اهل بیت در ایه صادقین

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اهل بیت در آیه صادقین. یکی از آیاتی که دلالت بر امامت و عصمت اهل بیت (علیهم السّلام) می کند، آیه معروف صادقین است که خداوند می فرماید «یا ایها الذین آمنوا اتقوا الله وکونوا مع الصادقین» ای کسانی که ایمان آورده اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، و با صادقان باشید.» در این آیه خداوند مومنان را بعد از آنکه امر به تقوا می کند دستور می دهد که راستگویان را همراهی و پیروی کنند و هیچ گاه از آنها جدا نشوند.این نوشته در پی پاسخ به این پرسش است که این صادقین چه کسانی هستند؟ ودارای چه خصوصیاتی هستند که خداوند به طور مطلق امر به تبعیت از آنها کرده است آیا منظور از «صادقین» در این آیه شریفه، که مومنان موظف به پیروی از آنها شده اند، افراد خاصی هستند و یا منظور معنای لغوی آن و همراهی کردن با هر انسان راستگویی است؟قبل از پاسخ به این پرسش معنای لغوی صدق وموارد کاربرد قرآنی آن را مورد بررسی قرار می دهیم تا ببینیم که آیا صدق فقط به معنی راستگویی در گفتار را شامل می شود یا اینکه معانی دیگری هم دارد.
ابن منظور، «صدق» را نقیض کذب، معنا کرده است و یکی از موارد آن را «مرد درست در مقابل مرد نادرست» ذکر کرده است و خلیل بن احمد هم می گوید: صدق به کامل هر چیزی گفته می شود علامه مصطفوی بعد از تحقیق و بررسی درباره کلمه صدق، آن را به معنی «تمامیت، صحت از خلاف و بودن با حق» معناکرده است.
← کلمه صدق در قرآن
شیعیان اهل بیت که قائل به عصمت اهل بیت هستند مصداق این آیه را امیرمومنان (علیه السّلام) و یازده فرزندش (علیهم السّلام) می دانند و آن را یکی از دلیل های امامت، ولایت و عصمت آنها به شمار می آورند به ویژه اینکه این آیه صادقین در سال دهم هجرت در اواخر عمر رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) نازل شده است که بیشتر با ولایت و خلافت حضرت علی (علیه السّلام) تناسب دارد. و روایات بیشتری در منابع شیعه نقل شده است که مصداق آنرا، امامان دوازده گانه معرفی می کند که به چند مورد اشاره می کنیم.حویزی در تفسیر روایی «نورالثقلین» در ذیل آیه صادقین، بیش از ده روایت را نقل می کند که مصداق آیه، حضرت علی (علیه السّلام) و ائمه اطهار (علیهم السّلام) می باشند.سلمان می گوید: خدمت پیامبر (صلی الله علیه وآله) بودیم که آیه صادقین نازل شد، از پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) پرسیدم: آیا صادقین عام است، یا افراد خاصی منظور است؟پیامبر (صلی الله علیه وآله) فرمود: «خطاب آیه عام است و مخاطب، مومنان هستند که مامور به عمل به آیه می باشند، ولی صادقین خاص هستند و آن، مخصوص برادرم علی (علیه السّلام) و اوصیای من تا روز قیامت است» جمع حاضر کلام رسول خدارا تایید کردند و همگی گفتند اللهم نعم. در روایت دیگر جابر از امام باقر (علیه السّلام) نقل می کند که حضرت فرمودند «منظور از صادقین در آیه، علی بن ابی طالب (علیه السّلام) است». و در حدیث دیگر چنین آمده است که وقتی درباره قول خدا دراین آیه سوال شد حضرت فرمودند: «خدا در این آیه ما را تنها قصد کرده است». بنابراین در روایات شیعه، مصداق «صادقین» از زبان پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) و اهل بیت به طور صریح برای مردم معرفی شده است، تا در همراهی با صادقین دچار سردرگمی و اشتباه نشوند. و این صادقین تنها حضرت علی (علیه السّلام) و یازده فرزندش می باشند.اگر در روایتی حضرت علی (علیه السّلام) مصداق راستگویان ذکر شده است، این بدان معنا نیست که آیه را فقط به ایشان تطبیق کنیم و صادقین را مقید به زمان آن حضرت کنیم و آینده را خالی از صادقین فرض کنیم بلکه اگر در روایتی نام حضرت به تنهایی ذکر می شود، بخاطر این است که هنگام نزول آیه، اولین مصداق «صادقین» حضرت علی (علیه السّلام) بوده است.
صادقین در منابع اهل سنت
مفسران اهل سنت در تعیین مصداق برای آیه به سه گروه تقسیم شده اند؛۱. عده ای مانند زهیلی صاحب «تفسیر المنیر» و مراغی، مصداق مشخصی برای آیه معرفی نکرده اند و به آسانی از کنار آن گذشته اند۲. عده ای دیگر مانند سیوطی در تفسیر «الدر المنثور» مصادیق مختلفی مثل پیامبر و اصحابش، ابوبکر و عمر و اصحاب آن دو، کعب بن مالک و مرارة بن ربیعة و هلال بن امیة و علی بن ابی طالب (علیه السّلام)، را ذکر کرده اند.
← دیدگاه حاکم حسکانی
...

[ویکی فقه] اهل بیت در آیه صادقین (دیدگاه فریقین). یکی از آیاتی که دلالت بر امامت و عصمت اهل بیت (علیهم السّلام) می کند، آیه معروف صادقین است که خداوند می فرماید «یا ایها الذین آمنوا اتقوا الله وکونوا مع الصادقین»
ابن منظور، «صدق» را نقیض کذب، معنا کرده است و یکی از موارد آن را «مرد درست در مقابل مرد نادرست» ذکر کرده است
ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۱۰، ص۱۹۳.
شیعیان اهل بیت که قائل به عصمت اهل بیت هستند مصداق این آیه را امیرمومنان (علیه السّلام) و یازده فرزندش (علیهم السّلام) می دانند و آن را یکی از دلیل های امامت، ولایت و عصمت آنها به شمار می آورند به ویژه اینکه این آیه صادقین در سال دهم هجرت در اواخر عمر رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) نازل شده است که بیشتر با ولایت و خلافت حضرت علی (علیه السّلام) تناسب دارد. و روایات بیشتری در منابع شیعه نقل شده است که مصداق آنرا، امامان دوازده گانه معرفی می کند که به چند مورد اشاره می کنیم.حویزی در تفسیر روایی «نورالثقلین» در ذیل آیه صادقین، بیش از ده روایت را نقل می کند که مصداق آیه، حضرت علی (علیه السّلام) و ائمه اطهار (علیهم السّلام) می باشند.سلمان می گوید: خدمت پیامبر (صلی الله علیه وآله) بودیم که آیه صادقین نازل شد، از پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) پرسیدم: آیا صادقین عام است، یا افراد خاصی منظور است؟پیامبر (صلی الله علیه وآله) فرمود: «خطاب آیه عام است و مخاطب، مومنان هستند که مامور به عمل به آیه می باشند، ولی صادقین خاص هستند و آن، مخصوص برادرم علی (علیه السّلام) و اوصیای من تا روز قیامت است» جمع حاضر کلام رسول خدارا تایید کردند و همگی گفتند اللهم نعم.
حویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، ج۲، ص۲۸۰ ۲۸۱.
مفسران اهل سنت در تعیین مصداق برای آیه به سه گروه تقسیم شده اند؛۱. عده ای مانند زهیلی صاحب «تفسیر المنیر»
زحیلی، وهبة بن مصطفی، التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج، ج۱۱، ص۶۸ ۶۹.
...

پیشنهاد کاربران

بپرس