[ویکی فقه] بَلْعَرَب ِ بْن ِ سُلْطان (د ۱۱۰۴ق /۱۶۹۳م )، سومین امام یعربی ها از اباضیان عُمان و جانشین و فرزند سلطان بن سیف بود. (بلعرب احتمالاً مخفف ابوالعرب ، و کنایه از بخشندگی است .)
او پس از وفات پدرش در (۱۰۹۱ق /۱۶۸۰م ) در قلعه نزوی حکومت را در دست گرفت و مردم با او بیعت کردند. بلعرب در یبرین (جبرین ) قلعه و قصری استوار و بزرگ بناکرد و آن جا را مقر خود ساخت . او اندکی بعد به توصیه عمر بن سعید جربی ، یکی از علمای اباضیه مغرب آنجا را به مرکزی علمی تبدیل کرد و دانشمندان و ادیبان را برای فعالیت علمی و آموزش دانش پژوهان در آن جا گرد آورد و مورد حمایت مادی و معنوی خود قرار داد، چنان که به تدریج به عنوان بزرگ ترین مرکز علمی عمان مشهور شد و دانشمندان و مفتیان بسیاری در آن جا پرورش یافتند که از جمله آنان خلف بن سنان غافری و سعید بن محمد بن عبیدان و راشد بن خمیس حبسی را می توان نام برد.
طغیان برادر
اما در عرصه سیاسی بلعرب با طغیان سیف برادر کوچک تر خود روبه رو شد که هوادارانی گردآورد و بخشی از قلمرو بلعرب را تسخیر کرد و بسیاری از علما و فقها و بزرگان عمان را به سبب حمایت از او مجازات کرد. نفوذ سیف در میان مردم نزوی به تدریج گسترش یافت ، تا جایی که چون بلعرب یک بار به دلیل نامعلومی از نزوی خارج شد و به سمت مناطق شمالی رفت ، به هنگام بازگشت ، اهالی قلعه از ورودش جلوگیری کردند و وی مجبور شد به قلعه یبرین برود. از آن پس ، اکثر مردم عمان امامت سیف را پذیرفتند و با او بیعت کردند. به گزارش برخی از منابع ، گروهی از مردم که به امامت بلعرب اعتقاد داشتند، ناچار و از روی تقیه با سیف دست بیعت دادند.
سرانجام بلعرب
سیف مهم ترین قلعه های عمان را به تصرف درآورد و سپس به طرف قلعه جبرین که بلعرب در آن جا پناه گرفته بود، حرکت کرد. در جنگ خونینی که میان او و سپاهیان بلعرب درگرفت ، شمار زیادی از دو طرف کشته شدند. آن گاه هواداران بلعرب و سیف تصمیم گرفتند که دست از جنگ بردارند، تا دو برادر با یکدیگر روبه رو شوند و هرکس پیروز شد، مردم به عنوان امام با وی بیعت کنند. گفته اند که وقتی بلعرب از تصمیم مردم آگاه شد، وضو ساخت و دو رکعت نماز گزارد و از خداوند طلب مرگ کرد و چون دعایش به پایان رسید، سر به سجده نهاد و دار فانی را وداع گفت . آن گاه سیف به قلعه رفت و بر جنازه برادر، نماز گزارد و او را در نزدیکی قلعه جبرین به خاک سپرد. پس از مرگ بلعرب بسیاری از علما و بزرگان عمان ، سیف را «باغی » شمردند و بر امامت بلعرب باقی ماندند. (درباره روابط و تحولات سیاسی و اقتصادی در عصر بلعرب ، رجوع کنید به کتاب سنت امامت عمان. )
فضایل بلعرب
...
او پس از وفات پدرش در (۱۰۹۱ق /۱۶۸۰م ) در قلعه نزوی حکومت را در دست گرفت و مردم با او بیعت کردند. بلعرب در یبرین (جبرین ) قلعه و قصری استوار و بزرگ بناکرد و آن جا را مقر خود ساخت . او اندکی بعد به توصیه عمر بن سعید جربی ، یکی از علمای اباضیه مغرب آنجا را به مرکزی علمی تبدیل کرد و دانشمندان و ادیبان را برای فعالیت علمی و آموزش دانش پژوهان در آن جا گرد آورد و مورد حمایت مادی و معنوی خود قرار داد، چنان که به تدریج به عنوان بزرگ ترین مرکز علمی عمان مشهور شد و دانشمندان و مفتیان بسیاری در آن جا پرورش یافتند که از جمله آنان خلف بن سنان غافری و سعید بن محمد بن عبیدان و راشد بن خمیس حبسی را می توان نام برد.
طغیان برادر
اما در عرصه سیاسی بلعرب با طغیان سیف برادر کوچک تر خود روبه رو شد که هوادارانی گردآورد و بخشی از قلمرو بلعرب را تسخیر کرد و بسیاری از علما و فقها و بزرگان عمان را به سبب حمایت از او مجازات کرد. نفوذ سیف در میان مردم نزوی به تدریج گسترش یافت ، تا جایی که چون بلعرب یک بار به دلیل نامعلومی از نزوی خارج شد و به سمت مناطق شمالی رفت ، به هنگام بازگشت ، اهالی قلعه از ورودش جلوگیری کردند و وی مجبور شد به قلعه یبرین برود. از آن پس ، اکثر مردم عمان امامت سیف را پذیرفتند و با او بیعت کردند. به گزارش برخی از منابع ، گروهی از مردم که به امامت بلعرب اعتقاد داشتند، ناچار و از روی تقیه با سیف دست بیعت دادند.
سرانجام بلعرب
سیف مهم ترین قلعه های عمان را به تصرف درآورد و سپس به طرف قلعه جبرین که بلعرب در آن جا پناه گرفته بود، حرکت کرد. در جنگ خونینی که میان او و سپاهیان بلعرب درگرفت ، شمار زیادی از دو طرف کشته شدند. آن گاه هواداران بلعرب و سیف تصمیم گرفتند که دست از جنگ بردارند، تا دو برادر با یکدیگر روبه رو شوند و هرکس پیروز شد، مردم به عنوان امام با وی بیعت کنند. گفته اند که وقتی بلعرب از تصمیم مردم آگاه شد، وضو ساخت و دو رکعت نماز گزارد و از خداوند طلب مرگ کرد و چون دعایش به پایان رسید، سر به سجده نهاد و دار فانی را وداع گفت . آن گاه سیف به قلعه رفت و بر جنازه برادر، نماز گزارد و او را در نزدیکی قلعه جبرین به خاک سپرد. پس از مرگ بلعرب بسیاری از علما و بزرگان عمان ، سیف را «باغی » شمردند و بر امامت بلعرب باقی ماندند. (درباره روابط و تحولات سیاسی و اقتصادی در عصر بلعرب ، رجوع کنید به کتاب سنت امامت عمان. )
فضایل بلعرب
...
wikifeqh: بلعرب_بن_سلطان