بوروندی

بوروندی (Burundi)
فرودگاه بین المللی بوجومبورا
موقعیت. کشور کوچک بوروندی (نام سابق: اوروندی) در افریقای مرکزی قرار دارد. این سرزمین از شمال به روآندا، از شرق و جنوب به تانزانیا، و از غرب به دریاچۀ تانگانیکا و کنگوکینشاسا (زئیر) محدود است. بوروندی ۲۷,۸۳۵ کیلومتر مربع مساحت دارد و پایتخت آن شهر بوجومبورا است.سیمای طبیعی. کشور پرجمعیت بوروندی، که از هر سو در خشکی محصور است، در درّۀ کافت بزرگ افریقا جا دارد. رودخانۀ روسیزی، که در درّۀ مزبور روان است و به دریاچۀ تانگانیکا می ریزد، این کشور را از کنگوکینشاسا (زئیر) جدا می کند و رودخانۀ کاگِرا بخشی از مرز شمالی این سرزمین با کشور روآندا را تشکیل می دهد. رودخانۀ مالاگاراسی بخشی بزرگی از کشور تانزانیا را از بوروندی جدا می کند و رودخانۀ رووُبو نیز نواحی مرکزی آن را مشروب می سازد. کشور بوروندی کوهستانی است و کوه های سبز و پوشیده از جنگل آن که در دنبالۀ جنوبی کوه های روآندا قرار دارند، حوضۀ دو رودخانۀ بزرگ افریقا، نیل و کنگو، را از هم جدا می کنند. بلندترین نقطۀ کشور بوروندی، کوه کارونجه در حاشیۀ شرقی دریاچۀ تانگانیکا است و ۲,۶۸۵ متر ارتفاع دارد. کشور بوروندی به پانزده بخش تقسیم می شود و علاوه بر شهر بوجومبورا، دیگر شهرهای مهم آن عبارت اند از بوبانزا، بوروری، کایانزا، کیتگا، و اِنگوزی. اقلیم بوروندی گرم و مرطوب است و نواحی کوهستانی آن از اعتدال نسبی برخوردارند. نواحی شرقی آن نیز معمولاً از دیگر نواحی خنک ترند. فصل بارندگی این کشور، از اسفند تا اردیبهشت و از شهریور تا آذر، اغلب با سیل و گاه با خشکسالی همراه است. دمای شهر بوجومبورا در دی ماه۲۲.۸ درجۀ سانتی گراد، در تیرماه۲۲.۸ درجۀ سانتی گراد است، و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۸۲۵ میلی متر می رسد.
اقتصاد. کشاورزی رکن اصلی اقتصاد بوروندی است و قهوه و پنبه مهم ترین اقلام صادراتی آن به شمار می آیند؛ محصولاتی چون کاساوا، سیب زمینی هندی، غلات، ارزن و فرآورده های دامی نیز بخشی از مصارف داخلی این کشور را تأمین می کنند. منابع زیرزمینی این کشور اندک و ناچیز است و عمده ترین آن ها عبارت اند از طلا، نیکل، وانادیوم، و فسفات. بیشتر نیازهای اساسی کشور از خارج تهیه می شود و منسوجات، مصنوعات چرمی، کفش، شکر، نوشابه، سیگار و پتو عمده ترین فرآورده های صنعتی آن را تشکیل می دهند. تولید نیروی الکتریسیته بوروندی حدود ۱۳۰میلیون کیلووات ساعت است و مصرف سرانۀ آن به ۲۴ کیلووات ساعت می رسد. مساحت جنگل های این سرزمین ۳۱۷هزار هکتار است که۱۲.۳ درصد از مساحت کشور را شامل می شود و محصول چوب آن، که عمدتاً به مصرف سوخت داخلی می رسد، ۱.۸میلیون متر مکعب است. صنعت شیلات این کشور محدود به ماهی گیری از دریاچۀ تانگانیکا و رودخانه های داخلی است و مقدار آن از حدود ۱۰هزار تن بیشتر نمی شود.
حکومت و سیاست. نظام حکومتی بوروندی دولت انتقالی با یک مجلس قانون گذاری با نام شورای ملی انتقالی است که ۱۲۱ عضو دارد. پیِر بویویا پس از کودتای ۱۹۹۶ زمام امور کشور را در دست گرفت که همچنان در مقام ریاست جمهوری باقی است.مردم و تاریخ. بوروندی از فقیرترین و تقریباً پرجمعیت ترین کشور های جهان است و در حدود ۸,۳۸۳,۰۰۰ نفر (۲۰۱۰) جمعیت دارد و تراکم نسبی آن به۳۰۱.۲ نفر در کیلومتر مربع می رسد. رشد سالانۀ جمعیت آن۳.۵ درصد است و هوتوها ۹۰ درصد از جمعیت آن را تشکیل می دهند. ۶۵ درصدشان مسیحی کاتولیک اند و فرانسوی زبان رسمی و کیروندی زبان بومی آنان است. در حدود ۹۴ درصد از مردم در روستاها به سر می برند و میانگین امید به زندگی آنان ۴۰ سال است و ۴۷ درصد از بزرگسالان آن باسوادند. اقوام توئا و پیگمه و هوتو، ساکنان اولیۀ این کشور بوده اند. توتسی ها که از حدود ۵۰۰ سال پیش از اوگاندا و اتیوپی به این سرزمین مهاجرت کرده بودند، اقوام مزبور را متواری کردند و خود در آن جا ساکن شدند. آلمان ها در ۱۸۹۰ این سرزمین را اشغال و در ۱۸۹۹ آن را با روآندا ادغام کردند و جمهوری روآندا اوروندی را پدید آوردند. پس از شکست آلمان در جنگ جهانی اول (۱۹۱۸) مستعمرۀ مزبور تحت قیمومت بلژیک درآمد و بوروندی از روآندا جدا شد و خود مستعمرۀ جداگانه ای تشکیل داد. پس از جنگ جهانی دوم به مستعمرۀ رسمی بلژیک مبدل شد؛ در ژانویۀ ۱۹۶۲ به خودمختاری داخلی رسید و در ژوئیۀ همان سال با نام دولت پادشاهی بوروندی به استقلال کامل رسید. جمهوری خواهان در ۱۹۶۶، علیه نظام سلطنتی بوروندی کودتا کردند و نظام جمهوری را بر کشور حاکم ساختند. سروان میشل موکومبرو، رهبر کودتا، که ریاست جمهوری کشور را برعهده گرفت، خود از قوم توتسی بود و دست به تصفیه خونین وسیعی زد؛ در حدود ۳۵۰هزار نفر از هوتوها را قتل عام و ۷۰هزار تن را از بوروندی آواره کرد. کودتای ۱۹۷۶ موجب سرنگونی میشل موکومبرو شد؛ رهبر کودتا از هوتوها دلجویی کرد و در قانون اساسی نیز تجدید نظر شد. در کودتای ۱۹۸۷ سرگرد پیِر بویویا از قوم توتسی به ریاست جمهوری رسید؛ کشتارهای قومی دوباره آغاز شد و بیش از ۱۰۰هزار تن به قتل رسیدند. در ۱۹۹۸ پس از توافق میان اقوام هوتو و توتسی، آرامش، ظاهری به کشور بازگشت و قرار شد که دولت انتقالی موقت زمام امور را در دست گیرد و پیِر بویویا دولت انتقالی را سرپرستی کند. تصفیه های قومی و اختلافات مرزی با همسایگان به ویژه با کشور تانزانیا ازجمله مسائل مهم پیش روی دولت های بوروندی است و تلاش های سازمان ملل متحد و سازمان عفو بین المللی تاکنون هیچ تأثیری در روند تصفیه های قومی و برقراری آرامش در این کشور نداشته است.