انتقال رسوب

انتقال رسوب، جابجایی ذرات جامد ( رسوب ) معمولاً در اثر ترکیب گرانش وارد بر رسوب یا جابجایی سیال حاوی رسوب است. انتقال رسوب در سامانه های طبیعی دارای سنگ آواری مانند ماسه، شن و قلوه سنگ، گل ( خاک ) یا رس رخ می دهد. سیال شامل هوا، آب یا یخ است. نیروی گرانش می تواند ذرات را روی سطح شیب داری که روی آن در حالت سکون هستند، حرکت دهد. انتقال رسوب ناشی از حرکت سیال در رودها، اقیانوس ها، دریاچه ها، دریاها و سایر توده های بزرگ آبی ناشی از جریان و جزر و مد رخ می دهد. هم چنین یخچال های طبیعی می توانند با حرکت خود، انتقال را موجب شوند. وزش باد روی سطوح خاکی نیز منجر به انتقال رسوب می شود. انتقال رسوب ناشی از نیروی گرانش عموماً در سطوح شیب دار مانند تپه ها، دیواره ها، پرتگاه ها و مرز فلات قاره با شیب قاره رخ می دهد.
انتقال رسوب در بخش های رسوب شناسی، ژئومورفولوژی، مهندسی عمران و مهندسی محیط زیست اهمیت دارد. مطالعهٔ انتقال رسوب اغلب برای تعیین محل وقوع فرسایش یا رسوب گذاری و مقدار آن و زمان و مسافت رخ داد آن انجام می شود.
فرایندهای بادی حاصل فعالیت باد و به ویژه توانایی باد در شکل دادن و تغییر سطح زمین است. باد قادر به کاوش، جابه جایی و تراکم مواد است و در نواحی با پوشش گیاهی ضعیف، عاملی مؤثر در فرسایش رسوبات سست به شمار می رود. اگرچه در بیشتر محیط ها آب و فرایندهای رودخانه ای قدرت حمل رسوب بیشتری نسبت به باد دارند ولی فرایندهای بادی در محیط هایی مانند بیابان از اهمیت بیشتری برخوردار است. [ ۱]
فرایند فرسایش بادی نتیجهٔ شکل گیری تل ماسه ها و تپه های ماسه ای است. عموماً ذرات منتقل شده از نوع ماسه ریز ( کوچک تر از ۱ میلی متر ) و کوچکتر هستند، زیرا جو زمین سیالی با چگالی و گرانروی کم است و نمی تواند مقاومت برشی زیادی به بستر خود اعمال کند.
شکل های بستر در محیط های خاکی توسط انتقال رسوب ناشی از باد ساخته می شوند. موج نقش[ ۲] و تلماسه ها[ ۳] پاسخ طبیعی به انتقال رسوب هستند.
انتقال رسوب ناشی از باد در ساحل ها و نواحی خشک، متداول است؛ زیرا در این ناحیه ها بافت گیاهی وجود ندارد که از حرکت توده های ماسه جلوگیری کند. رطوبت موجود در نقاط مرطوب، باعث چسبیدن ذرات به یکدیگر و تثبیت پوشش خاک می شود. [ ۴]
گرد و غبار بسیار ریزدانه که با وزش باد برمی خیزد، می تواند به لایه های بالاتر جو وارد شود و در هوای پیرامون زمین حرکت کند. گرد و غبار ناشی از صحرای بزرگ آفریقا در جزایر قناری و جزایر کارائیب[ ۵] و گرد و غبار ناشی از کانزاس در اقیانوس اطلس ترسیب می شود. [ ۶] این رسوب برای تقویت خاک و اکولوژی جزیره های متعددی اهمیت دارد.