بجنورد

/bojnurd/

معنی انگلیسی:
bojnourd

لغت نامه دهخدا

بجنورد. [ ب ُ ] ( اِخ ) شهری است درخراسان ایران. ( فرهنگ نظام ). از شهرستانهای تابعه استان نهم واقع در شمال باختری مرکز استان نهم ( خراسان ). از شمال : مرز ایران و شوروی ، خاور: قوچان ، جنوب : سبزوار، باختر: گرگان. آب و هوا در هریک از بخشها متفاوت ، قسمی سردسیر و در جلگه معتدل. آب از رود اترک و رودهای دیگر مثل : عین اللطف ، داغ یورلی ، شیرین چای ، و چشمه سار متعدد مثل : چشمه بابا امان و بثن قارداش. مهمترین ارتفاعات : آلاداغ به موازات مرز ایران و شوروی ، و قله معروف آن شاه جهان 3350 گز ارتفاع دارد و سرویا بهار 3050 گز ارتفاع و قله سعدلوک 2320 گز ارتفاع. کوه تلو به ارتفاع 1233 گز و کوه مسینو به ارتفاع 2496 گز، کوه تقرو به ارتفاع 2240 گز، کوه پالان یا پارلان ( گرم داغی ) به ارتفاع 2000 گز و تپه های زورخانه و قزلقان و عبداﷲآباد. کوهها بیشتر جنگل دارد و چمن کالپوش که حدود 70هزار گز طول دارد در آنجاست. قله : بزداغی به ارتفاع 1680گز و آغل چیل به ارتفاع 1460 گز. دره های معروف این کوهستان : دره اسفراین ،دره فیروزه در 20 هزارگزی جنوب بجنورد. مهمترین رودخانه آنجا اترک است که سرچشمه اصلی آن در لاله رویان ( 40 هزارگزی قوچان ) است. و دهات گرم خان و مانه رامشروب می نماید. نهرهای مهنان و جرمقان و عین اللطف وداغ یورلی نیز از کوه آلاداغ سرچشمه گرفته به بابا امان ملحق میشوند و رودخانه شیرین از جعفرآباد سرچشمه گرفته در محمدآباد به اترک می ریزد. رود سومبار از کوههای قوچان سرچشمه گرفته ، از جلگه اسفراین و جاجرم گذشته به باطلاق فرومی رود و پل ابریشم بر روی همین رودخانه است. شهرستان بجنورد از سه بخش حومه و اسفراین و مانه که 453 آبادی دارد تشکیل شده است نفوس آن 151054 تن است. از طوایف مهم اطراف بجنورد طایفه شادلو است که طایفه بزرگی است و در زمان صفویه از کردستان به بجنورد کوچ داده شده ، در نتیجه معاشرت با طوایف گرایلی زبان آنها مخلوط شده و فعلاً به زبان کردی و ترکی حرف می زنند. محصول آن غلات ، بنشن ، میوه خصوصاً انگور، سیب زمینی ، جالیزکاری ، پنبه ، چغندر، روغن ، پنیر، پشم ، پوست و غیره است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9 ). اسفراین امروز از مضافات بجنورد و سبزوار و بین نیشابور و این دو ولایت بر حد شمال غرب افتاده است در میان کوهستان. ( حاشیه مرحوم بهار بر تاریخ سیستان ص 251 ). پارت قدیم عبارت از این ولایات بوده : دامغان ، شاهرود، جوین ، سبزوار، نیشابور، مشهد، بجنورد، قوچان ، دره گز، سرخس ، اسفراین ، جام باخرز، خواف ، ترشیز، تربت حیدری. ( از ایران باستان پیرنیا ص 2186 ).بیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

یکی از شهر های تابع استان نهم ( خراسان ) و در شمال غربی آن . محدود است از طرف شمال به مرز ایران و شوروی و از طرف مشرق به شهرستان قوچان از جنوب به شهرستان سبزوار از مغرب به شهرستان گرگان آب آن از رود خانه اترک و شعب وی تامین می شود . شغل مردم زراعت و باغداری . جمعیت شهرستان بجنورد ۲۳۵۷۶٠ تن است .
نام مرکز شهرستان بجنورد .

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] بجنورد، شهرستان و شهری در استان خراسان است.
در شمال غربی استان خراسان واقع است.
از شمال به جمهوری ترکمنستان ، از مشرق به شهرستان شیروان، از جنوب شرقی به شهرستان اِسفراین، از جنوب به شهرستانهای شاهرود (در استان سمنان ) و سبزوار ، و از مغرب به شهرستانهای شاهرود و مینودشت (در استان مازندران ) محدود است.
مشتمل بر چهار بخش مرکزی (حومه)، رازوجَرْ گَلان، مانه، سَمَلْقان، جاجَرم و چهارده دهستان است.
← نوع منطقه
مرکز شهرستان بجنورد (جمعیت طبق آمار ۱۳۷۰ ش، حدود ۴۲۶، ۱۱۲ تن)، در ارتفاع ۰۱۰، ۱ متری، در دامنه شمالی رشته کوه آلاداغ، در دره ای پهناور و حاصلخیز در ۲۴۸ کیلومتری شمال غربی شهر مشهد واقع است و با جاده هایی به مراکز بخشها اتصال دارد.
میانگین گرمترین دمای آن در مردادماه به ۳۲ درجه سانتیگراد و میانگین بارش سالانه آن به ۲۵۰ میلیمتر می رسد.
دره فیروزه با باغهای میوه در حدود چهارده کیلومتری جنوب غربی شهر، از تفرجگاههای اهالی شمرده می شود.
در جنوب شهر بجنورد، بر روی تپه ای باستانی بارگاهی با گنبد فیروزه ای به نام معصوم زاده، زیارتگاه اهالی است.
از بناهای دوره قاجاریّه در شهر بجنورد می توان از آیینه خانه (دارالحکومه سردار مفخم) در قسمت شمالی شهر، عمارت مفخم در حدود ۲۲۰ متری مشرق آن، عمارت خسروخان در قسمت شمال غربی شهر، چند کاروانسرا مانند کاروانسرای سبزه میدان از سده سیزدهم، حمام جاجرمی از قرن سیزدهم و مدرسه سلطانیه، که در ۱۲۶۶ بنا شده است، نام برد.
مسجد جامع بجنورد، قدیمیترین مسجد شهر است.
در ۱۳۰۲ ش بر اثر زمین لرزه ای، بجنورد و نواحی اطراف آن آسیب دید.
← پیشینه
(۱) محمد حسن بن علی اعتمادالسلطنه، مطلع الشمس، چاپ سنگی تهران ۱۳۰۰ـ۱۳۰۲، چاپ تیمور برهان لیمودهی، ۱۳۶۲ - ۱۳۶۳ش.
(۲) نیکلاس امبرسز، چارلز پ ملویل، تاریخ زمین لرزه های ایران، ترجمه ابوالحسن رده، تهران ۱۳۷۰ش.
(۳) ایران، وزارت جهاد سازندگی واحد آمار و برنامه ریزی، فرهنگ اقتصادی دهات و مزارع استان خراسان (۱)، تهران ۱۳۶۳ش.
(۴) ایران، وزارت دفاع، اداره جغرافیایی ارتش، فرهنگ جغرافیایی آبادیهای کشور جمهوری اسلامی ایران، ج۱۱ـ۱۹: غلامان ـ عشق آباد، تهران ۱۳۶۷ش.
(۵) ایران، وزارت راه و ترابری، دفترچه مسافات راههای کشور، تهران (۱۳۶۶ش).
(۶) ایران، نقشه راههای ایران، تهران ۱۳۷۰ ش.
(۷) ایران، وزارت راه و ترابری.
(۸) سازمان هواشناسی کشور، سالنامه هواشناسی ۱۳۵۹ ـ ۱۳۶۰، تهران ۱۳۶۵ ش.
(۹) ایران، وزارت کشور، قانون تقسیمات کشور و وظایف فرمانداران و بخشداران، مصوب ۱۶ آبان ماه ۱۳۱۶، تهران ۱۳۱۶ش.
(۱۰) حدودالعالم من المشرق الی المغرب، چاپ منوچهر ستوده، تهران ۱۳۴۰ ش.
(۱۱) علینقی بن اسمعیل حکیم الممالک، روزنامه سفر خراسان، تهران ۱۳۵۶ ش.
(۱۲) حسینعلی رزم آرا، فرهنگ جغرافیایی ایران (آبادیها)، ج۹: استان خراسان، تهران ۱۳۵۵ ش.
(۱۳) رشیدالدین فضل اللّه، جامع التواریخ، چاپ عبدالکریم علی اوغلی علیزاده، باکو ۱۹۵۷.
(۱۴) سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، شاهرود (نقشه)، تهران ۱۳۶۹ش.
(۱۵) سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، مشهد (نقشه)، تهران ۱۳۷۰ش.
(۱۶) احسان سیدی زاده، علی اکبر عباسیان، بجنورد گذرگاه شمالی خراسان: آثار و بناهای تاریخی و مذهبی شهرستان بجنورد، مشهد ۱۳۷۲ ش.
(۱۷) مرکز آمار ایران، آمارگیری جاری جمعیت ۱۳۷۰، نتایج عمومی استان خراسان، تهران ۱۳۷۲ ش.
(۱۸) مرکز آمار ایران، آمارگیری جاری جمعیت ۱۳۷۰: نتایج عمومی کل کشور، تهران ۱۳۷۲ ش.
(۱۹) مرکز آمار ایران، نقشه تقسیمات کشوری سال ۱۳۷۰: استان خراسان (۱)، تهران (بی تا).
(۲۰) مرکز آمار ایران، نقشه تقسیمات کشوری سال ۱۳۷۰: استان مازندران، تهران (بی تا).
(۲۱) هنری موزر، سفرنامه ترکستان و ایران: گذری در آسیای مرکزی، ترجمه علی مترجم، چاپ محمد گلبن، تهران ۱۳۵۶ ش.
(۲۲) علی میرنیا، ایلها و طایفه های عشایری کرد ایران، تهران ۱۳۶۸ ش.
(۲۳) علی میرنیا، پژوهش در شناخت ایلها و طایفه های عشایری خراسان و نقش سیاسی رؤسای ایلهای بزرگ در امور کشور، و روابط آن ها با حکومتها و استعمارگران، تهران ۱۳۶۹ ش.
(۲۴) ناصرالدّین قاجار، شاه ایران، سفرنامه دوم خراسان، تهران ۱۳۶۳ش.
(۲۵) یاقوت حموی، معجم البلدان، چاپ ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶-۱۸۷۳، چاپ افست تهران ۱۹۶۵.
(۲۶) چارلز ادوارد ییت، خراسان و سیستان، ترجمه قدرت اللّه روشنی زعفرانلو، مهرداد رهبری، تهران ۱۳۶۵ش؛

پیشنهاد کاربران

بیژن یورد در تورکی به معنی سرزمین بیژن چون اکثر بجنوردی ها از قدیم تورک بودن
مرکز خراسان شمالی، که اکثریت ان کردهای کرمانج هستن و در چن صد سال گذشته برای دفاع از مرزهای ایران از ارومیه به خراسان شمالی و رضوی اعزام شدن
در پهلوی " ویژن کرت" و در پارسی " بیژنگرد" به چم ساخته بیژن .
بدلیسی ::
طایفه بجنوی*بجنوردی *ایل حسنکیفا
( حسنکی ) از ایل لر بختیاروند
بیژن پسر بختیار جد ایل بزرگ لر بختیاری
شهرستان بجنورد از نقاط کوهستانی استان خراسان شمالی به شمار می رود. رشته کوه آلاداغ و کوه سالوک درجنوب آن قرار گرفته است. در شمال این شهرستان رشته کوهی می سی نو در منطقه گیفان مرز مشترک ایران و ترکمنستان را تشکیل می دهد شهرستان بجنورد سرزمینی آباد و بارور با ویژگیهای منحصربه فرد است. دشتهای حاصلخیز، مراتع سرسبز، جنگلهای پراکنده سرو کوهی ( ارس ) ، گل و گیاهان زینتی و دارویی، چشمه ساران فراوان جاری بر دره ها و هنه دشتها آب و هوای متنوع و لطیف و دل انگیز، این منطقه را همواره مورد توجه اقئام مختلف جهت سکونت قرار داده است. تمدن های کهن بر گستره خاک آن را از مشخصه این سرزمین پهناور و تاریخی است. بجنورد یعنی شهر گردشگاههای زیبا و ییلاق استان خراسان شمالی
...
[مشاهده متن کامل]

شهرستان بجنورد از شمال با جمهوری ترکمنستان حدود 197 کیلومتر مرز مشترک دارد. که از نظر ژئوپلتیکی و ژنواستراتژیکی از اهمیت بسزایی برخوردار است. از شرق به شیروان، از غرب به مانه و سملقان و از جنوب به اسفراین و جاجرم محدود می گردد. وسعت آن 6404 کیلومتر مربع و جمعیت آن در سال 83 حدود 000/328 نفر بوده است
آب و هوای شهرستان معتدل و نیمه معتدل مرطوب می باشد. میزان متوسط بارندگی 280 میلیمتر است. مهمترین رودخانه این شهرستان اترک می باشد که بخش عمده ای از آن شهرستان بجنورد را مشروب می سازد، و نهر های پر آبی مانند ( باباامان، چناران، مهنان و فیروزه، بازخانه، بدرانلو، شیرین چای یا شیرین دره ) وارد رود اترک شده و بر اهمیت آن می افزاید ، سرانجام به دریای خزر می ریزد
بجنورد با دارابودن حوزه علمیه _ دانشگاههای دولتی و آزاد، مرکز عالی تربیت معلم قطب فرهنگی و آموزشی. . استان خراسان شمالی محسوب می گردد.
پیشینه تاریخی بجنورد
بجنورد سابقه تاریخی و مدنیت طولانی داشته و پیدایش شهر به دوره پارتیان باز میگردد در زمان اشکانیان به نام بزهان یا بیزهان میگفتند. نام قدیم بجنورد چرمگان یا چهار مغان یا چرمغان بوده که در حمله مغولان ویران شده است. شهر کنونی بجنورد در سال 1100 هجری قمری به دست تولی خان ( دولیخان دوم ) بنا گردیده است.
بجنورد در اصل بیژن یورد به معنی ساخته شده به وسیله بیژن بوده است و در تواریخ جرد ثبت گردیده است. بر اثر تحریف آوایی به بیجن یورت یا بیجن یورد تبدیل شده. سرانجام به شکل بجنورد تغییر کرده است یورت یا یورد به معنای چراگاه ایلات و عشایر و محل مسکن و منزل بوده و بیژن یورد یا بزن یورد به عبارتی محل و مسکن ما می باشد
اقوام مختلف : کرد کرمانچ _ ترک _ ترکمن _ فارس و تات، بلوچ و عرب این منطقه در نهایت صلح و صفا خونگرمی و مهمان نوازی، همراه با برخورداری از رابطه حسنه زندگی ادامه می دهند.
مهمترین محصولات کشاورزی شهرستان بجنورد : گندم و جو، پنبه، برنج، دانه های روغنی، حبوبات، سیب زمینی و پیاز و انواع صیفی جات می باشد. که به دیگر نقاط میهن اسلامی صادر می گردد.
محصولات باغی مانند :
انواع انگور، کلاه داری یا رازقی، کشمشی، عسگری و. . . ، سیب و گلابی، گیلاس، آلبالو، خشکبار، ( گردو، بادام ، انجیر، ) علاوه بر مصرف محلی به دیگر نقاط ایران و حتی جهان صادر می شود .
دامپروری : به صورت سنتی و نوین رواج کامل دارد، که تامین کننده عمده گوشت قرمز در سطح کشور است. پرورش طیور و ماهی نیز معمول است
صنایع و معادن بجنورد :
معادن مختلف مانند سنگ مارن، ماسه ریخته گری، سنگ قرمز و گچ بنتونیت در منطقه بهره بردای می شود شهرستان بجنورد از پیشرفته ترین و بزرگترین مراکز صنعتی استان است : صنایع پتروشیمی، کارخانه کریستال ملامین و پلاستیک، آرد، آجر، سفال، قالی و قالیچه بافی، روغنکشی، سیم و کابل از اهمیت زیادی برخوردار است در آینده ای نه چندان دور با ایجاد صنایع جدید قطب صنعتی کشور خواهد شد.
سوغاتی های بجنورد
آبنبات بجنوردی ( شکر، پنیر ) انواع گل و گیاهان داروئی – فرآورده های لبنی ، جاجیم و گلیم و کیسه حمام قالی و قالیچه کردی و ترکمنی – پشتی و قالیچه های ابریشمی نفیس ترکمنی قابل صادرات و چارق و عسل و. . .
جاذبه های گردشگری شهرستان بجنورد :
بقعه امامزاده سلطان عباس – ارتفاعات سرسبز کشانک – پارک زیبای باباامان – بش قار داش – آینه خانه مفخم – امامزاده گلزار کشانک – دره های باصفا و مفرح _ ( نرگسلو، مهنان، بازخانه، نوده و چناران، ) دامنه ها و کوه پایه های آلاداغ و سالوک، روستای توریستی اسفیدان، چشمه پیغو،
سر چشمه گریوان
آبشار حمید، آب معدنی گرم ایوب پیغمبر که برای آب درمانی ( ترموترابی ) و امراض پوستی بسیار مناسب است
تپه ماهورهای : بدرانلو، اسدلی، مهنان برای برگزاری بازیهای زمستانی و ده ها اماکن طبیعی و گردشگاهی که جاذبه توریستی زیادی دارند.
افتخار دیگری که بر برگ زرین توانمندیهای این شهرستان همیشه سرسبز و زیبا رقم خورده انتخاب بجنورد به عنوان مرکز استان خراسان شمالی است، به یاری خداوند متعال، پس از ارائه لایحه دولت آقای خاتمی با مصوبه نمایندگان محترم دوره ششم مجلس شورای اسلامی و تایید نهایی شورای نگهبان دربهار 1383 رسما استان خراسان شمالی به مرکزیت بجنورد تاسیس یافت 19 مرداد 1383 روز تاریخی و به یاد ماندنی برای امت اسلامی و شهید پرور خطه زر خیز خراسان شمالی، روز ورود اولین استاندار به بجنورد مرکز استان خراسان شمالی، امید است به یاری حق تعالی به برکت خون شهداء در سایه تلاش و کوشش بارقه امید پیشرفت همه جانبه در دلها منور گردد.
استان خراسان شامل شهرستانهای بجنورد، اسفراین، شیروان، فاروج، جاجرم، مانه و سملقان به مرکزیت آشخانه می باشد
هر یک از شهرستانهای فوق داری پیشینه تاریخی کهن فرهنگی غنی می باشند که از مراکز گردشگری و زیارتی مهمی برخوردار هستند.
مرکز عمده دانشگاهی و فرهنگی پیشرفته در این شهرستانها تاسیس یافته و شخصیتهای علمی، دینی، سیاسی و علمای اجتماعی و دانشمندان فرهیختگان از این خطه ظهور نمود . . .

تغییر یافته ی واژه ی بیژن یورد به معنی شهر بیژن - مرکز استان خراسان شمالی

بپرس