املاء

[ویکی اهل البیت] «املاء» از «ملأ» گرفته شده و به معنای «اطالة مدت» و «ملی» به معنای «زمان طویل» و «ملاء» به معنی «دهر» است. «اطاله» عبارت اخری «مهلت دادن» می باشد.
املا در اصطلاح عبارت از عجله نکردن در نزول عذاب است. سنت الهی در برابر طغیان و عصیان بشر بر مهلت دادن و تعجیل در عقوبت نکردن است زیرا اگر عجله در عقوبت کند همه هلاک و نابود می شوند و کسی باقی نمی ماند چون غیر از معصوم کسی نیست که گناه نکند خدای تعالی می فرماید: "ولو یواخذ الله الناس بظلمهم ما ترک علیها من دابة"؛ اگر کیفر دهد خدای تعالی مردم را بخاطر ظلم و گناه آن ها هیچ جنبده ای دیگر نمی ماند.
به همین خاطر است که خداوند مهلت می دهد تا بندگان بوسیله توبه و انابه، گذشته خود را اصلاح کنند و این مهلت دادن به سود مومنان است چنانچه برای کافران و اهل طغیان که بر گناهان خود اصرار می کنند به زیانشان تمام می شود و این مهلت مکر و کید الهی برای آن ها است.
یکی از سنن الهی و یکی از مصادیق کیفرهای معنوی، کیفر«املا و استدراج» است که در دنیا شامل حال مترفین و گناهکاران شده و به ظاهر برای آنان نعمت تلقی می شود، اما در باطن و حقیقت، نوعی عذاب است. قرآن کریم می فرماید:
«وَالّذینَ کذّبُوا بِایاتِنا سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیثُ لایعْلَمُونَ * وَ أُمْلی لَهُمْ إِنّ کیدی مَتینٌ».؛ و آنها که آیات ما را تکذیب کردند، به تدریج از جایی که نمی دانند. گرفتار مجازاتشان خواهیم کرد و به آنها مهلت می دهیم؛ همانا طرح و نقشة من قوی (و حساب شده) است.
مهلت دادن کفار و فجار و طول عمر کافران و گناهکاران و رسیدن به آرزوهای خود هر چند به حسب ظاهر خوب و موجب خوشی اوست و خود را کامیاب می بینید ولی در حقیقت یک نوع قهر و انتقام الهی است که از آن به مکر تعبیر می شود زیرا که این طول عمر و موفقیت و رسیدن به آرزو؛ در حقیقت شر بوده و به ضرر او تمام خواهد شد چون موجب زیادی عذابش می شود.
از حضرت امام رضا علیه السلام روایت شده است: "والله ما عذب الله بشی اشد من الاملاء". قسم به خداوند که عذاب نفرمود ایشان را به چیزی که از املاء، سخت تر باشد. (منظور از «املاء» مهلتی است که گاهی خداوند طبق مصالحی به ستمگران و جباران می دهد.)