برهان اخلاقی کانت

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] برهان اخلاقی کانت یکی از براهین اثبات وجود خداست که توسط دانشمند مسیحی به نام کانت ابداع شده است.
ایمونوئل کانت عقل آدمی را به عقل نظری و عملی تفکیک کرد. او در حوزۀ عقل نظری، عقل را از اثبات وجود خدا ناتوان دانست. از سوی دیگر او به عنوان یک موحّد معتقد بود که راه دیگر، «راه عقل عملی و اخلاقی» برای اثبات وجود خداست.
کانت، ایمانوئل؛ تمهیدات، ترجمه غلامعلی حداد عادل، ص ۵۵، به نقل ازالاهیات فلسفی، ص ۲۸۸.
از نظر کانت، انسان موجودی است اخلاقی و اخلاقاً مکلف است که خود را کامل کرده و به برترین خیر برساند یعنی عقل عملی دائماً به ما فرمان می دهد که برترین خیر یا کمال مطلق را تحصیل کنیم. برترین خیر شامل دو مولّفه فضیلت و سعادت است؛ یعنی «فضیلت تام» (مطابقت تام اراده با قانون اخلاقی) و «سعادت کامل» (برآورده شدن همه امیال در سرتاسر عمر) است که توأم اند و فضیلت علّتِ سعادت است. از این رو اگر ما با فضیلت شدیم، بالضروره باید در پی آن سعادت بیاید. اما انسان نمی تواند این سعادت را ایجاد کند، یعنی او خالق جهان طبیعت نیست تا مطابق میل و ارادۀ خود آن را تغییر داده یا هماهنگ کند. بنابراین برای ایجاد سعادت باید خالقی را برای طبیعت فرض کرد تا بتواند این هماهنگی را برقرار سازد که آن همان خداست.
محمد رضائی، محمد؛ الاهیات فلسفی، ص۲۹۱-۲۹۶.
لازمه تصور خدا به عنوان هماهنگ کنندۀ فضیلت و سعادت این است که خدا اکثر انسان ها را مجبور به عمل اخلاقی کند که در این صورت، اختیار آنان را از بین می برد.
← توضیح بیشتر اشکال
...

پیشنهاد کاربران

بپرس