[ویکی نور] بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد(ص). بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد(ص) نوشته محمد بن حسن صفار (م290ق) از علمای شیعه امامیه و صحابی امام حسن عسکری(ع) است که درباره شناخت ائمه و خصوصیات امام نوشته شده است.
کتاب بصائر الدرجات مشتمل بر 1881 حدیث می باشد که در ده بخش تنظیم شده و هر بخش حدوداً شامل بیست باب است. عناوین برخی بخش ها(اجزاء) عبارتند از: ارزش علم و اینکه علمای حقیقی، آل محمد (علیهم السلام) هستند، مقام و منزلت ائمه، ائمه وارث علم انبیایند، ودایع پیامبر نزد ایشان است، اسم اعظم و علم الکتاب نزد آنهاست، از مرگ شیعیان خبر دارند، علومی که پیامبر به علی(ع) آموخت، فرق پیامبران با ائمه.
با آنکه این اثر قدمت زیادی دارد لیکن فصل بندی خوبی بر تمام آن حاکم است و مؤلف، عناوین متعددی را برای ابواب انتخاب کرده و در مواردی که عنوانی برای روایات نیاورده، آن را ذیل «باب نادر» آورده است. یکی از ویژگی های این کتاب آن است که مؤلف آن، همه اسناد روایات خود را به طور کامل ذکر می کند. اما وی درباره روایات هیچ گونه اظهار نظری ندارد و فقط به نقل آنها پرداخته است.
این اثر مشتمل بر روایت عجیبی درباره مقامات امامان شیعه و گستره علم آنان است. به گونه ای که برخی روایت آن را غالیانه می دانند. البته دسته ای از همین روایات در کتبی چون کافی نیز آمده است، لیکن صفار مطالب بیشتری در این زمینه نقل کرده است. مامقانی در تنقیح المقال به نقل از علامه مجلسی می نویسد: شاید علت آنکه ابن الولید استاد شیخ صدوق، بصائر الدرجات را روایت نکرده است (چنانکه نجاشی و طوسی در فهرست خود به این نکته اشاره کرده اند) مطالب غلوّ آمیز آن در شأن ائمه باشد. با این حال بصائرالدرجات از کتب معتبر و کهن شیعه به شمار می رود که از زمان نگارش تا کنون پیوسته مورد توجه علما و بزرگان قرار داشته و بسیار به آن استناد نموده اند؛ چنانکه مرحوم کلینی در کتاب کافی، شیخ حر عاملی در کتاب وسائل الشیعه و علامه مجلسی در بحار الانوار از آن نقل کرده اند.
صفار دو کتاب کوچک و بزرگ با این نام داشته که در این زمان فقط نسخه بزرگ آن در اختیار ماست و گویا مؤلف با افزودن مطالبی بر بصائر صغیر، بصائر کبیر را نوشته است.
کتاب بصائر الدرجات مشتمل بر 1881 حدیث می باشد که در ده بخش تنظیم شده و هر بخش حدوداً شامل بیست باب است. عناوین برخی بخش ها(اجزاء) عبارتند از: ارزش علم و اینکه علمای حقیقی، آل محمد (علیهم السلام) هستند، مقام و منزلت ائمه، ائمه وارث علم انبیایند، ودایع پیامبر نزد ایشان است، اسم اعظم و علم الکتاب نزد آنهاست، از مرگ شیعیان خبر دارند، علومی که پیامبر به علی(ع) آموخت، فرق پیامبران با ائمه.
با آنکه این اثر قدمت زیادی دارد لیکن فصل بندی خوبی بر تمام آن حاکم است و مؤلف، عناوین متعددی را برای ابواب انتخاب کرده و در مواردی که عنوانی برای روایات نیاورده، آن را ذیل «باب نادر» آورده است. یکی از ویژگی های این کتاب آن است که مؤلف آن، همه اسناد روایات خود را به طور کامل ذکر می کند. اما وی درباره روایات هیچ گونه اظهار نظری ندارد و فقط به نقل آنها پرداخته است.
این اثر مشتمل بر روایت عجیبی درباره مقامات امامان شیعه و گستره علم آنان است. به گونه ای که برخی روایت آن را غالیانه می دانند. البته دسته ای از همین روایات در کتبی چون کافی نیز آمده است، لیکن صفار مطالب بیشتری در این زمینه نقل کرده است. مامقانی در تنقیح المقال به نقل از علامه مجلسی می نویسد: شاید علت آنکه ابن الولید استاد شیخ صدوق، بصائر الدرجات را روایت نکرده است (چنانکه نجاشی و طوسی در فهرست خود به این نکته اشاره کرده اند) مطالب غلوّ آمیز آن در شأن ائمه باشد. با این حال بصائرالدرجات از کتب معتبر و کهن شیعه به شمار می رود که از زمان نگارش تا کنون پیوسته مورد توجه علما و بزرگان قرار داشته و بسیار به آن استناد نموده اند؛ چنانکه مرحوم کلینی در کتاب کافی، شیخ حر عاملی در کتاب وسائل الشیعه و علامه مجلسی در بحار الانوار از آن نقل کرده اند.
صفار دو کتاب کوچک و بزرگ با این نام داشته که در این زمان فقط نسخه بزرگ آن در اختیار ماست و گویا مؤلف با افزودن مطالبی بر بصائر صغیر، بصائر کبیر را نوشته است.
wikinoor: بصائر_الدرجات_فی_فضائل_آل_محمد(ص)