بامداد اسلام

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] ب‍ام‍داد اس‍لام : داس‍ت‍ان آغ‍از اس‍لام و ان‍ت‍ش‍ار آن ت‍ا پ‍ای‍ان دول‍ت ام‍وی
کتاب بامداد اسلام با صفحات کم اما پرمحتوا و جامع،خواننده را با آن چه که از بدو تولد اسلام تا تاریخ گسترش آن روی داده است و نیز با شناخت کارهای عظیمی که در سایه ی آن«دین الهی»به وقوع پیوست آشنا می کند.افزون براین،سرگذشت دگرگونی های فراوانی که حدود صد و بیست سال از زمان آغاز اسلام تا پایان حکومت امویان بوجود آمده را در گزارشی مختصر اما تحلیلی و زنجیره ای برای او روشن می نماید. اگرچه با مطالعه ی کتاب و به ویژه مراجعه به«گزیده ی مآخذ»خواننده به این نکته پی می برد که مولف محترم در به وجود آوردن کتاب بامداد اسلام به منابع فراوانی مراجعه نموده است و تمام آن چه را که آورده حتما مستند به سندی نموده،اما متاسفانه با عدم اشاره مولف در هر قضیهء تاریخی به منبع و مدرک آن،کار بررسی کتاب تا اندازه ای دشوار شده است.بنابراین، برای تطبیق بعضی موارد ذکر شده از سوی استاد که در وهلهء نخست پذیرش آن مشکل می نمود به ناچار مجبور شدیم آن مطلب را با چند منبع دست اول تاریخی تطبیق دهیم تا مطلب کاملا روشن شود. علاوه بر این،استاد زرین کوب در نوشتن کتاب بامداد اسلام تمام تکیه اش بر مستندات اهل سنت و جماعت و نوشته های مستشرقین است و با مقید بودن به رعایت«عدم تعصب»به نظر می آید در بعضی داوری ها به راه صواب نرفته و با تاریخ مستند مطابقت گزارش کوتاهی از محتوای کتاب-به آن موارد اشاره شود.
بامداد اسلام شامل فهرست مطالب،یادداشت نویسند،هجده فصل یا عنوان است که از«اعراب و کعبه»آغاز می شود و آنگاه به زندگی پیامبر اسلام(ص) تحت عنوان«پیغمبر(ص)در مکه»می پردازد.بعد از آن«پیغمبر(ص)در مدینه»تا آنکه پیامبر(ص)،مکه را فتح می کند و شرح آن را در«محمد(ص)فاتح مکه»می آورد.فصل دیگری را به نام«پیام محمد (ص)»می آورد و بعد از آن«بیماری و مرگ»را سرفصل آخر حیات حضرت محمد(ص)قرار می دهد و آنگاه از «یادگار محمد(ص)»یاد می کند. در فصل هشتم به«یاران پیغمبر(ص)»پرداخته و پس از آن به دو تن از اصحاب آن پیام آور عظیم الشان تحت عنوان«دو پیر»اختصاص داده که در همین دوران فتوحات اسلام آغاز می شودلذا فصلی را بازنموده تحت نام«شام و اسکندریه»و آنگاه«اسلام در ایران» را بررسی می کند.به دوران خلیفه سوم یعنی عثمان بن عفان که می رسد عنوان«دورهء آشوب»به آن داده و به زمان بعد از عثمان و دوران حکومت حضرت علی(ع)با عنوان «دربارهء علی»می پردازد.زمان حکومت بنی امیه را که بعد از شهادت حضرت علی(ع)رسما آغاز می شود،با نام«آغاز حکومت عربی»به بررسی می نشیند.حکومت بعد از معاویة بن ابی سفیان را بازبینی«کارنامهء یزید»ادامه داده و سپس«خاندان پیغمبر»را در همین دوران به خواننده نشان می دهد.و در نهایت به وضع«مروانیان»پرداخته و سرّ«انحطاط و سقوط دولت عربی»را روشن می کند. پایان کتاب را به ذکر«گزیدهء مآخذ»و«فهرست اسامی اشخاص»،«فهرست اماکن»،«فهرست کتاب ها« و«فهرست قبایل،سلسله ها،فرق و خاندان»اختصاص می دهد.

[ویکی نور] «بامداد اسلام» کتابی است مختصر به زبان فارسی در تاریخ صدر اسلام از عصر رسول اکرم (ص) تا انقراض امویان.
مولف انگیزه خود از تالیف این کتاب را در دیباچه کتاب متذکر شده و آن را به یاد برادرش خلیل زرین کوب به رشته تحریر درآورده تا پاسخی باشد به درخواست آن عزیز ازدست رفته که از استاد طلب نوشتن کتابی در زمینه پیدایش و توسعه شگفت انگیز دین بزرگ اسلام را داشته است.
استاد زرین کوب برای پاسخ گویی به خواسته برادرش بر آن است تا آنجا که در طاقت اوست از هر گونه میل و هوا برکنار باشد وجز بر اسناد کهن تکیه نکند و جز از روایات روشن چیزی نیاورد.
کتاب مشتمل بر یادداشتی به قلم مولف و هیجده مقاله می باشد.
کتاب با گزارشی درباره مکه و موقعیت جغرافیایی و بازرگانی آن و اشاره ای به ساختار اجتماعی و سیاسی این شهر که نویسنده آن را جمهوری تجارتی خوانده، راه های بازگانی که از آن می گذشتند، ساکنان خاندان و خاندانهای پرنفوذ آن، و برخی قوانین رایج میان بدویان و قریشیان آغاز می شود. بیشترین مطالب این فصل به موقعیت کعبه و اهمیت آن نزد اعراب و معلقات یا قصاید معروف شاعران عصر جاهلی اختصاص یافته است.

پیشنهاد کاربران

بپرس