اویغور

/~oyqur/

لغت نامه دهخدا

اویغور. [ اُ ] ( اِخ ) یکی از اقوام ترک وتاتار است و در قرن پنجم میلادی از آسیا بقطعه اروپا تجاوز نمودند. در جهات شمال شرقی اروپا موجب خونریزی و ویرانی فراوانی گردیدند و تواریخ قرون وسطی شدت خونخواری اینان را بشکل موحشی روایت میکنند تا حدی که خوردن اطفال را به آنها منسوب میسازند و به احتمال مجارهای امروزی اولاد و یا شعبه ای از این قوم میباشند. اویغورها از زمانهای قدیم خط مخصوصی داشته و ادبیاتی بوجود آورده اند و پاره ای از آثار این ادبیات با این خط پیدا شده است. ( قاموس الاعلام ترکی ).

فرهنگ فارسی

یکی از قبایل ترک که متمدنترین آنها به شمار می رفتند . مسکن ایشان نخست در حوضه علیای نهر ارقون از شعب شط آمور و دامنه های جبال قراقروم ( بلنوئی حالیه ) بوده . در نیمه قرن دوم هجری جماعتی از ایشان بحدود ترکستان شرقی حالیه و شمال دریاچه [ لب نور ] و نهر [ تاریم ] یعنی شهر های تورفان و بیش بالیغ و بر قول و قره شهر سکونت گزیدند . آنان با آیین مانوی گرویدند و بیش بالیغ پایتخت ایشان بود . قوم او یغور پس از استیلا بر ترکستان شرقی با تخار ها مخلوط شدند و از اختلاط ایشان نژادی مخصوص بوجود آمد که مدت چهار قرن بر بلاد مذکور حکومت داشتند و منشا ایجاد تمدنی گردیدند که از مهمترین تمدنهای دوره قرون وسطی بشمار می رود . این قوم به سبب موقع جغرافیایی خود واسطه ارتباط بین ایرانیان چینیان و هندوان بودند و چون خود نیز وارث تمدن قوم آریایی نژادی مثل تخار ها شده بودند و در نتیجه به غالب آثار تمدن متمدنان آن عصر معرفت حاصل کردند و به آیین های مختلف آن عهد مثل بودایی عیسویت زردشتی و مانوی آشنایی یافتند . خان ایشان در سال ۱۴۳ ه. ق . دین مانی را پذیرفت و قبیله وی نیز مانوی شدند . در اواسط قرن دوم هجری قوم او یغور قدرت بسیار یافتند و بر نواحی حدود رودخانه های سلنگا ارخن و کرولن یعنی ممالک شمال مغولستان استیلا یافتند و پایتخت خود را در قره بلغاسون از شهر های مجاور نقطه ای که بعد ها قراقروم پایتخت چنگیزیان در آنجا بنا شد انتقال دادند و تا مدت یک قرن صاحب اختیار تام مغولستان بودند و امپراتوران چین و مکرر از ایشان استمداد کردند ولی در سال ۲۲۶ ه. ق . قوم قرقیز که در قسمت غربی سیبری ساکن بودند آنها را از قره بلغاسون راندند و ناحیه ارخن را از ایشان گرفتند و دولت او یغور مجددا به همان حدود اول برگشت . اویغور ها در مدت تسلط بر ترکستان شرقی مردم آن ناحیه را به تدریج ترک کردند و قوم تخار از بین رفت . از آثاری که در شهر های مختلف گبی و نرکستان شرقی خصوصا در تورفان بدست آمده ثابت شده که تمدن قوم اویغور به کلی تمدن آریایی است و چندان اثری از تمدن چین در آن مشهود نیست و مخصوصا وضع لباس و نقاشی و دین ( مانوی ) و غیره از ایرانیان مقتبس است . در میان قوم مذکور مسیحیت بودایی و مانویت رواج داشت .
یکی از اقوام ترک و تاتار است

فرهنگ عمید

از قبایل ترک که در قرن دوم هجری در ترکستان ساکن شدند و به آیین مانوی گرویدند.

دانشنامه آزاد فارسی

اُویْغُور
قوم بزرگ ترک، از اقوام حوزۀ رودخانۀ اورخون در قرون ۱ـ۳ق و ناحیۀ تورفان و حوزۀ رودخانۀ تاریم در قرون ۳ـ۷ق. نخستین دولت این قوم در مغولستان به دست قرقیزها ساقط شد. گروه هایی از این مردم به واحۀ تورفان مهاجرت کردند و به تدریج یکجانشین شدند و در تأثیر از ایران و چین و پذیرش مذاهب نستوری و مانوی و اقتباس خط سغدی به سطح اجتماعی عالی تری ارتقا یافتند و همانند ایرانیان از سوی دیگر ترکان عنوان تات گرفتند. الفبای اویغوری برای مدت های طولانی یگانه خط رایج در میان ترکان بود. به نوشتۀ جوینی، آموختن خط و زبان اویغوری در زمان او نشانه فضل و هنر به شمار می آمد. نخستین کارگزاران مغول در ایران یا همانند کورکوز، از اویغورها بودند و یا همانند ارغون آغا اویرات تربیت اویغوری داشتند. گروهی از اویغوری های ایران که در ری و شهریار پراکنده بودند، در ۷۵۶ و ۷۵۹ق مغلوب جلال الدوله اسکندر حاکم رویان شدند و به کجور انتقال یافتند. اویغوری ها پس از ورود تیمور به ایران، به قوای او پیوستند. امروزه در ایران نامی از اویغوری ها نیست. هم اکنون در استان سین کیانگ چین بیش از ۴,۲۰۰,۰۰۰ نفر از مردم اویغور سکونت دارند و چندصد هزار نفر نیز در جمهوری های آسیای میانه به سر می برند.
wikijoo: اویغور

پیشنهاد کاربران

جستاری از سایت چینی مردم شناسی ایغور 👇👇👇
"اویغور" همان چیزی است که ملت آن را خود می نامد و به طور کلی به معنای "متحد" و "مساعدت" در نظر گرفته می شود.
در دوره های مختلف تاریخی ، اسناد چینی ترجمه های مختلفی از این نام قبیله دارند. در ادبیات قرن 4 این "Yuan He" نامیده می شود. در اواخر قرن 6 و آغاز قرن 7 در ادبیات "وی هه" نامیده می شود. پیش از سال 788 در ادبیات "Huihe" نامیده می شد. پس از سال 788 تا دهه 1370 ، "اویغور" نامیده می شد. از دهه 1370 تا دهه 1740 ، "Wuer" نامیده می شد. از دهه 1740 تا اوایل قرن 20 ، "Hui Bu" و "Zanghui" نامیده می شد.
... [مشاهده متن کامل]

نام آن از سال 1935 "اویغور" آغاز شد و امروزه مورد استفاده قرار گرفته است [1] .
تاریخ
منشأ قومی
منشأ ملیت اویغور را می توان به عشایر "Dingling" زیر شاخه مغول ( "دینگلینگ" ، "Dingling" ) در قرن 3 قبل از میلاد بین رودخانه ایرتیش و دریاچه بالخاش در شمال کشور و جنوب دریاچه بایکال در شمال غربی برخی نیز معتقدند که اجداد اویغورها با هونها خویشاوند هستند.
در قرن 3 قبل از میلاد ، "دینگلینگ" در حاشیه شمالی جنگل های کوهستانی و علفزارهای مغولستان زندگی می کرد. پس از قرن چهارم ، "دینگلینگ" نیز "تیله" ، "تیئلی" ، "شیلی" یا "شیلی" نامیده می شد که در رودخانه ولگای غربی ، شرقی تا کوههای زینگان در شرق و غرب اروپا و آسیا توزیع شده است. در دشت شمالی. به دلیل چرخهای بلندی که از آنها استفاده می شود ، "ماشینهای بلند" نیز نامیده می شوند. کسانی که در منطقه دریاچه بایکال فعال هستند شرقی تیله نامیده می شوند ، و بخش "یوان او" اولین قبایل "گائوچه" در قرن 5 است. همچنین "وی" "تیله" بود قبایل در قرن 7. گره ".
در اواسط قرن پنجم ، قبیله ای از Tiel با Ashina به عنوان هسته اصلی آن در قسمت شرقی حوضه Junggar ظاهر شد ، معروف به "ترکی". در سال 552 ، طایفه آشینا خانات ترکی را که کل استپ مغولستان و حوضه جنگگر را شامل می شد ، تأسیس کردند و برخی دیگر از قبایل تیله را به زیردستان خود درآوردند. حکومت ظالمانه اشراف ترک مقاومت قبایل تیله را برانگیخت. برای مقابله با اشرافیت ترک ، 9 قبیله بزرگتر در شرق تیله ، مانند "ویه" ، "پوگو" ، "تونگلو" و "بایگو" یک اتحاد قبیله ای منطقه ای "Uihe" تشکیل دادند. این "Nine" ( نه ) نامیده می شود. نام خانوادگی کراوات لو "یا به اختصار" نُه نام خانوادگی ".
اولین نسل خان که وزارتخانه های نه نام خانوادگی تیله را متحد کرد گلی پی لو بود. در سال 744 ( سومین سال تیانبائو ) ، اتحاد اویغور به رهبری گولی پی لو ، با همکاری ارتش سلسله تانگ ، خاندان ترک را سرنگون و خانات موبی اویغور را تأسیس کرد. قلمرو خانات اویغور شامل مناطق استپی مغولستان در جنوب دریاچه بایکال ، شمال کوه های یینشان ، غرب کوه های زینگان و شرق کوه های آلتای است.

بپرس