اوصاف الاشراف

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] أوصاف الأشراف (کتاب). اوصاف الاشراف رساله ای است مختصر و به زبان فارسی ، نگارش محمد بن محمد بن الحسن الطوسی معروف به خواجه نصیر الدین طوسی که در موضوع سیر و سلوک نوشته شده است.
این کتاب را خواجه پس از کتاب «اخلاق ناصری» تالیف کرده است و در آن اخلاق اهل سیر و سلوک و قواعد ایشان را به خواهش خواجه شمس الدین جوینی در شش باب و هر باب در شش فصل (جز باب آخر که در پنج فصل است) شرح و توضیح داده است. مرحوم آقا بزرگ تهرانی ، نام کتاب را چنین ذکر می کند: «اوصاف الاشراف فی السیر و السلوک»،

[ویکی اهل البیت] اوصاف الاشراف رساله ای است که توسط محمد بن محمد بن الحسن الطوسی، معروف به خواجه نصیرالدین طوسی از علمای بزرگ قرن هفتم هجری راجع به چگونگی سیر و سلوک و طلب کمال در شش باب به زبان فارسی نوشته شده است.
این کتاب را خواجه پس از اخلاق ناصری تالیف کرده است و در آن اخلاق اهل سیر و سلوک و قواعد ایشان را به خواهش شمس الدین محمد جوینی وزیر ساخته است. نام این کتاب و مختصری از کتاب جهت معرفی آن در جلد دوم کتاب الذریعه آورده شده است. این رساله را شیخ رکن الدین تعریب کرده است.
این کتاب شامل 6 باب و چندین فصل به شرح زیر است:

[ویکی نور] «أوصاف الأشراف»، رساله ای است مختصر و به زبان فارسی، نگارش محمد بن محمد بن الحسن الطوسی، معروف به خواجه نصیر الدین طوسی(674 - 597).
این کتاب را خواجه، پس از کتاب «اخلاق ناصری»، در دهه پایانی عمرش تألیف کرده است و در آن، اخلاق اهل سیر و سلوک و قواعد ایشان را به خواهش خواجه شمس الدین جوینی نگاشته است.
کتاب، در شش باب و هر باب در شش فصل(جز باب آخر که در پنج فصل است) تنظیم شده است.
کتاب، نثری شیواتر و روان تر از «اخلاق ناصری» دارد و از آن جا که مختصرتر از «اخلاق ناصری» نیز می باشد، بسیار مورد توجه و مراجعه قرار گرفته است.
نقشی که این کتاب، در پیوند تشیع و تصوف ناب دارد، مهم ترین ویژگی آن به شمار می رود.

[ویکی فقه] اوصاف الاشراف (کتاب). اوصاف الاشراف رساله ای است مختصر و به زبان فارسی ، نگارش محمد بن محمد بن الحسن الطوسی معروف به خواجه نصیر الدین طوسی که در موضوع سیر و سلوک نوشته شده است.
این کتاب را خواجه پس از کتاب «اخلاق ناصری» تالیف کرده است و در آن اخلاق اهل سیر و سلوک و قواعد ایشان را به خواهش خواجه شمس الدین جوینی در شش باب و هر باب در شش فصل (جز باب آخر که در پنج فصل است) شرح و توضیح داده است. مرحوم آقا بزرگ تهرانی ، نام کتاب را چنین ذکر می کند: «اوصاف الاشراف فی السیر و السلوک»،
الذریعة، آقا بزرگ تهرانی، ج۲، ص۴۷۷.
گویا این رساله، به سبب انس و الفت خواجه در دهه پایانی عمرش با متصوفه و تاثیر از آنان به رشته تحریر درآمده است و خواجه با حفظ دانش حکمی خود به بررسی روش متصوفه و «اهل الله» در سیر و سلوک پرداخته است. کتاب «اوصاف الاشراف» نثری شیواتر و روان تر از اخلاق ناصری دارد و از آنجا که مختصرتر از اخلاق ناصری نیز می باشد، بسیار مورد توجه و مراجعه قرار گرفته است. نقشی که کتاب در پیوند تشیع و تصوف ناب دارد مهم ترین ویژگی کتاب به شمار می رود. حرکت سالک و زدودن علایق و تعلقات و گذر از موانع و شرح حالت های سالک پس از سیر و سلوک، به خوبی در کتاب ترسیم شده است و همچنان که اشاره شد، خواجه در تمامی مراحل جانب شریعت و طریقت را گرفته، مهم تر از آن، ارتباط این دو را به خوبی حفظ و بیان کرده است و... این نکته از بخش بندی کتاب برمی آید به گونه ای که بایسته است سالک نخست و به ترتیب بر مسائل ایمان، ثبات، نیت، صدق، انابت، و اخلاص احاطه یابد سپس به زدایش عوایق و گذر از موانع که همانا توبه، زهد، فقر، ریاضت، محاسبه، مراقبه و تقوی است، پردازد.
اخلاق، عرفان و تصوف، کتاب شناسی و گزینش توصیفی و موضوعی، ص۸۰.
این رساله را شیخ محمد بن علی جرجانی به زبان عربی برگردانده است که به نقل مرحوم محمد تقی مدرس رضوی یک نسخه از آن در کتابخانه آستان قدس رضوی و نسخه دیگر آن در کتابخانه دانشگاه تهران موجود می باشد و به سعی آقای مدرسی زنجانی چاپ گردیده است.
احوال و آثار خواجه نصیر الدین طوسی، ص۴۵۸.
...

[ویکی شیعه] اوصاف الاشراف (کتاب). اوصافُ الْأشْراف، کتابی از خواجه نصیرالدین طوسی در زمینه عرفان عملی. نویسنده کتاب حکیم، متکلم و ریاضی دان شیعه قرن هفتم قمری است. اوصاف الاشراف مراحل سیر و سلوک را از ابتدای راه تا پایان آن در شش بخش به طور خلاصه بیان کرده است.
خواجه نصیر کتاب اوصاف الاشراف را به توصیه شمس الدین محمد جوینی وزیر هولاکو، نگاشته است. کتاب روشی عرفانی دارد و به ندرت از مسائل فلسفی یا کلامی سخن گفته است. هر یک از فصل های کتاب، با آیه ای از قرآن آغاز می شود و در ضمن مباحث نیز به احادیث و آیات قرآن استناد شده است.
خواجه نصیر، حکیم، متکلم و ریاضی دان شیعی قرن هفتم قمری است. او بیش از ۱۸۰ کتاب و رساله علمی در موضوعات متفاوت نوشته است. اساس الاقتباس،تجرید الاعتقاد، شرح اشارات،اخلاق ناصری، اخلاق محتشمی و آغاز و انجام از مهمترین آثار وی است.

دانشنامه آزاد فارسی

اُوصافُ الاَشراف
تألیف خواجه نصیرالدین طوسی کتابی به فارسی در عرفان. طوسی، آن گونه که خود در مقدمۀ کتاب آورده است، پس از تألیف اخلاق ناصری، در اندیشه بوده است تا رسالۀ دیگری در بیان سیر اولیا و درجات و مراتب آن بنگارد. این اندیشه سرانجام به امر یا درخواست وزیر عصر، شمس الدین محمد جوینی، با نگارش این کتاب محقق شد. خواجه، خود، کتاب را به شش باب و هریک از پنج باب اول را به شش فصل تقسیم کرده و با احتساب باب آخر که مشتمل بر یک فصل است، آن را در ۳۱ فصل به انجام رسانده است. اوصاف الاشراف، بسیار متأثر از منازل السائرین است و همچون آن، هر فصل با ذکر آیه ای مناسب آغاز و پس از آن، توضیحات، درپی می آید. نثر آن به نسبتِ دیگر آثارِ فارسی باقی مانده از عصر ایلخانان، روشن و گویاست. ترجمۀ عربی آن به قلم شیخ رکن الدین جرجانی دردست است. این کتاب، بارها به چاپ رسیده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس