بادروزه

لغت نامه دهخدا

بادروزه. [ زَ / زِ ] ( اِ مرکب ) بادروژه. بمعنی هرروزه باشد. ( برهان ) ( آنندراج ) ( انجمن آرا ). عادت بود مستمر. عادت و کار هرروزه است چه غذا باشد چه لباس که هر روز پوشند یا کاری که هر روز کنند. معتاد. مألوف. چیزی که هر روز بکار برند و استعمال کنند چون جامه و لباس هرروزه و قوت هرروزه و کار هرروزه چنانکه در تاج المآثر گوید: لشکر اسلام جامه های بادروزه را به لباس حرب بدل کردند. سنائی گوید، مصرع : یکی جامه زین بادروزه ز قوت. و سوزنی گوید: که شد مدیح تو تسبیح بادروزه من. و بحذف دال نیز گفته اند، و در مقامات حمیدی گفته : که عروس را به پیرایه همسایه یک شب بیش نتوان آراست و آرایش بادروزه بسؤال و جواب دریوزه نتوان خواست. ( از رشیدی ).
مشرف ای شرف گوهر حمیدالدین
که شد مدیح تو تسبیح بادروزه من.
سوزنی.
رجوع به شعوری ج 1 ورق 190، و بادروز شود. || قوت که مردم بکار دارند در هر روز پیوسته. ( حاشیه فرهنگ اسدی چ اقبال ص 427 ). خوراک و قوت هرروزه. ( برهان ) ( آنندراج ) . طعامی که بدان تنها ازمردن توان رست. قوت لایموت :
خور و خواب و آرامگه تنگ شد
تو گفتی که روی زمین سنگ شد
کسی را نبد بادروزه نبرد
همی اسب جنگی بکشت و بخورد.
فردوسی.
یکی جامه وین بادروزه ز قوت
دگر این همه بیشی و برسریست.
کسائی. ( از فرهنگ اسدی چ اقبال ص 428 ).
تنی درست و هم قوت بادرروزه فرا
که به ز منت بیغاره کوثر و تسنیم.
کسائی ( از فرهنگ اسدی چ اقبال ص 428 ).
|| جامه کهنه و لباسی که هر روز پوشند.( برهان ) ( آنندراج ). لباس هرروزه. ( انجمن آرا ). جامه کهنه ، بتازیش بذله خوانند. ( شرفنامه منیری ): الابتذال ؛ باد روزه کردن جامه را و جز آن. ( زوزنی ). بادروزه داشتن جامه یعنی جامه برای کار پوشیدن. ( مجمل ). الامتِهان ؛ بادروزه داشتن. ( زوزنی ). بادروزه داشتن جامه یعنی جامه کار داشتن ای جامه خدمت. ( مجمل ). بِذله ؛ جامه بادروزه. ( زمخشری ). جامه همه روزه. ( ربنجنی ). و جامه خدمت. ( مجمل ). التَّبَذﱡل ؛ بادروزه داشتن جامه و خود را. بادروزه کردن. ( تاج المصادر بیهقی ) ( دهار ) ( مجمل ). جامه خانه و بی زینت در بر کردن. بادروزه داشتن خویش را. ( زوزنی ). متبذل [ م ُ ت َ ب َذْ ذَ / ذِ ] ؛ بذله پوش و کسی که عمل نفس خود کند و بادروزه دارد خود را. ( منتهی الارب ). تفضل ؛ جامه بادروزه پوشیدن برای کار. فُضُل ؛ جامه بادروزه که زنان در وقت عمل و کار پوشند. ( منتهی الارب ). فَضَله ؛ بادروزه که در وقت کار و خواب پوشند. مُبذَل ؛ جامه کهنه و جامه بادروزه. ( منتهی الارب ). مُبذَله ؛ جامه بادروزه و کهنه. ( منتهی الارب ). مذَیَّل ؛ آنکه در بادروزه دارد خود را و کار نفس خود کند. ( منتهی الارب ). مِفضَل ؛ جامه بادروزه. ( ربنجنی ). جامه بادروزه زن. مِفضَله ؛ جامه بادرزوه بی آستین که زنان وقت کار و خدمت پوشند. ( منتهی الارب ). || چیزی را گویند که مردم را همیشه در کار باشد. ( برهان ) ( آنندراج ). هرچه آنرا اکثر بکار بسته باشند. ( شرفنامه منیری ). آن بود که مردم را پیوسته هر روز بکار آید. ( حاشیه فرهنگ اسدی خطی نخجوانی ) ( اوبهی ). آن بود که مردم مدام چیزی را بکار دارند ( کذا ). ( فرهنگ اسدی چ اقبال صص 427 - 428 ).

فرهنگ فارسی

بمعنی هر روزه

فرهنگ معین

(زِ ) (ق . ) هر روزه .

فرهنگ عمید

۱. هرروزه.
۲. چیزی که انسان هر روز به آن احتیاج داشته باشد، از قبیل خوراک و پوشاک: یکی جامه واین باد روزه ز قوت / دگر زاین همه بیشی و سیری است (سنائی: مجمع الفرس: بادروزه ).

پیشنهاد کاربران

بپرس