انجیل متی

[ویکی اهل البیت] کلمه متی به معنی بخشش خدا است. وی یکی از دوازده رسول مسیح بوده که نامش در مرقس، لوقا و اعمال آمده است.
قدیمی ترین انجیل ها است و به طوری که بعضی از مسیحیان گفته اند، تصنیف این کتاب و انتشارش در سال 38 میلادی بوده، بعضی دیگر آن را بین 50 تا 60 دانسته اند، پس این انجیل (که از بقیه انجیل ها قدیمی تر است) به اعتراف خود مسیحیان بعد از مسیح نوشته شده، مدرک ما در این مدعا کتاب "قاموس الکتاب المقدس" ماده "متی" تالیف مستر هاکس است. انجیل متی از همه اناجیل مفصل تر بوده و زندگی حضرت عیسی علیه السلام را با جزئیات بیشتری بیان کرده است. این کتاب در 27 باب به اتمام می رسد.
و محققین از قدما و متاخرین ایشان برآنند که این کتاب در اصل به زبان عبرانی نوشته شد و سپس به زبان یونانی و سایر زبان ها ترجمه شده است و تازه نسخه اصلی و عبرانی آن هم مفقود شده، پس آنچه ترجمه از آن به جای مانده مجهول الحال است و معلوم نیست مترجم آن کیست، مدرک ما در این ادعا کتاب "میزان الحق" است، البته صاحب "قاموس الکتاب المقدس" هم با تردید به آن اعتراف نموده است.
در مورد زمان و مکان نگارش این کتاب نیز نظرات مختلف وجود دارد؛ به طوری که مستر هاکس آورده است: «زمان تصنیف آن انجیل معلوم نیست؛ ولی به هر صورت این مسلّم است که پیش از اناجیل دیگر انتشار یافته است. برخی برآنند که در سال 38 و بعضی هم مابین سال 50 و 60، نوشته شده است». برخی هم می گویند این انجیل را دیرتر؛ یعنی پس از این که انجیل مرقس مدت زیادی در دسترس مردم بوده است، تاریخ گذاری کرده اند.
این عده، زمان نگارش آن را در دهه 70 یا حتی دیرتر قرار می دهند. در محل نوشتن این کتاب برخی می گویند برای اهالی فلسطین نگاشته شده است؛ ولی بیش تر مکان نوشتن این انجیل را انطاکیه و برای اهالی آن دیار می دانند».
انجیل متی با برشماری اجداد عیسی مسیح علیه السلام آغاز و بیان تولد آن حضرت ادامه می یابد. «اما ولادت عیسی مسیح چنین بود که چون مادرش مریم به یوسف نامزد شده بود، قبل از آنکه با هم آیند، او را از روح القدس حامله یافتند و شوهرش یوسف چونکه مرد صالح بود و نخواست او را عبرت نماید، پس اراده نمود او را به پنهانی رها کند». بعد از آن جریان فرار عیسی و خانواده اش به مصر را می آورد. تا این که یحیای تعمیددهنده راه را برای عیسی آماده می کند و خبر از نزدیکی ملکوت آسمان که آن را اشعیای نبی خبر داده بود، می دهد. بعد از آن یحیای معمدان او را تعمید می دهد.
در باب چهارم عیسی علیه السلام در بیابان امتحان می شود، تا در شهر جلیل با موعظه و پند، خدمات خود را آغاز نماید. بعد از آن، موعظه معروف بالای کوه را بیان می دارد که در آن درباره تورات هم سخن به میان آمده است: «گمان مبرید که من آمده ام تا تورات یا صحف انبیاء را باطل سازم؛ نیامده ام تا باطل کنم بلکه تا تمام کنم».
در باب های هشتم تا نهم، مجموعه ای از معجزات حضرت عیسی علیه السلام را آورده و سپس مأموریت دوازده حواری را می گوید. در باب 16، عیسی علیه السلام نخستین بار پیشگویی مرگ خود را می کند. در باب بعدی دوباره این امر تکرار می شود: «و او را خواهد کشت و در روز سوم خواهد برخاست». عیسی علیه السلام در ادامه خدمات خودش در شهر اریحا، دو کور را شفا داد.

انجیل مَتّی یکی از چهار انجیل به تصویب رسیده در عهد جدید و همچنین یکی از سه انجیل همنوا است. این انجیل شرحی از زندگی و دعوت عیسای ناصری را بیان می کند. این انجیل تبارنامه، زایش و دوران کودکی عیسی، دعوت ، پندها و سخنان او، سفرش به اورشلیم و رویدادی که در نیایشگاه رخ داد را تشریح کرده و سرانجام به بیان مصلوب شدن و «رستاخیز» مسیح می پردازد. عیسای رستاخیز کرده به پیروانش مأموریت می دهد که به تبلیغ در میان تمامی مردمان بپردازند.
بر پایه روایت سنتی مسیحیت این کتاب توسط مَتّی یکی از دوازده حواری عیسی نگاشته شده است. برخی بر این باورند که این دیدگاه سنتی از میانه های سده دوم میلادی به بعد رایج بوده است. [ ۱] [ ۲] [ ۳] از سده ۱۸ میلادی به بعد، پژوهشگران به صورت فزاینده ای درستی دیدگاه سنتی را زیر سؤال برده اند و امروز بیشتر بر این باورند که متی انجیلی که نامش را بر روی آن گذشته اند را ننوشته است. [ ۴] بیشتر پژوهندگان امروزی بر این باورند که انجیل توسط یک نویسنده مستقل مسیحی در اواخر سده یکم میلادی نوشته شده است. [ ۵] اجماع نظر کارشناسان عهد جدید این است که نویسنده آغازین انجیل آن را به زبان یونانی تألیف کرده است. [ ۶] به جز شمار اندکی از پژوهندگان، بقیه همداستانند که متی و لوقا از روایت انجیل مرقس، به علاوه نوشته فرضی Q ( که شامل سخنان عیسی می شود ) ، به صورت منبع بهره برده اند. گروه اقلیت بر این نظر است که نخست متی انجیلش را نوشته و سپس مرقس انجیلش را نوشته، و سرانجام لوقا آن دو را ترکیب نموده است. [ ۷] هرچند لازم به ذکر است، دلیل اینکه برخی تاریخدانان تاریخ نگارش اناجیل اَربَعه ( متی، مرقس، لوقا، یوحنا ) را به بعد از سال ۷۰ میلادی نسبت می دهند، پیشگویی عیسی مسیح در انجیل ها نسبت به ویرانی معبد اورشلیم است و از آنجا که این دسته از تاریخدانان باور ندارند که عیسی مسیح قادر به پیشگویی در این مورد بوده است، پس نتیجه می گیرند که انجیل ها بعد از تحریب معبد اورشلیم یعنی سال ۷۰ میلادی نوشته شده اند و نگارندگان انجیل ها ویرانی معبد اورشلیم را بعدها در کلام عیسی وارد کرده اند، حال آنکه برخی دیگر از تاریخدانان که به پیشگویی الهی توسط عیسی مسیح باور دارند، با استناد به تحلیل درون متنیِ انجیل ها، تاریخ تألیف بسیار زودهنگام تری را تخمین زده اند[ ۸] [ ۹] [ ۱۰] [ ۱۱] .