پیامبران بنی اسرائیل ) قرار دادیم.امام باقر علیه السّلام در حدیثی می فرماید: منظور از «ملکا عظیما» امامت است. واذ قال ابرهیم لابیه وقومه.. الا الذی فطرنی فانه سیهدین وجعلها کلمة باقیة فی عقبه لعلهم یرجعون. و به خاطر بیاور هنگامی را که ابراهیم به پدرش )عمویش آزر( و قومش گفت: «من از آنچه شما می پرستید بیزارم. مگر آن کسی که مرا آفریده، که او هدایتم خواهد کرد!» او کلمه توحید را کلمه پاینده ای در نسل های بعد از خود قرار داد، شاید به سوی خدا باز گردند!(وَ جَعَلَها کَلِمَةً باقِیَةً فِی عَقِبِهِ) یعنی کلمه توحید را که عبارت است از: «لا اله الا اللَّه» کلمه ای جاودان در نسل ابراهیم قرار داد، که همیشه در نسل او باقی ماند، و هم چنان در نسل او کسانی که قائل به توحید باشند وجود داشته باشد، بعضی گفته اند این کلمه باقیه ای که ابراهیم آن را گفته است عبارتست از بیزاری از شرک، که پس از او در نسلش باقی مانده است. از حضرت صادق علیه السلام است که این کلمه باقیه امامت است که در نسل او باقی مانده است .
اعطای امامت به اسحاق و یعقوب
خداوند مقام امامت را برای اسحاق و یعقوب (علیهماالسلام)، از فرزندان ابراهیم اعطا کردند:ووهبنا له اسحـق ویعقوب نافلة وکلا جعلنا صــلحین وجعلنـهم ائمة یهدون بامرنا... و اسحاق، و علاوه بر او، یعقوب را به وی بخشیدیم و همه آنان را مردانی صالح قرار دادیم! و آنان را پیشوایانی قرار دادیم که به فرمان ما، (مردم را) هدایت می کردند.این آیات به یکی از مهمترین مواهب خدا به ابراهیم که داشتن فرزندی صالح و نسلی برومند و شایسته است اشاره کرده می فرماید:" ما به او اسحاق را بخشیدیم و یعقوب (فرزند اسحاق) را بر او افزودیم" (وَ وَهَبْنا لَهُ إِسْحاقَ وَ یَعْقُوبَ نافِلَةً) "و همه آنها را مردانی صالح و شایسته و مفید قرار دادیم" (وَ کُلًّا جَعَلْنا صالِحِینَ).تعبیر به"نافلة" که ظاهرا تنها توصیفی برای یعقوب است از این نظر باشد که ابراهیم تنها فرزند صالحی تقاضا کرده بود، خدا نوه صالحی نیز بر آن افزود، زیرا "نافلة" در اصل به معنی موهبت و یا کار اضافی است.آخرین آیه مورد بحث به مقام امامت و رهبری این پیامبر بزرگ و بخشی از صفات و برنامه های مهم و پر ارزش آنها بطور جمعی اشاره می کند.در این آیه مجموعا" شش قسمت" از این ویژگی ها بر شمرده شده که با اضافه کردن توصیف به صالح بودن که از آیه قبل استفاده می شود مجموعا هفت ویژگی را تشکیل می دهد، این احتمال نیز وجود دارد که مجموعه شش صفتی که در این آیه ذکر شده شرحی باشد برای صالح بودن آنها که در آیه قبل آمده است.نخست می گوید" ما آنها را امام و رهبر مردم قرار دادیم" (وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً).یعنی علاوه بر مقام"نبوت و رسالت" مقام" امامت" را نیز به آنها دادیم امامت آخرین مرحله سیر تکاملی انسانی است که به معنی رهبری همه جانبه مادی و معنوی، ظاهری و باطنی، جسمی و روحی مردم است.
استمرار امامت آل ابراهیم
حضرت ابراهیم علیه السّلام، از خداوند خواستار استمرار امامت در نسل خویش بودند:واذ ابتلی ابرهیم ربه بکلمـت فاتمهن قال انی جاعلک للناس اماما قال ومن ذریتی... این آیه از مهمترین فرازهای زندگی ابراهیم علیه السلام یعنی آزمایش های بزرگ او و پیروزیش در صحنه آزمایش ها سخن می گوید، آزمایش هایی که عظمت مقام و شخصیت ابراهیم را کاملا مشخص ساخت، و ارزش وجود او را آشکار کرد.هنگامی که از عهده این آزمایش ها بر آمد، خداوند می باید جایزه ای به او بدهد" فرمود: من تو را امام و رهبر و پیشوای مردم قرار دادم" (قالَ إِنِّی جاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِماماً)."ابراهیم تقاضا کرد که از دودمان من نیز امامانی قرار ده" تا این رشته نبوت و امامت قطع نشود و قائم به شخص من نباشد (قالَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِی). اما خداوند در پاسخ او"فرمود: پیمان من، یعنی مقام امامت، به ظالمان هرگز نخواهد رسید" (قالَ لا یَنالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ). تقاضای تو را پذیرفتم، ولی تنها آن دسته از ذریه تو که پاک و معصوم باشند شایسته این مقامند! امامت در نسل صالح ابراهیم علیه السّلام استمرار پیدا کرد:واذ ابتلی ابرهیم ربه بکلمـت فاتمهن قال انی جاعلک للناس اماما قال ومن ذریتی قال لاینال عهدی الظـلمین.
هدف از استمرار امامت آل ابراهیم
...
مقام امامت از سوی خداوند به آل ابراهیم علیه السّلام اعطا شده:... فقد ءاتینآ ءال ابرهیم الکتـب والحکمة وءاتینـهم ملکا عظیما. ما به آل ابراهیم، (که یهود از خاندان او هستند نیز) کتاب و حکمت دادیم و حکومت عظیمی در اختیار آنها (پیامبران بنی اسرائیل ) قرار دادیم.امام باقر علیه السّلام در حدیثی می فرماید: منظور از «ملکا عظیما» امامت است. واذ قال ابرهیم لابیه وقومه.. الا الذی فطرنی فانه سیهدین وجعلها کلمة باقیة فی عقبه لعلهم یرجعون. و به خاطر بیاور هنگامی را که ابراهیم به پدرش )عمویش آزر( و قومش گفت: «من از آنچه شما می پرستید بیزارم. مگر آن کسی که مرا آفریده، که او هدایتم خواهد کرد!» او کلمه توحید را کلمه پاینده ای در نسل های بعد از خود قرار داد، شاید به سوی خدا باز گردند!(وَ جَعَلَها کَلِمَةً باقِیَةً فِی عَقِبِهِ) یعنی کلمه توحید را که عبارت است از: «لا اله الا اللَّه» کلمه ای جاودان در نسل ابراهیم قرار داد، که همیشه در نسل او باقی ماند، و هم چنان در نسل او کسانی که قائل به توحید باشند وجود داشته باشد، بعضی گفته اند این کلمه باقیه ای که ابراهیم آن را گفته است عبارتست از بیزاری از شرک، که پس از او در نسلش باقی مانده است. از حضرت صادق علیه السلام است که این کلمه باقیه امامت است که در نسل او باقی مانده است .
اعطای امامت به اسحاق و یعقوب
خداوند مقام امامت را برای اسحاق و یعقوب (علیهماالسلام)، از فرزندان ابراهیم اعطا کردند:ووهبنا له اسحـق ویعقوب نافلة وکلا جعلنا صــلحین وجعلنـهم ائمة یهدون بامرنا... و اسحاق، و علاوه بر او، یعقوب را به وی بخشیدیم و همه آنان را مردانی صالح قرار دادیم! و آنان را پیشوایانی قرار دادیم که به فرمان ما، (مردم را) هدایت می کردند.این آیات به یکی از مهمترین مواهب خدا به ابراهیم که داشتن فرزندی صالح و نسلی برومند و شایسته است اشاره کرده می فرماید:" ما به او اسحاق را بخشیدیم و یعقوب (فرزند اسحاق) را بر او افزودیم" (وَ وَهَبْنا لَهُ إِسْحاقَ وَ یَعْقُوبَ نافِلَةً) "و همه آنها را مردانی صالح و شایسته و مفید قرار دادیم" (وَ کُلًّا جَعَلْنا صالِحِینَ).تعبیر به"نافلة" که ظاهرا تنها توصیفی برای یعقوب است از این نظر باشد که ابراهیم تنها فرزند صالحی تقاضا کرده بود، خدا نوه صالحی نیز بر آن افزود، زیرا "نافلة" در اصل به معنی موهبت و یا کار اضافی است.آخرین آیه مورد بحث به مقام امامت و رهبری این پیامبر بزرگ و بخشی از صفات و برنامه های مهم و پر ارزش آنها بطور جمعی اشاره می کند.در این آیه مجموعا" شش قسمت" از این ویژگی ها بر شمرده شده که با اضافه کردن توصیف به صالح بودن که از آیه قبل استفاده می شود مجموعا هفت ویژگی را تشکیل می دهد، این احتمال نیز وجود دارد که مجموعه شش صفتی که در این آیه ذکر شده شرحی باشد برای صالح بودن آنها که در آیه قبل آمده است.نخست می گوید" ما آنها را امام و رهبر مردم قرار دادیم" (وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً).یعنی علاوه بر مقام"نبوت و رسالت" مقام" امامت" را نیز به آنها دادیم امامت آخرین مرحله سیر تکاملی انسانی است که به معنی رهبری همه جانبه مادی و معنوی، ظاهری و باطنی، جسمی و روحی مردم است.
استمرار امامت آل ابراهیم
حضرت ابراهیم علیه السّلام، از خداوند خواستار استمرار امامت در نسل خویش بودند:واذ ابتلی ابرهیم ربه بکلمـت فاتمهن قال انی جاعلک للناس اماما قال ومن ذریتی... این آیه از مهمترین فرازهای زندگی ابراهیم علیه السلام یعنی آزمایش های بزرگ او و پیروزیش در صحنه آزمایش ها سخن می گوید، آزمایش هایی که عظمت مقام و شخصیت ابراهیم را کاملا مشخص ساخت، و ارزش وجود او را آشکار کرد.هنگامی که از عهده این آزمایش ها بر آمد، خداوند می باید جایزه ای به او بدهد" فرمود: من تو را امام و رهبر و پیشوای مردم قرار دادم" (قالَ إِنِّی جاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِماماً)."ابراهیم تقاضا کرد که از دودمان من نیز امامانی قرار ده" تا این رشته نبوت و امامت قطع نشود و قائم به شخص من نباشد (قالَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِی). اما خداوند در پاسخ او"فرمود: پیمان من، یعنی مقام امامت، به ظالمان هرگز نخواهد رسید" (قالَ لا یَنالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ). تقاضای تو را پذیرفتم، ولی تنها آن دسته از ذریه تو که پاک و معصوم باشند شایسته این مقامند! امامت در نسل صالح ابراهیم علیه السّلام استمرار پیدا کرد:واذ ابتلی ابرهیم ربه بکلمـت فاتمهن قال انی جاعلک للناس اماما قال ومن ذریتی قال لاینال عهدی الظـلمین.
هدف از استمرار امامت آل ابراهیم
...
wikifeqh: امامت_آل_ابراهیم_(قرآن)