[ویکی فقه] بهارستان یا روضه الاخیار و تحفه الابرار، کتابی در حکایات و اندرزهای
اخلاقی به نثر ساده و
مسجع آمیخته به نظم، نوشته عبدالرحمان جامی است.
بهارستان یا روضه الاخیار و تحفه الابرار ، کتابی در حکایات و اندرزهای اخلاقی به نثر ساده و مسجع آمیخته به
نظم ، نوشته عبدالرحمان جامی (۸۱۷ ـ ۸۹۸). مؤلف ، آن را برای تعلیم و تربیت فرزندش ، ضیاءالدّین یوسف ، تألیف و در ۸۹۲ به پادشاه تیموری ، سلطان حسین بایقرا (حک :۸۷۳ ـ۹۱۱)، تقدیم کرده است .
این کتاب شامل مقدمه ، هشت روضه و خاتمه است ، و به شیوه
گلستان سعدی تألیف شده است ؛ هشت روضه بهارستان ، به تقلید از هشت باب
گلستان ، عبارت است از : ۱) ذکر حکایاتی درباره مشایخ
صوفیه و برخی اسرار احوال آنان ؛ ۲) حکم و
مواعظ ؛ ۳) اسرار
حکومت و ذکر حکایاتی از شاهان ؛ ۴) بخشش و بخشندگان ؛ ۵) تقریر حال
عشق و عاشقان ؛ ۶) مطایبات ؛ ۷)
شعر و بیان احوال شاعران ؛ ۸) حکایاتی از زبان جانوران .
ویژگیهای بارز بهارستان
ویژگیهای بارز بهارستان عبارت است از : استشهاد به آیات
قرآن کریم و
احادیث و مأثورات دینی ، استناد به اشعار فارسی و
عربی ، کاربرد لغات و اصطلاحات عرفانی ، لغات و ترکیبات فارسی و صنایع بدیعی ، و استفاده از امثال و حکم .
عبارات کتاب ، جز در مواردی خاص ، ساده است و در میان آثار
منثور مقامی شامخ دارد. بیشتر قسمتهای کتاب مشتمل بر مطالب اخلاقی و اندرزهای سودمند، و مطایباتِ آن متضمّن لطایف و ظرایف است و باب «شعر و بیان احوال شاعران » آن دارای فواید تاریخی و ادبی است و قطعات تاریخی آن به روشن شدن احوال شعرا و عرفا کمک می کند، هرچند مؤلف گاهی دچار اشتباهات تاریخی و لغزشهای ادبی شده و به استناد برخی از تذکره ها، مانند لباب الالباب عوفی ، مطالبی نقل کرده است که درست نمی نماید؛ از جمله حکایاتی درباره رودکی
فردوسی و چند شاعر دیگر.
← بهارستان متأثر گلستان سعدی
(۱) کارل هرمان اته ، تاریخ ادبیات فارسی ، ترجمه با حواشی رضازاده شفق ، تهران ۱۳۵۱ ش.
(۲) ادوارد گرانویل براون ، تاریخ ادبی
ایران : از سعدی تا جامی ، ترجمه با حواشی علی اصغر حکمت ، تهران ۱۳۵۷ ش.
(۳) عبدالرحمان بن احمد جامی ، بهارستان ، چاپ اسماعیل حاکمی ، تهران ۱۳۶۷ ش.
