[ویکی نور] «تاج العقائد و معدن الفوائد»، نوشته علی بن محمد الولید، از عالمان و داعیان طیبی اسماعیلی از مهمترین کتب اعتقادی طیبیان اسماعیلی، بلکه اسماعیلیان است.
ابن الولید در این کتاب به بیان و توضیح یکصد عقیده از عقائد اسماعیلیان پرداخته که از آن جمله اند: الاعتقاد فی حدث العالم، فی أن للعالم صانعا، فی التوحید، فی الوحی، فی أن النبوة أعلی درجات عالم البشر، فی الوحیة من بعد الرسول(ص)، فی أن صاحب الوصیة أفضل العالم بعد النبی، فی استمرار الامامة فی العالم دون النبوة و الوصایة و... اعتقاد به وقوع تحریف در قرآن، اعتقاد به عصمت امامان از خطا و لغزش، اعتقاد به اینکه تأویل قرآن را هیچ کس جز علی بن ابی طالب(ع) نمی داند و اعتقاد به اینکه علی(ع) هادی اصلی امت اسلامی، پس از پیامبر اکرم(ص) است از نقاط برجسته ای است که در این کتاب قابل مشاهده است.
دیدگاه ابن الولید دربارۀ جبر و اختیار همچون دیدگاه امامیه به پیروی از امام صادق(ع) مفاد حدیث لا جبر و لا تفویض بل أمر بین الأمرین است. از این رو وی می نویسد: «إن اللّه جعل جوهر النفس الانسانی حیّا قادرا علی فعل الخیر و الشر و الطاعة و المعصیة...و کان عدل اللّه تامّا...و کان عدل اللّه تعالی منزها عن أن یتوهّم فیه نقص و لمّا کانت رحمة اللّه تعالی تامّة أرسل الرسل لتمنع عباده عن الشهوات و..». از این رو وی مانند سایر اسماعیلیان اختیار انسانی را پذیرفته و آن را دلیل تکلیف و ارسال رسل و عقاب و ثواب می داند.
به عقیدۀ ابن الولید، پیام های پیامبران همان حکمت و فلسفه عقلی است؛ ولی به خاطر این که هر پیامی ظاهری و باطنی دارد، عقلاء عالم با عقلشان به ظاهر آن رسیده و بسیاری مواقع از باطن آن باز می مانند.
بنابراین پیامبران در کنار تبیین ظاهر و وضع احکام شرعی، معانی عقلی باطنی آنها را نیز بیان کرده و آنها را به انسان ها می آموزند.
ابن الولید در این کتاب به بیان و توضیح یکصد عقیده از عقائد اسماعیلیان پرداخته که از آن جمله اند: الاعتقاد فی حدث العالم، فی أن للعالم صانعا، فی التوحید، فی الوحی، فی أن النبوة أعلی درجات عالم البشر، فی الوحیة من بعد الرسول(ص)، فی أن صاحب الوصیة أفضل العالم بعد النبی، فی استمرار الامامة فی العالم دون النبوة و الوصایة و... اعتقاد به وقوع تحریف در قرآن، اعتقاد به عصمت امامان از خطا و لغزش، اعتقاد به اینکه تأویل قرآن را هیچ کس جز علی بن ابی طالب(ع) نمی داند و اعتقاد به اینکه علی(ع) هادی اصلی امت اسلامی، پس از پیامبر اکرم(ص) است از نقاط برجسته ای است که در این کتاب قابل مشاهده است.
دیدگاه ابن الولید دربارۀ جبر و اختیار همچون دیدگاه امامیه به پیروی از امام صادق(ع) مفاد حدیث لا جبر و لا تفویض بل أمر بین الأمرین است. از این رو وی می نویسد: «إن اللّه جعل جوهر النفس الانسانی حیّا قادرا علی فعل الخیر و الشر و الطاعة و المعصیة...و کان عدل اللّه تامّا...و کان عدل اللّه تعالی منزها عن أن یتوهّم فیه نقص و لمّا کانت رحمة اللّه تعالی تامّة أرسل الرسل لتمنع عباده عن الشهوات و..». از این رو وی مانند سایر اسماعیلیان اختیار انسانی را پذیرفته و آن را دلیل تکلیف و ارسال رسل و عقاب و ثواب می داند.
به عقیدۀ ابن الولید، پیام های پیامبران همان حکمت و فلسفه عقلی است؛ ولی به خاطر این که هر پیامی ظاهری و باطنی دارد، عقلاء عالم با عقلشان به ظاهر آن رسیده و بسیاری مواقع از باطن آن باز می مانند.
بنابراین پیامبران در کنار تبیین ظاهر و وضع احکام شرعی، معانی عقلی باطنی آنها را نیز بیان کرده و آنها را به انسان ها می آموزند.
wikinoor: تاج_العقائد_و_معدن_الفوائد