بازرگان یا تاجر شخصی حقیقی یا حقوقی است که
محصولات را برای کسب درآمد خرید و فروش می کند. از لحاظ نوع فعالیت، بازرگانان را می توان به دو دسته کلی طبقه بندی کرد:
• تاجر عمده فروش در زنجیره بین تولیدکننده و بازرگان خرده فروشی فعالیت می کند و معمولاً در مقادیر زیاد کالا خرید و فروش می کند. به عبارت دیگر، تاجر عمده فروش مستقیماً به مصرف کننده نهایی نمی فروشد.
• تاجر خرده فروش، که معمولاً در مقادیر کم، کالا را به کاربران نهایی یا
مصرف کنندگان می فروشد. یک مغازه دار نمونه ای از یک کاسب خرده فروش است.
از دیدگاه حقوقی، بازرگانان معمولاً به انواع زیر طبقه بندی می شوند:
• بازرگانان ( اشخاص حقیقی ) :کسانی که عادتاً به تجارت می پردازند.
•
شرکت های تجاری (
اشخاص حقوقی ) :سازمان هایی که به تجارت می پردازند.
بازرگان یا تاجر به فردی گفته می شود که شغل خود را
معاملات تجاری قرار می دهد و به دلیل آن که معاملات تجارتی، خرید و فروش به قصد کسب سود و درآمد است، بنابراین کلیه اشخاصی که مبادرت به خرید و فروش یا اجاره
اموال منقول می نمایند، بازرگان شناخته می شوند. از آنجا که طبق ماده ۵۸۸ قانون بازرگانی اشخاص حقوقی نیز می توانند دارای حقوق و مسئولیت هایی که قانون برای افراد وضع کرده باشند، بنابراین شرکت های تجاری هم بازرگان تلقی می شوند. [ ۱]
به این ترتیب ظاهراً کسبه نیز در ردیف بازرگانان قرار داده شده اند و این معنی از شق ۱ ماده ۲ قانون بر می آید بنابراین کسبه جزء نیز از مزایای قوانین بازرگانی بی بهره نیستند. منتهی در تشریفاتی که به جهت سازماندهی امور بازرگانی وضع شده کسبه جزء مستثنی گردیده است؛ مثلاً این دسته از بازرگانان از داشتن دفاتر تجارتی و ثبت
تجارتخانه معاف اند و در مواقعی که از بازپرداخت بدهی های خود ناتوان باشند، تابع مقررات
ورشکستگی نیستند.
تشخیص اینکه چه کسی" کاسب جزء " می باشد ، مطابق جدیدترین آئین نامه ماده ۱۹
قانون تجارت کسبه ، پیشه وران، تولیدکنندگان و نظائر آنها که فروش سالیانه آنها از چهار میلیارد ریال تجاوز نمی کند و ارائه دهندگان خدمات در هر زمینه ای که عایدی غیرخالص آنها متجاوز از دو میلیارد ریال نباشد، کسبه جزء محسوب می شوند. [ ۲]
با تمام این احوال قانون، معاملات بازرگانی را معلوم نموده و آن را به ده قسمت تقسیم کرده، بنابراین کسی که پیشه خود را یکی از اقسام ده گانه قرار دهد از نظر قانون بازرگان شناخته می شود.
