بطن

[ویکی الکتاب] معنی بَطَنَ: پنهان شد
تکرار در قرآن: ۲۵(بار)
شکم. جمع آن بطون است (مفردات) ، آنگاه که شما در شکم‏های مادران جنین بودید. بطن به معنی نهان و ظهر به معنی آشکار است، و این معنی با معنی اصلی آن که شکم است بی تناسب است بی تناسب نیست ،به فواحش آنچه آشکار است و آنچه نهان نزدیک است و آنچه نهان نزدیک نشوید.

[ویکی فقه] بطن (ابهام زدایی). بطن ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • شکم، بخشی از بدن بین سینه و لگن• بطن (مراتب انساب عرب)، جمعیتی کمتر از قبیله ، نزد عرب
...

[ویکی فقه] بطن (مراتب انساب عرب). بَطْن ، یکی از مراتب انساب عرب بوده و در لغت به معنای داخل و درون هر چیز است . در تقسیم بندی های قومی ، جمعیتی کمتر از قبیله را در برمی گیرد.
بطن محتملاً واژه ای سامی معادل «شکم » است و در عبری به معنای «رحم » نیز به کار رفته است . بطن متضاد «ظَهر» است . و نام چندین مکان جغرافیایی هم با بطن آغاز می شود.
طبقه بندی انساب عرب
از آن جا که در مراتب انساب ، طبقه بندی مدونی از زمان جاهلیت باقی نمانده است ، دانشمندان نسب شناس ، در شمار و تقدیم و تأخیر این مراتب و طبقات اختلاف نظر پیدا کرده اند. اما غالباً انساب عرب را در ۶ طبقه مشخص می کنند: شعب مانند عدنان ، قبیله مانند ربیعه و مضر، عِماره مانند قریش و کنانه ، بطن مانند عبدمناف و بنی مخزوم ، فَخِذ مانند بنی هاشم و بنی امیه ، و فصیله مانند بنی عباس و بنی ابی طالب این طبقه بندی براساس ساختمان بدن انسان پدید آمده ، یعنی شعب و قبیله به سر و رگ های درون آن ؛ عماره به گردن و سینه ؛ و بطن ، فخذ و فصیله ، به ترتیب به شکم ، پا، ساق و قدم ها تشبیه شده است . برخی از قبایل دارای بطن نیز هستند. چنان که برای اوس بطن و برای خزرج بطن قائل شده اند. گفته اند که بطن از پایه های تشکل های سیاسی اولیه نزد سامی ها بوده است .

بطن (قلب). بطن ها دو حفرهٔ تحتانی قلب هستند که توسط دیواره ای قطور و محکم ماهیچهای از یک دیگر جدا شده اند. اندازهٔ بطن ها از دهلیزها بزرگ تر است؛ و وظیفهٔ آن ها تلمبه کردن خون به خارج از قلب است.
هر تحتانی بطن دارای دو دریچه است که یکی از آن ها موجب ورود خون از طریق دهلیزها به بطن؛ و دیگری موجب خروج خون از بطن به خارج از قلب و اندام های دیگر می شود. بطن راست خون را از طریق دریچهٔ سه لختی از دهلیز راست دریافت می کند؛ و سپس آن را از طریق دریچهٔ ششی به سرخرگ ششی و به سوی شش ها می فرستد. بطن چپ خون اکسیژنه را از طریق دریچهٔ میترال ( دولختی ) از دهلیز چپ دریافت کرده و آن را از طریق دریچهٔ آئورتی به آئورت و به این ترتیب به سراسر بافت های بدن می فرستد.
دیوارهٔ بطن ها از دیوارهٔ دهلیزها قطورتر است، چرا که فشار خونی که به دهلیزها می ریزد یا از آن ها خارج می شوند بسیار کم تر از فشار خونی است از بطن چپ به داخل سرخرگ ها ( سرخرگ ششی ) تلبمه می شود؛ بنابراین، قطر و استحکام دیوارهٔ بطن ها مقاومت آن ها را در برابر این فشار ممکن می سازد.
همهٔ پستانداران و پرندگان همچون انسان دارای دو بطن هستند که با وجود تفاوت هایی که از نظر اندازه و شکل دارند، همان وظایف را در قلب بر عهده دارند.
قلب خزندگان نیز دارای دو بطن است؛ ولی تفاوت اصلی آن با قلب پستانداران و پرندگان این است که دو بطن به طور کامل از یک دیگر جدا نشده اند. به همین دلیل، خون اکسیژنهٔ سیاهرگ ها تا حدودی با خون سرخرگ ها مخلوط می شود و اندکی از کارایی قلب می کاهد. تمساح سانان تنها راسته ای از خزندگان هستند که دارای بطن هایی کاملاً جدا از همدیگر می باشند.
در دوزیستان قلب دارای دو دهلیز ولی تنها یک بطن است؛ بنابراین خون سیاهرگی و سرخرگی کاملاً با یک دیگر مخلوط می شوند و بازده قلب به شدت کاهش پیدا می کند. به همین دلیل اکسیژن رسانی به تمامی بافت های بدن از طریق دستگاه گردش خون کفایت نمی کند؛ و تنفس از راه پوست مکملی برای جبران این نقص به شمار می آید. در بطن برخی گونه های دوزیستان دیوارهٔ کوچکی وجود دارد که بخشی از بطن را به دو بخش تقسیم می کند.
ماهی ها تنها دارای یک دهلیز و یک بطن هستند. ماهی ها برخلاف دیگر مهره داران که دستگاه گردش خون مضاعفی دارند ( دو حلقه، یکی از آن ها مسیر خون از قلب به شش ها و سپس دوباره به قلب؛ و دیگری مسیر خون از قلب به اندام های مختلف بدن و سپس به قلب است ) ، دارای دستگاه گردش خون ساده یا تک حلقه ای هستند. به این ترتیب، خون از بطن خارج شده و در ابتدا به آبشش ها رفته، سپس اکسیژن را در امتداد مسیرش به سراسر بافت های بدن می رساند، و آنگاه با قلب بازمی گردد و به دهلیز می ریزد.

بطن (جانورشناسی). بَطْن (جانورشناسی)(ventricle)
هریک از محفظه های پایینی قلب. انقباض دیوارۀ ماهیچه ای آن ها باعث گردش خون می شود. از این واژه همچنین برای نامیدن حفرات چهارگانۀ درون مغز نیز استفاده می کنند که در آن ها مایع مغزی نخاعی تولید می شود.

بطن (قبیله). بَطْن (قبیله)
(در لغت به معنای شکم یا درون هر چیز) اصطلاحی در علم انساب عرب. در این علم یک خاندان را فَصیله می گویند و چند فصیله را فَخِذ و چند فَخِذ را بطن و چند بطن را عَماره و چند عماره را قبیله و چند قبیله را شَعب گویند. مثلاً قریش عماره ای بود که از ۲۵ بطن، ازجمله بنی هاشم و بنی امیه، تشکیل می شد و علویان و عباسیان فخذهای بنی هاشم اند. در تقسیم و تعریف هریک از این اصطلاحات، میان نسب شناسان اختلاف فراوان است.