بنیادگرایی مسیحی

جنبشی مذهبی که در اوایل قرن ۲۰ نخستین بار در میان فرقه های گوناگون پروتستان در امریکا پدید آمد و هدفش حفظ اعتقاد به تفسیر و تعبیر سنتی کتاب مقدس، و آموزه های مسیحیت و مقابله با داروینیسم، سکولاریسم و الهیات لیبرال است. بنیادگرایی مسیحی ریشه در جنبش «هزاره باوری» در تاریخ امریکا دارد، که اوج آن دهه های ۱۸۳۰ و ۱۸۴۰ بود. گروهی از معترضان به گرایش های «نوگرایانه» بین ۱۹۰۹ تا ۱۹۱۲، یک دورۀ ۱۲ جلدی کتاب به نام «بنیادها» (اصول) منتشر کردند و گروندگان به اصول مندرج در این کتاب ها به بنیادگرا موسوم شدند. بنیادها، پنج نکته را به منزله آموزه های بنیادین قرار دادند: بکرزایی مریم، رستاخیز جسمانی عیسی مسیح، صحت تردیدناپذیر متن کتاب مقدس، گناه شویان (پرداخت کفارۀ گناهان بشر به وسیلۀ مسیح)، و ظهور جسمانی دوبارۀ مسیح. بنیادگرایان سخت می کوشیدند از تدریس تکامل داروینی در مدارس جلوگیری کنند، امّا سرانجام مغلوب شدند و نام بنیادگرایی در افکار عمومی با روشنفکرستیزی و افراط گرایی مترادف شد. بنیادگرایان مسیحی از دهۀ ۱۹۴۰ با توسل به ایجاد مدارس خاص خود، انتشار نشریات و پخش برنامه های رادیویی به ترویج عقایدشان پرداختند و از دهۀ ۱۹۷۰ با ورود به عالم سیاست و انتخابات و ایجاد «کلیسای الکترونیکی» سعی در حفظ نفوذ خود کردند. این بنیادگرایان مخالفت خود را با مفاهیمی چون انسان گرایی سکولار، کمونیسم، فمینیسم، سقط جنین قانونی، صراحتاً اعلام می دارند. بنیادگرایان توانستند در دهۀ ۱۹۸۰ رونالد ریگان را به ریاست جمهوری برسانند. بسیاری از اعضای حزب جمهوری خواه امریکا از بنیادگرایان این کشورند. اصطلاح بنیادگرایی که در اصل به انبوهی از مسیحیان امریکایی اطلاق می شد، بعداً به مسلمانان، یهودیان و هندوان معتقد به بازگشت به سنت ها و متون مقدسشان نیز انتساب داده شد. به باور برخی از متفکران، نویسندگان، و سیاستمداران، بنیادگرایان مسیحی، با نهضت صهیونیسم همدستی پنهانی دارند و صهیونیست ها از کمک های بی دریغ بنیادگرایان مسیحی برخوردارند و به همین دلیل، گاهی بنیادگرایان مسیحی و امریکایی را مسیحیان صهیونیست می نامند.