انتصاف

[ویکی فقه] انتصاف استیفای حق مظلوم از ظالم ازسوی خداوند می باشد.
انتصاف در لغت به معنای طلب دادخواهی و گرفتن انتقام از ظالم به صورت عادلانه است، در اصطلاح کلام عبارت است از این که خداوند حق ستمدیده را از ستمگر گرفته و به او باز می گرداند.

انتصاف از نظر متکلمان عدلیه
بحث انتصاف در کلام اسلامی شاخه ای ازبحث مربوط به اعواض است، از نظر متکلمان عدلیه عوض در برابر آلام و ناگواری هایی که بر فردی وارد می شود و استحقاق آن را ندارد، واجب است، هرگاه الم و ناگواری فعل خداوند باشد، عوض بر خداوند واجب است، و هرگاه فعل غیر خداوند (انسان و حیوان) باشد، بر غیر خداوند واجب خواهد بود، و در این صورت آنچه به خداوند مربوط می شود گرفتن حق متألم (مظلوم) از فاعل الم (ظالم) است که «انتصاف» نام دارد.

وجوب انتصاف
متکلمان عدلیه ـ امامیه و معتزله ـ در اصل وجوب انتصاف اتفاق نظر دارند، ولی در نحوه وجوب و برخی نکات دیگر مربوط به آن اختلاف دارند.
برخی وجوب انتصاف را عقلی و عده ای نقلی دانسته اند و برخی دیگر هر دو وجه را گفته اند.

← دلیل عقلی وجوب انتصاف
...

اِنتِصاف
(در لغت به معنی دادستدن و دادخواهی) در اصطلاح کلام معتزله و امامیه، از فروع اصل عدل. یعنی خداوند داد تمام ستمدیدگان را از ستمگران و حق مظلومان را از ظالمان یا کسانی که آماده اند و باید به جبران ظلم ظالمان اقدام کنند (مانند سرپرست غیرمکلف یا صاحب حیوان) می ستاند و عوض درد و رنج هایی را که مظلوم ستمدیده کشیده است بدو می رساند.