[ویکی فقه] این مقاله درباره کتاب بلوغ القری فی ذیل اتحاف الوری است، که تاریخ محلی و وقایع نگارانه مکه، نوشته عز بن فهد (۸۵۰-۹۲۲ق.) می باشد.
کتاب بلوغ القری فی ذیل اتحاف الوری آگاهی هایی پیرامون رخدادهای مکه در فاصله رمضان ۸۸۵ق. تا ربیع الثانی ۹۲۲ق. شامل رویدادهای سیاسی حکومت اشراف و حاکمان مکه، مناسبات سیاسی آن ها با حکمرانان چرکسی، وفیات و موالید بزرگان و شخصیت های مکه، و رخدادهای اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی ارائه داده است. این اثر در تکمیل گزارش های کتاب اتحاف الوری نوشته عمر بن فهد و با هدف استمرار بخشیدن به سنت تاریخ نگاری محلی مکه نگارش یافته است.بغدادی نام این کتاب را بلوغ القری بذیل اتحاف الوری ثبت کرده و زرکلی آن را بلوغ القری لذیل اتحاف الوری آورده است. خود عز بن فهد نام کتابش را بلوغ القری فی ذیل اتحاف الوری ضبط کرده است.
معرفی اجمالی نویسنده
نویسنده کتاب، عزالدین عبدالعزیز بن عمر بن محمد مکی معروف به عز بن فهد یا ابن فهد، دانشور و تاریخ نگاری برجسته از خاندان فهد است. این خاندان در سده های ۹-۱۰ق. در طلب دانش و حدیث به مراکز مهم جهان اسلام سفر کردند و در رشد و گسترش تاریخ محلی مکه تاثیرگذار بودند. نسب عز بن فهد از طریق محمد حنفیه به امام علی علیه السّلام می رسد. برخی نسب او را به عتبة بن ابولهب رسانده اند. عز بن فهد به سال ۸۵۰ق. در مکه زاده شد. او در فراگیری علوم و احادیث بسیار کوشید و در سفرهای علمی به مدینه، مصر و شام، مشایخ و استادان گوناگون را دیدار کرد و از آن ها دانش آموخت. وی در ۸۷۵ق. به مصر رفت و از شمس الدین سخاوی (م. ۹۰۲ق.) و عبدالحق سنباطی (م. ۹۳۱ق.) بهره برد. او به یمن نیز رفت و از دانشوران و مشایخ مشایخی بزرگ چون شهاب الدین بن حجر،]] برهان الدین بقاعی (م. ۸۸۵ق.)، ابراهیم ابن ظهیره (م. ۸۹۱ق.)، نورالدین فاکهی (م. ۸۸۰ق.)، و علی بن عبدالله سمهودی (م. ۹۱۱ق.) تنها اندکی از انبوه استادان ابن فهد به شمار می روند. از شاگردان او فرزندش جار الله ابن فهد مکی، محمد بن طولون صالحی، عبدالصمد کازرونی، ابوسعود شیبانی و ابوالخیر طبری درخور یادکردند. سال وفات او در بیشتر منابع ۹۲۲ق. ثبت شده است. وی در معلات دفن گشت. در بیان سال وفات او، به ۹۲۱ق. و حتی ۹۵۰ق. هم اشاره کرده اند.
← روش برخورد با حکومت
بیشتر اهمیت بلوغ القری فی ذیل اتحاف الوری در آن است که این کتاب، سنت خاندان فهد در تاریخ نویسی وقایع نگارانه مکه مکرمه را تداوم بخشیده و با تعمیق و گسترش این روش در تقویت اصول و مبانی آن نقشی اساسی ایفا کرده است. این سنت تاریخ نگاری محلی پس از او به دست فرزندش جار الله بن فهد ادامه یافته و پیش از او، پدرش با نگارش اتحاف الوری، بنیادهای این سبک تاریخ نویسی را سامان داده است. اعتبار گزارش های این کتاب، یکی دیگر از ویژگی ها و امتیازات آن است. درست است که دیدگاه هر تاریخ نگار در ثبت وقایع کتاب او تاثیر دارد؛ اما درباره عز بن فهد، این حقیقت که او در مکه حضور داشته و رخدادها را از نزدیک دیده و از اسناد و مدارک سیاسی آگاهی موثق داشته، موجب افزایش اعتبار آگاهی های کتاب او می شود؛ زیرا گزارش های او بر پایه مشاهده و تجربه عینی است. درباره اهمیت بلوغ القری همچنین آورده اند که این کتاب در گزارش از رویدادهای مکه، اخبار حج گزاری، و وفیات و رخدادهای سیاسی، به تکمیل گزارش های ابن ایاس در بدائع الزهور پرداخته است. تاریخ نگاران و محققان تاریخ مکه از جمله عبدالله غازی از گزارش ها و آگاهی های کتاب بلوغ القری بسیار بهره برده اند.
موضوعات کتاب
...
کتاب بلوغ القری فی ذیل اتحاف الوری آگاهی هایی پیرامون رخدادهای مکه در فاصله رمضان ۸۸۵ق. تا ربیع الثانی ۹۲۲ق. شامل رویدادهای سیاسی حکومت اشراف و حاکمان مکه، مناسبات سیاسی آن ها با حکمرانان چرکسی، وفیات و موالید بزرگان و شخصیت های مکه، و رخدادهای اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی ارائه داده است. این اثر در تکمیل گزارش های کتاب اتحاف الوری نوشته عمر بن فهد و با هدف استمرار بخشیدن به سنت تاریخ نگاری محلی مکه نگارش یافته است.بغدادی نام این کتاب را بلوغ القری بذیل اتحاف الوری ثبت کرده و زرکلی آن را بلوغ القری لذیل اتحاف الوری آورده است. خود عز بن فهد نام کتابش را بلوغ القری فی ذیل اتحاف الوری ضبط کرده است.
معرفی اجمالی نویسنده
نویسنده کتاب، عزالدین عبدالعزیز بن عمر بن محمد مکی معروف به عز بن فهد یا ابن فهد، دانشور و تاریخ نگاری برجسته از خاندان فهد است. این خاندان در سده های ۹-۱۰ق. در طلب دانش و حدیث به مراکز مهم جهان اسلام سفر کردند و در رشد و گسترش تاریخ محلی مکه تاثیرگذار بودند. نسب عز بن فهد از طریق محمد حنفیه به امام علی علیه السّلام می رسد. برخی نسب او را به عتبة بن ابولهب رسانده اند. عز بن فهد به سال ۸۵۰ق. در مکه زاده شد. او در فراگیری علوم و احادیث بسیار کوشید و در سفرهای علمی به مدینه، مصر و شام، مشایخ و استادان گوناگون را دیدار کرد و از آن ها دانش آموخت. وی در ۸۷۵ق. به مصر رفت و از شمس الدین سخاوی (م. ۹۰۲ق.) و عبدالحق سنباطی (م. ۹۳۱ق.) بهره برد. او به یمن نیز رفت و از دانشوران و مشایخ مشایخی بزرگ چون شهاب الدین بن حجر،]] برهان الدین بقاعی (م. ۸۸۵ق.)، ابراهیم ابن ظهیره (م. ۸۹۱ق.)، نورالدین فاکهی (م. ۸۸۰ق.)، و علی بن عبدالله سمهودی (م. ۹۱۱ق.) تنها اندکی از انبوه استادان ابن فهد به شمار می روند. از شاگردان او فرزندش جار الله ابن فهد مکی، محمد بن طولون صالحی، عبدالصمد کازرونی، ابوسعود شیبانی و ابوالخیر طبری درخور یادکردند. سال وفات او در بیشتر منابع ۹۲۲ق. ثبت شده است. وی در معلات دفن گشت. در بیان سال وفات او، به ۹۲۱ق. و حتی ۹۵۰ق. هم اشاره کرده اند.
← روش برخورد با حکومت
بیشتر اهمیت بلوغ القری فی ذیل اتحاف الوری در آن است که این کتاب، سنت خاندان فهد در تاریخ نویسی وقایع نگارانه مکه مکرمه را تداوم بخشیده و با تعمیق و گسترش این روش در تقویت اصول و مبانی آن نقشی اساسی ایفا کرده است. این سنت تاریخ نگاری محلی پس از او به دست فرزندش جار الله بن فهد ادامه یافته و پیش از او، پدرش با نگارش اتحاف الوری، بنیادهای این سبک تاریخ نویسی را سامان داده است. اعتبار گزارش های این کتاب، یکی دیگر از ویژگی ها و امتیازات آن است. درست است که دیدگاه هر تاریخ نگار در ثبت وقایع کتاب او تاثیر دارد؛ اما درباره عز بن فهد، این حقیقت که او در مکه حضور داشته و رخدادها را از نزدیک دیده و از اسناد و مدارک سیاسی آگاهی موثق داشته، موجب افزایش اعتبار آگاهی های کتاب او می شود؛ زیرا گزارش های او بر پایه مشاهده و تجربه عینی است. درباره اهمیت بلوغ القری همچنین آورده اند که این کتاب در گزارش از رویدادهای مکه، اخبار حج گزاری، و وفیات و رخدادهای سیاسی، به تکمیل گزارش های ابن ایاس در بدائع الزهور پرداخته است. تاریخ نگاران و محققان تاریخ مکه از جمله عبدالله غازی از گزارش ها و آگاهی های کتاب بلوغ القری بسیار بهره برده اند.
موضوعات کتاب
...
wikifeqh: بلوغ_القری_فی_ذیل_اتحاف_الوری
[ویکی حج] بلوغ القری فی ذیل اتحاف الوری: تاریخ محلی و وقایع نگارانه مکه است که آگاهی هایی درباره رخدادهای مکه ارائه می دهد؛ این کتاب نوشته عز بن فهد (850-922ق.) دانشور و تاریخ نگار شهیر خاندان فهد می باشد.
روش ابن فهد در نگارش این کتاب ادامه و استمرار شیوه کتاب اتحاف الوری به تألیف پدرش می باشد با این فرق که در بلوغ القری به خلاف پدرش رویدادها به صورت ماهانه بر پایه ماه های عربی گزارش شده، همچنین علاوه بر گزارش وفیات و موالید بزرگان به صورت ماهانه رخدادهای جزئی دیگری نیز به آن اضافه شده است.
موضوعات کتاب شامل تاریخ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مکه است. در گزارش از موالید و وفیات علاوه بر دانشوران و اشراف درباره افراد نزدیک و خویشاوندان و فرزندان و حتی کودکان و از مراسم کفن و دفن و ... نیز اطلاعاتی داده است. مهم ترین گزارش های کتاب شامل اطلاعات سیاسی است، از کوشش حکومت اشراف و روش سیاسی، عملکرد و اقدامات نظامی، روابط و مناسبات اشراف با حکومت، روابط حکومت با دانشوران و قضات می باشد. سکونت نویسنده در مکه و مشاهده وقایعی که در کتابش گزارش کرده، بر اعتبار و اهمیت کتاب افزوده است.
روش ابن فهد در نگارش این کتاب ادامه و استمرار شیوه کتاب اتحاف الوری به تألیف پدرش می باشد با این فرق که در بلوغ القری به خلاف پدرش رویدادها به صورت ماهانه بر پایه ماه های عربی گزارش شده، همچنین علاوه بر گزارش وفیات و موالید بزرگان به صورت ماهانه رخدادهای جزئی دیگری نیز به آن اضافه شده است.
موضوعات کتاب شامل تاریخ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مکه است. در گزارش از موالید و وفیات علاوه بر دانشوران و اشراف درباره افراد نزدیک و خویشاوندان و فرزندان و حتی کودکان و از مراسم کفن و دفن و ... نیز اطلاعاتی داده است. مهم ترین گزارش های کتاب شامل اطلاعات سیاسی است، از کوشش حکومت اشراف و روش سیاسی، عملکرد و اقدامات نظامی، روابط و مناسبات اشراف با حکومت، روابط حکومت با دانشوران و قضات می باشد. سکونت نویسنده در مکه و مشاهده وقایعی که در کتابش گزارش کرده، بر اعتبار و اهمیت کتاب افزوده است.
wikihaj: بلوغ القری_فی_ذیل_اتحاف الوری