[ویکی نور] تاریخ اسماعیلیه یا هدایة المؤمنین الطالبین، به زبان فارسی، نوشته محمد بن زین العابدین خراسانی فدایی با تصحیح و تحقیق الکساندر سیمیونوف، منبع بسیار گران بهایی از جهت تاریخ اسماعیلیه است.
در آغاز کتاب، مقدمه ای ارزشمند که نویسنده و تاریخ نگارش آن مشخص نگردیده، درج شده، سپس مطالب کتاب بدون هیچ گونه عنوانی به صورت سلسله وار نگارش یافته است.
این کتاب محتوی اطلاعاتی است که نویسنده از برخی تألیفات تاریخی که احتمالاً به مرور زمان از بین رفته است گردآوری نموده، ولی استخراج مطالب صحیح که فدایی از منابع قدیمی در کتاب خود آورده و تاکنون بر دانشمندان نامعلوم مانده، کار چندان آسانی نیست ....
این کتاب، در اواخر قرن نوزدهم و یا اوایل قرن بیستم (پیش از 1910م) در بمبئی به وسیله یکی از نزدیکان پیشوای اسماعیلی ها، آقاخان سوم، سلطان محمد شاه (متوفی 1957م)، نوشته شده است. پدربزرگ پیشوای نامبرده، آقاخان اول، حسنعلی شاه، در سرزمین ایران، در ناحیه محلات مقر داشت، ولی در سال 1840م، از آنجا که سلاطین قاجار با او میانه خوبی نداشتند، با عده ای از پیروان خود به هند رفت. آقاخان، که خود را خلف مستقیم علی و فاطمه و امام عصر می دانست و ادعای پیشوایی بر فرقه اسماعیلیه هند، «خواجه» داشت، ورودش به هند باعث بغرنجی کار اسماعیلیه گردید... اسماعیلی های هند اهمیت امامت و «مقدس بودن» شخص آقاخان را «ارزیابی صحیح» نمی کردند. بدین جهت، چنان که بارها این موضوع در تاریخ اسماعیلیه اتفاق افتاده است، بار دیگر لازم آمد که «کتاب دعوت» تازه ای نوشته شود و در آن، «اصالت امامت» و «قانونی و مقدس» بودن حکومت امام به اثبات برسد. فدایی خراسانی که برحسب نام و نسب، ایرانی و از ایران به هند رفته بود نوشتن این کتاب را به عهده گرفت ....
فدایی، کتاب خود را با تشریح تفاوت کلی فرقه خود با سایر فرق اسلامی و نیز تشریح نظریات و آیین اسماعیلیه درباره امامت، بر پایه اثر معروف شهرستانی، شروع کرده و بنا به اظهار نظر سیمیونوف، در بعضی جاها نیز از طریق بیان مطلب و شیوه استدلال شهرستانی دور گشته است. سپس به تاریخ اسماعیلیه پرداخته، ولی آن را به کلی به شیوه خاص خود بیان می نماید. کلیه وقایع تاریخی که او در کتاب خود ذکر می کند همه برای رسیدن به منظور معین و مشخص است و آن اثبات قانونی بودن و سودمندی فرمانروایی کلیه چهل و هفت امام، من جمله آقاخان سوم و نیز اثبات وراثت برحق و مستقیم امامان اسماعیلی، از داماد پیغمبر علی گرفته تا امام آخر قرن نوزدهم، می باشد ....
در آغاز کتاب، مقدمه ای ارزشمند که نویسنده و تاریخ نگارش آن مشخص نگردیده، درج شده، سپس مطالب کتاب بدون هیچ گونه عنوانی به صورت سلسله وار نگارش یافته است.
این کتاب محتوی اطلاعاتی است که نویسنده از برخی تألیفات تاریخی که احتمالاً به مرور زمان از بین رفته است گردآوری نموده، ولی استخراج مطالب صحیح که فدایی از منابع قدیمی در کتاب خود آورده و تاکنون بر دانشمندان نامعلوم مانده، کار چندان آسانی نیست ....
این کتاب، در اواخر قرن نوزدهم و یا اوایل قرن بیستم (پیش از 1910م) در بمبئی به وسیله یکی از نزدیکان پیشوای اسماعیلی ها، آقاخان سوم، سلطان محمد شاه (متوفی 1957م)، نوشته شده است. پدربزرگ پیشوای نامبرده، آقاخان اول، حسنعلی شاه، در سرزمین ایران، در ناحیه محلات مقر داشت، ولی در سال 1840م، از آنجا که سلاطین قاجار با او میانه خوبی نداشتند، با عده ای از پیروان خود به هند رفت. آقاخان، که خود را خلف مستقیم علی و فاطمه و امام عصر می دانست و ادعای پیشوایی بر فرقه اسماعیلیه هند، «خواجه» داشت، ورودش به هند باعث بغرنجی کار اسماعیلیه گردید... اسماعیلی های هند اهمیت امامت و «مقدس بودن» شخص آقاخان را «ارزیابی صحیح» نمی کردند. بدین جهت، چنان که بارها این موضوع در تاریخ اسماعیلیه اتفاق افتاده است، بار دیگر لازم آمد که «کتاب دعوت» تازه ای نوشته شود و در آن، «اصالت امامت» و «قانونی و مقدس» بودن حکومت امام به اثبات برسد. فدایی خراسانی که برحسب نام و نسب، ایرانی و از ایران به هند رفته بود نوشتن این کتاب را به عهده گرفت ....
فدایی، کتاب خود را با تشریح تفاوت کلی فرقه خود با سایر فرق اسلامی و نیز تشریح نظریات و آیین اسماعیلیه درباره امامت، بر پایه اثر معروف شهرستانی، شروع کرده و بنا به اظهار نظر سیمیونوف، در بعضی جاها نیز از طریق بیان مطلب و شیوه استدلال شهرستانی دور گشته است. سپس به تاریخ اسماعیلیه پرداخته، ولی آن را به کلی به شیوه خاص خود بیان می نماید. کلیه وقایع تاریخی که او در کتاب خود ذکر می کند همه برای رسیدن به منظور معین و مشخص است و آن اثبات قانونی بودن و سودمندی فرمانروایی کلیه چهل و هفت امام، من جمله آقاخان سوم و نیز اثبات وراثت برحق و مستقیم امامان اسماعیلی، از داماد پیغمبر علی گرفته تا امام آخر قرن نوزدهم، می باشد ....
wikinoor: تاریخ_اسماعیلیه