اِئوریپیدِس (ح ۴۸۵ـ ح ۴۰۶ق م)(Euripides)
اِئوریپیدِس
(یا: اوریپید) تراژدی نویس آتنی. همراه با آیسخولوسوسوفوکلسسه تراژدی نویس بزرگ یونانند. برخلاف معاصرانش، که در آثارشان به خدایان و مضامین بزرگ می پرداختند، در نمایش نامه های خود به عواطف و واکنش های مردم معمولی و مسائل اجتماعی توجه داشت. حدود ۹۰ نمایش نامه نوشت، که از آن میان هجده اثر همراه با قطعات بلندی از بقیه برجای مانده است، ازجمله آلکِستیس(۴۳۸ پ م)، مِدِآ(۴۳۱ پ م)، آندروماخه(حدود ۴۳۰ پ م)، هیپولیتوس(۴۲۸ پ م)، نمایش نامۀ اسطوره ای سیکلوپ ها(ح ۴۲۴ ـ ۴۲۳ پ م)،اِلِکتِرا (۴۱۷ پ م)، زنان تروآ(۴۱۵ پ م)، ایفی گنیا در تائوریس(۴۱۳ پ م)، ایفی گنیا در آئولیس(ح ۴۱۴ ـ ۴۱۲ پ م) و باکانت ها(ح ۴۰۵ پ م) (دو نمایش نامۀ آخر اندک زمانی پس از مرگ او به روی صحنه رفت). مبارزه با آداب و رسوم و تحلیل های روان شناختی هوشمندانه از ائوریپیدس در طول حیاتش او را نامحبوب و حتی بدنام کرد. آریستوفانس، کمدی نویس معاصرش، بی رحمانه او را به سخره گرفت، اما تأثیر او بر تکامل نمایش نامه نویسی در دوره های بعد بیش از آیسخولوس یا سوفوکلس بود. از میان این سه نمایش نامه نویس، او را متجددتر از همه و «پیشاهنگ خردگرایی» نامیده اند. ائوریپیدس با تکیه بر آرای سوفسطاییان، بهره گیری از مضامین غیرحماسی، و ارائۀ تصویری شفقت آمیز و تکان دهنده از خشم زنان، و طرح های آکنده از ماجرا و وحدت دوباره، تحولی در تراژدی نویسی پدید آورد. اساساً نویسنده ای واقع گرابود که هنرش خلقیات و شور زندگی روزمره را منعکس می کرد. تقریباً به طرح داستان اهمیت نمی داد و نوآوری هایی از قبیل پیش درآمد را به نمایش نامه نویسی اضافه کرد که در قالبی منظوم اجرا می شد؛ همچنین معرفی فرشتۀ نجاتیا خداوندی که در پایان ظاهر می شود تا غائله را ختم کند. ائوریپیدس در فولا، واقع در آتیکا، به دنیا آمد. در جوانی ورزشکار معروفی بود که در آتن و اِلئوسیسجوایزی کسب کرد. در نقاشی هم تبحر داشت و نمایش نامه هایش حاوی اشاره هایی به این هنر است. تحصیلات خود را تکمیل کرد و در اندک زمانی تحت تأثیر متفکرانی از قبیل پروتاگوراس، آناکساگوراس، و سقراطقرار گرفت. نمایش نامه نویسی را از ۴۵۵ پ م آغاز کرد. در اواخر عمر، مخالفت صریحش با جنگ طلبان آتنی او را بیش از پیش به انزوا کشاند و در حدود ۴۰۸ پ م به تبعیدی خودخواسته تن داد. در دربار آرخلائوس، پادشاه مقدونیه، درگذشت.
اِئوریپیدِس
(یا: اوریپید) تراژدی نویس آتنی. همراه با آیسخولوسوسوفوکلسسه تراژدی نویس بزرگ یونانند. برخلاف معاصرانش، که در آثارشان به خدایان و مضامین بزرگ می پرداختند، در نمایش نامه های خود به عواطف و واکنش های مردم معمولی و مسائل اجتماعی توجه داشت. حدود ۹۰ نمایش نامه نوشت، که از آن میان هجده اثر همراه با قطعات بلندی از بقیه برجای مانده است، ازجمله آلکِستیس(۴۳۸ پ م)، مِدِآ(۴۳۱ پ م)، آندروماخه(حدود ۴۳۰ پ م)، هیپولیتوس(۴۲۸ پ م)، نمایش نامۀ اسطوره ای سیکلوپ ها(ح ۴۲۴ ـ ۴۲۳ پ م)،اِلِکتِرا (۴۱۷ پ م)، زنان تروآ(۴۱۵ پ م)، ایفی گنیا در تائوریس(۴۱۳ پ م)، ایفی گنیا در آئولیس(ح ۴۱۴ ـ ۴۱۲ پ م) و باکانت ها(ح ۴۰۵ پ م) (دو نمایش نامۀ آخر اندک زمانی پس از مرگ او به روی صحنه رفت). مبارزه با آداب و رسوم و تحلیل های روان شناختی هوشمندانه از ائوریپیدس در طول حیاتش او را نامحبوب و حتی بدنام کرد. آریستوفانس، کمدی نویس معاصرش، بی رحمانه او را به سخره گرفت، اما تأثیر او بر تکامل نمایش نامه نویسی در دوره های بعد بیش از آیسخولوس یا سوفوکلس بود. از میان این سه نمایش نامه نویس، او را متجددتر از همه و «پیشاهنگ خردگرایی» نامیده اند. ائوریپیدس با تکیه بر آرای سوفسطاییان، بهره گیری از مضامین غیرحماسی، و ارائۀ تصویری شفقت آمیز و تکان دهنده از خشم زنان، و طرح های آکنده از ماجرا و وحدت دوباره، تحولی در تراژدی نویسی پدید آورد. اساساً نویسنده ای واقع گرابود که هنرش خلقیات و شور زندگی روزمره را منعکس می کرد. تقریباً به طرح داستان اهمیت نمی داد و نوآوری هایی از قبیل پیش درآمد را به نمایش نامه نویسی اضافه کرد که در قالبی منظوم اجرا می شد؛ همچنین معرفی فرشتۀ نجاتیا خداوندی که در پایان ظاهر می شود تا غائله را ختم کند. ائوریپیدس در فولا، واقع در آتیکا، به دنیا آمد. در جوانی ورزشکار معروفی بود که در آتن و اِلئوسیسجوایزی کسب کرد. در نقاشی هم تبحر داشت و نمایش نامه هایش حاوی اشاره هایی به این هنر است. تحصیلات خود را تکمیل کرد و در اندک زمانی تحت تأثیر متفکرانی از قبیل پروتاگوراس، آناکساگوراس، و سقراطقرار گرفت. نمایش نامه نویسی را از ۴۵۵ پ م آغاز کرد. در اواخر عمر، مخالفت صریحش با جنگ طلبان آتنی او را بیش از پیش به انزوا کشاند و در حدود ۴۰۸ پ م به تبعیدی خودخواسته تن داد. در دربار آرخلائوس، پادشاه مقدونیه، درگذشت.
wikijoo: ایوریپیدس