باقیات صالحات

[ویکی شیعه] باقیاتِ صالحات اصطلاحی قرآنی به معنای کارهای پسندیده انسان است که خیر و ثواب آن در آخرت باقی می ماند. تعبیر باقیات الصالحات، در دو آیه قرآن کریم آمده است و برخی آیات دیگر نیز با این مفهوم ارتباط دارند. در عرف مسلمانان، معنای باقیات صالحات محدودتر و شامل خدمات عام المنفعه ای است که آثار و برکاتش پس از مرگ انسان نیز باقی است. در روایات، مصادیقی برای باقیات صالحات ذکر شده است اما به نظر مفسران دلیلی برای انحصار وجود ندارد. کتاب هایی نیز با عنوان باقیات صالحات نگاشته شده است.
باقیات صالحات، اعمال صالح انسان هستند؛ زیرا هرچند به تصریح قرآن، همه اعمال انسان (اعم از نیک و بد) نزد خداوند باقی است اما ثواب اعمال صالح به صورت ابدی باقی می ماند؛ برخلاف خیر و خوبی هایی که فقط در دنیا سود و نفع دارند.
تعبیر «باقیات الصالحات» در دو آیه از دو سوره مکی قرآن کریم آمده است که به ترتیب سوره ها چنین است:

[ویکی فقه] باقیات صالحات (قرآن). باقیات الصالحات، اعمالی است که ثوابش برای انسان باقی می ماند. همچنین نزد خداوند دارای اهمیت و ارزش زیادی می باشند. و راهی برای رسیدن به بهترین پاداش هستند.
باقیات صالحات، مایه امید به ثواب در نزد پروردگار است:المال والبنون زینة الحیوة الدنیا والبـقیـت الصـلحـت خیر عند ربک ثوابا وخیر املا. مال و فرزند، زینت زندگی دنیا است و باقیات صالحات (ارزش های پایدار و شایسته) ثوابش نزد پروردگارت بهتر و امید بخش تر است!
اهمیت باقیات صالحات
باقیات صالحات، در نزد پروردگار بسیار با ارزش هستند:المال والبنون زینة الحیوة الدنیا والبـقیـت الصـلحـت خیر عند ربک ثوابا وخیر املا. مال و فرزند، زینت زندگی دنیاست و باقیات صالحات (ارزشهای پایدار و شایسته) ثوابش نزد پروردگارت بهتر و امید بخش تر است . .. والبـقیـت الصـلحـت خیر عند ربک ثوابا وخیر مردا. و آثار شایسته ای که (از انسان) باقی می ماند، ثوابش در پیشگاه پروردگارت بهتر، و عاقبتش خوبتر است! کارهای صالح ماندگار، شایسته ترین آرزوی انسان هستند:المال والبنون زینة الحیوة الدنیا والبـقیـت الصـلحـت خیر عند ربک ثوابا وخیر املا. مال و فرزند، زینت زندگی دنیاست و باقیات صالحات (ارزشهای پایدار و شایسته) ثوابش نزد پروردگارت بهتر و امید بخش تر است. باقیات صالحات دارای ارزشی برتر از مال و فرزند و زندگی ناپایدار دنیا دارند:المال والبنون زینة الحیوة الدنیا والبـقیـت الصـلحـت خیر عند ربک ثوابا وخیر املا. مال و فرزند، زینت زندگی دنیاست و باقیات صالحات (ارزشهای پایدار و شایسته) ثوابش نزد پروردگارت بهتر و امید بخش تر است.
پاداش باقیات صالحات
اعمال نیک ماندگار، راهی برای رسیدن به بهترین پاداش می باشند:المال والبنون زینة الحیوة الدنیا والبـقیـت الصـلحـت خیر عند ربک ثوابا وخیر املا. مال و فرزند، زینت زندگی دنیاست و باقیات صالحات (ارزشهای پایدار و شایسته) ثوابش نزد پروردگارت بهتر و امید بخش تر است. .. والبـقیـت الصـلحـت خیر عند ربک ثوابا وخیر مردا. و آثار شایسته ای که (از انسان) باقی می ماند، ثوابش در پیشگاه پروردگارت بهتر، و عاقبتش خوب تر است . پاداش عمل صالح ماندگار، از سوی خداوند تضمین شده است:المال والبنون زینة الحیوة الدنیا والبـقیـت الصـلحـت خیر عند ربک ثوابا وخیر املا. مال و فرزند، زینت زندگی دنیاست و باقیات صالحات (ارزشهای پایدار و شایسته) ثوابش نزد پروردگارت بهتر و امید بخش تر است. .. والبـقیـت الصـلحـت خیر عند ربک ثوابا وخیر مردا. و آثار شایسته ای که (از انسان) باقی می ماند، ثوابش در پیشگاه پروردگارت بهتر، و عاقبتش خوبتر است .
تشویق به باقیات صالحات
...

باقیاتِ صالحات
(یا: الباقیاتُ الصّالحات) در قرآن، به معنی کارهای نیک پایدار. این عبارت دو بار در قرآن به کار رفته است (کهف، ۴۶؛ مریم، ۷۶). براساس آموزه های قرآنی، اعمال انسان نزد خدا محفوظ است. اگر این اعمال صالح باشند، باقیات صالحات خواهند بود. برخی باقیات صالحات را به استناد حدیثی از پیامبر (ص)، شامل اذکار، تسبیح، تحمید، تهلیل و تکبیر دانسته اند و نیز در بعضی روایات حولقه (لاحول و لا قوّه الا با للّه) است. همچنین آن را به تعابیر ائمۀ معصومین (ع)، نمازهای واجب، کارهای خوب، سخنان نیکو، برائت از شرک، دوری از گناه، شهادت بر یگانگی خدا، استغفار، نماز شب و مودّت اهل بیت دانسته اند که البته همۀ این ها از باب ذکر مصداق است و گرنه منظور از آن، اعمال صالح است یعنی هر کار خیری که به خاطر خداوند انجام شود. بدیهی است که پاداش این گونه اعمال نزد خدا محفوظ است و آنچه از رحمت و کرامت خدا دربرابر این گونه اعمال انتظار می رود، بی کم وکاست به آدمی می رسد.