اکتفا

/~ektefA/

مترادف اکتفا: بس، بسندگی، بسنده، کفاف، کفایت

برابر پارسی: بسنده، بس، بسندگی، چیره گردی، سرنگونی

لغت نامه دهخدا

اکتفا. [ اِ ت ِ ] ( از ع ، اِمص ) بسنده کردن. ( تاج المصادر بیهقی ) ( یادداشت مؤلف ). بس کردن به. بسندگی. ( از یادداشت مؤلف ) :
چه گر خانه او را بدین سان چنین
و یاخود مر او را به طبع اکتفاست.
ناصرخسرو.
و رجوع به اکتفاء شود. || بس. || خشنودی. ( ناظم الاطباء ). || نزد علمای معانی نوعی از انواع حذف است و آن عبارتست از اینکه مقام اقتضای آن کند که از هر دو چیز ملازم و مربوط بهم برای رعایت نکته یکی را ذکر نکنند و این عمل غالباً در موارد ارتباط عطفی انجام پذیرد. کقوله تعالی : و سرابیل تقیکم الحر. ( قرآن 81/16 )؛ ای و البرد. و اختصاص لفظ حر برای آن است که بلاد عرب گرمسیر است و خود را از گرما محفوظ داشتن در آن بلاد اهم لوازم زندگانی است ، و مانند: بیدک الخیر. ( قرآن 26/3 )؛ ای والشر. و اختصاص لفظ خیر برای آن است که بندگان خدای را خیر آرزو و مطلوبست. ( از کشاف اصطلاحات الفنون ).

فرهنگ فارسی

۱ - ( مصدر ) بسنده کردن بس کردن بس دانستن بس شدن کفایت کردن . ۲ -( اسم ) بسندگی .
بسنده کردن . بس کردن به بسندگی

فرهنگ عمید

۱. کفایت کردن.
۲. بس دانستن.
۳. (ادبی ) در بدیع، آن است که شاعر یک کلمه یا جمله را از آخر شعر حذف کند به طوری که به قرینۀ معنوی و دلالت کلمات پیشین، معنی کلام استنباط شود، چنان که در این شعر: ای بر دل هرکس ز تو آزار دگر / بر خاطر هر کسی ز تو بار دگر رفتی به سفر عظیم نیکو کردی / آن روز مبادا که تو یک بار دگر (عبید زاکانی ). مراد شاعر آن است که مبادا یک بار دیگر از سفر برگردی.

دانشنامه آزاد فارسی

اِکتِفا
(در لغت به معنی بسنده کردن) اصطلاحی در بدیع. حذف کلمه یا جمله ای از کلام به قرینۀ معنوی است: ای صبا، سوختگان بر سر ره منتظرند/گر از آن یار سفرکرده پیامی داری (حافظ)؛ که کلمۀ «بگوی» یا «بیاور»، به قرینۀ معنوی، حذف شده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس