[ویکی فقه] بانک شاهنشاهی، اولین بانک دولتی ایران است که به موجب امتیازنامه ۱۳۰۷، تأسیس شد.
بانک شاهنشاهی به موجب امتیازنامه ۱۳۰۷، تأسیس و اداره آن به مدت شصت سال به بارون جولیوس رویتر، یهودی آلمانی تباری که تابعیت انگلیس و دین مسیح را پذیرفته بود، واگذار شد.
چگونگی دریافت امتیاز بانک شاهنشاهی
او پس از کسب ثروت هنگفت، در ۱۲۸۹/۱۸۷۲، با پرداخت رشوه های کلان به درباریان عهد ناصرالدین شاه، به کسب امتیازی نائل شد که طبق آن، به مدت هفتاد سال، احداث راه آهن، سدها و بندها، بهره برداری از معادن، جنگلها، اراضی، کارخانه های ایران و تأسیس بانک، به عهده او واگذار می شد.
روسیه تزاری، که با این امتیازنامه مخالف بود، از اعتراض شاهزادگان و روحانیان و مردم به این امتیاز حمایت کرد، و در نتیجه، شاه در ۱۲۹۰/۱۸۷۳ ناچار به لغو آن شد. رویتر به مدت هفده سال، برای احقاق حق خود، به مقامات دولت انگلیس شکایت برد و دولت ایران را به بدعهدی متهم کرد و عاقبت، با معافیت رابینو، نماینده رویتر در ایران، و کوشش های مداوم سِرهنری درامند ولف وزیر مختار انگلستان در ایران، امتیـاز تأسیس بانک شاهنشاهی را، به جای امتیاز پیشین که لغو شده بود دریافت کرد.
مفاد فصول این امتیاز نامه
در فصل اول این امتیازنامه، ناصرالدین شاه به رویتر و شرکا حق احداث بانک دولتی ایران را به نام «بانک شاهنشاهی»، به مدت شصت سال، اعطا کرده بود. در فصل دوم، براساس قرارداد، سرمایه بانک هشت کرور لیره انگلیسی در نظر گرفته شده بود. در فصل سوم، به بانک حق انحصاری نشر اسکناس با پشتوانه طلا اعطا شده بود که در عمل نقره جایگزین طلا شد بر اساس فصل پنجم، بانک تحت حمایت دولت ایران، و از هر گونه مالیاتی معاف بود طبق فصل ششم، بانک موظف بود با درنظرگرفتن حسابهای مخصوصی برای وجوه خزانه دولت ایران، پرداخت آن را در داخل و خارج به عهده گیرد طبق فصل هفتم، بانک موظف بود سالانه ۶% سود خالص خود را بابت حق الامتیاز به دولت ایران بپردازد به شرط آن که از چهار هزار لیره کمتر نباشد به موجب فصل های یازده و دوازده، دولت ایران امتیاز بهره برداری از کلیه معادن، جز طلا و نقره و جواهرات، را به رویتر واگذار می کرد و استفاده از کلیه اراضی برای احداث معادن برای بانک مجانی اعلام شده بود و دولت ۱۶% از منافع معادن را دریافت می کرد. دولت ایران نیز موظف شد تا وجه الضمان امتیاز قبلی را به رویتر برگرداند، و همچنین بانک از طرف دولت ایران وجود ناظری را پذیرفت. بعلاوه، در امتیازنامه قید شد که مبلغ چهل هزار لیره وام به دولت ایران پرداخت شود.
ضمیمه چهارم امتیاز نامه
...
بانک شاهنشاهی به موجب امتیازنامه ۱۳۰۷، تأسیس و اداره آن به مدت شصت سال به بارون جولیوس رویتر، یهودی آلمانی تباری که تابعیت انگلیس و دین مسیح را پذیرفته بود، واگذار شد.
چگونگی دریافت امتیاز بانک شاهنشاهی
او پس از کسب ثروت هنگفت، در ۱۲۸۹/۱۸۷۲، با پرداخت رشوه های کلان به درباریان عهد ناصرالدین شاه، به کسب امتیازی نائل شد که طبق آن، به مدت هفتاد سال، احداث راه آهن، سدها و بندها، بهره برداری از معادن، جنگلها، اراضی، کارخانه های ایران و تأسیس بانک، به عهده او واگذار می شد.
روسیه تزاری، که با این امتیازنامه مخالف بود، از اعتراض شاهزادگان و روحانیان و مردم به این امتیاز حمایت کرد، و در نتیجه، شاه در ۱۲۹۰/۱۸۷۳ ناچار به لغو آن شد. رویتر به مدت هفده سال، برای احقاق حق خود، به مقامات دولت انگلیس شکایت برد و دولت ایران را به بدعهدی متهم کرد و عاقبت، با معافیت رابینو، نماینده رویتر در ایران، و کوشش های مداوم سِرهنری درامند ولف وزیر مختار انگلستان در ایران، امتیـاز تأسیس بانک شاهنشاهی را، به جای امتیاز پیشین که لغو شده بود دریافت کرد.
مفاد فصول این امتیاز نامه
در فصل اول این امتیازنامه، ناصرالدین شاه به رویتر و شرکا حق احداث بانک دولتی ایران را به نام «بانک شاهنشاهی»، به مدت شصت سال، اعطا کرده بود. در فصل دوم، براساس قرارداد، سرمایه بانک هشت کرور لیره انگلیسی در نظر گرفته شده بود. در فصل سوم، به بانک حق انحصاری نشر اسکناس با پشتوانه طلا اعطا شده بود که در عمل نقره جایگزین طلا شد بر اساس فصل پنجم، بانک تحت حمایت دولت ایران، و از هر گونه مالیاتی معاف بود طبق فصل ششم، بانک موظف بود با درنظرگرفتن حسابهای مخصوصی برای وجوه خزانه دولت ایران، پرداخت آن را در داخل و خارج به عهده گیرد طبق فصل هفتم، بانک موظف بود سالانه ۶% سود خالص خود را بابت حق الامتیاز به دولت ایران بپردازد به شرط آن که از چهار هزار لیره کمتر نباشد به موجب فصل های یازده و دوازده، دولت ایران امتیاز بهره برداری از کلیه معادن، جز طلا و نقره و جواهرات، را به رویتر واگذار می کرد و استفاده از کلیه اراضی برای احداث معادن برای بانک مجانی اعلام شده بود و دولت ۱۶% از منافع معادن را دریافت می کرد. دولت ایران نیز موظف شد تا وجه الضمان امتیاز قبلی را به رویتر برگرداند، و همچنین بانک از طرف دولت ایران وجود ناظری را پذیرفت. بعلاوه، در امتیازنامه قید شد که مبلغ چهل هزار لیره وام به دولت ایران پرداخت شود.
ضمیمه چهارم امتیاز نامه
...
wikifeqh: بانک_شاهنشاهی