اندام وتری گلژی ( به انگلیسی: Golgi tendon organ ) گیرنده هایی هستند که حاوی کپسول بوده و در وَتَر ( تاندون ) عضلات وجود دارند. اندامهای وتری گلژی همانند گیرنده های دوک عضلانی به عنوان گیرنده های کششی عضلات محسوب می شوند. فیبر عصبی اندام وتری گلژی از نوع Ib است. این فیبر عصبی قطور بوده ولی نسبت به Ia ( فیبر عصبی پایانه اولیه دوک عضلانی ) اندکی کوچکتر است. به طور متوسط ۱۰ تا ۱۵ فیبر عضلانی معمولاً به طور سری ( In series ) به هر اندام وتری گلژی متصل شده اند. [ ۱]
اندامهای وتری گلژی نوع خاصی از گیرنده های مکانیکی هستند که در عضلات مخطط، بیشتر به تغییر قوام یا تون عضلانی[ ۲] حساس هستند و این تغییرات را به دستگاه عصبی مرکزی گزارش می دهند. اطلاعات حاصل از این گیرنده ها بیشتر به نخاع، مخچه و قشر مغز جهت کنترل بیشتر و دقیق تر اعمال حرکتی انتقال می یابد.
این گیرنده ها بیشتر به افزایش قوام و تانسیون عضلانی واکنش نشان می دهند و به شدت تحریک می شوند. تحریک اندامهای وتری گلژی ( GTO ) در پی افزایش تانسیون عضله، باعث تحریک فیبرهای حسی گروه Ib می گردند و زمانی که این تحریکات به میزان بالایی شدت یابد، از تانسیون بیشتر عضلات جلوگیری می کنند. در واقع عضله ای که میزان تانسیون آن افزایش یافته است، در نخاع مهار می گردد. این فرایند که باعث مهار همان عضله می شود، جهت محافظت و جلوگیری از آسیب عضلانی ضروری است.
تحریک گیرنده های وتری گلژی که باعث ایجاد جریان عصبی در فیبرهای حسی Ib می گردد، در جهت مهار همان عضله وارد عمل می شود که این حالت عکس رفلکس کششی به علت تحریک Ia از دوک عضلانی است؛ به همین دلیل به اثر تحریک Ib رفلکس کششی معکوس یا مهار اتوژنیک[ ۳] می گویند.
در مهار اتوژنیک، نورون های واسطه ای[ ۴] در نخاع جهت مهار نورون های حرکتی همان عضله و تحریک نورون های حرکتی عضلات مقابل نقش دارند.
• انقباض عضله. هنگامی که انقباض عضلانی به کاهش طول می انجامد، بخش وتری یا تاندونی عضله کشیده می شود که باعث تحریک بیشتر اندام های وتری گلژی شده و متناسب با کشش ایجاد شده، پیام های زیادی از طریق فیبرهای حسی Ib به نخاع ارسال می گردد. نتیجه ارسال این پیام ها به دستگاه عصبی به خصوص در زمان هایی که تانسیون عضله به میزان زیادی افزایش می یابد، مهار عضله مربوطه جهت جلوگیری از آسیب خواهد بود.
• کشش عضله. اگر کشش عضلانی به صورت آرام و نگه داشته شده اعمال گردد، حساسیت اندام وتری گلژی نسبت به گیرنده های دوک عضلانی بیشتر بوده و با تحریک زیاد Ib، عضله تحت کشش مهار می گردد. بدین ترتیب، عضله مربوطه می تواند تحت کشش بیشتری نیز قرار گیرد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاندامهای وتری گلژی نوع خاصی از گیرنده های مکانیکی هستند که در عضلات مخطط، بیشتر به تغییر قوام یا تون عضلانی[ ۲] حساس هستند و این تغییرات را به دستگاه عصبی مرکزی گزارش می دهند. اطلاعات حاصل از این گیرنده ها بیشتر به نخاع، مخچه و قشر مغز جهت کنترل بیشتر و دقیق تر اعمال حرکتی انتقال می یابد.
این گیرنده ها بیشتر به افزایش قوام و تانسیون عضلانی واکنش نشان می دهند و به شدت تحریک می شوند. تحریک اندامهای وتری گلژی ( GTO ) در پی افزایش تانسیون عضله، باعث تحریک فیبرهای حسی گروه Ib می گردند و زمانی که این تحریکات به میزان بالایی شدت یابد، از تانسیون بیشتر عضلات جلوگیری می کنند. در واقع عضله ای که میزان تانسیون آن افزایش یافته است، در نخاع مهار می گردد. این فرایند که باعث مهار همان عضله می شود، جهت محافظت و جلوگیری از آسیب عضلانی ضروری است.
تحریک گیرنده های وتری گلژی که باعث ایجاد جریان عصبی در فیبرهای حسی Ib می گردد، در جهت مهار همان عضله وارد عمل می شود که این حالت عکس رفلکس کششی به علت تحریک Ia از دوک عضلانی است؛ به همین دلیل به اثر تحریک Ib رفلکس کششی معکوس یا مهار اتوژنیک[ ۳] می گویند.
در مهار اتوژنیک، نورون های واسطه ای[ ۴] در نخاع جهت مهار نورون های حرکتی همان عضله و تحریک نورون های حرکتی عضلات مقابل نقش دارند.
• انقباض عضله. هنگامی که انقباض عضلانی به کاهش طول می انجامد، بخش وتری یا تاندونی عضله کشیده می شود که باعث تحریک بیشتر اندام های وتری گلژی شده و متناسب با کشش ایجاد شده، پیام های زیادی از طریق فیبرهای حسی Ib به نخاع ارسال می گردد. نتیجه ارسال این پیام ها به دستگاه عصبی به خصوص در زمان هایی که تانسیون عضله به میزان زیادی افزایش می یابد، مهار عضله مربوطه جهت جلوگیری از آسیب خواهد بود.
• کشش عضله. اگر کشش عضلانی به صورت آرام و نگه داشته شده اعمال گردد، حساسیت اندام وتری گلژی نسبت به گیرنده های دوک عضلانی بیشتر بوده و با تحریک زیاد Ib، عضله تحت کشش مهار می گردد. بدین ترتیب، عضله مربوطه می تواند تحت کشش بیشتری نیز قرار گیرد.
wiki: اندام وتری گلژی