[ویکی فقه] تاریخ بغداد (یا تاریخ مدینة السّلام)، اثری بسیار مهم به عربی در شرح حال عالمان و محدّثان و بزرگان بغداد، تألیف خطیبِ بغدادی، عالم قرن پنجم است.
زمان آغاز تألیف این کتاب بدرستی معلوم نیست، اما ظاهراً مؤلف تا هنگام مرگ پیوسته آن را تکمیل می کرده است؛ همچنانکه در شرح حال دو تن از بزرگان، سال درگذشت آن ها را ۴۶۳ ثبت کرده که سال درگذشت خود اوست.
محتوای کتاب تاریخ بغداد
عمده آثاری که وی مطالب خود را از آن ها اقتباس کرده، از میان رفته و حتی نام برخی از آن ها در منابع و متون دیگر نیامده است؛ ازینرو اِسنادهای وی، در شناساندن برخی از این آثار اهمیت بسیار دارد.
با بررسی و مقایسه نقل های خطیب و منابع او، معلوم شده که وی در نقل مطالب دقت داشته و در آن ها دخل و تصرف نکرده و هیچگاه سخنان دیگران را به خود نسبت نداده است.
از تأثیر تاریخ بغداد بر بسیاری از آثار پس از آن و همچنین تألیفات فراوانی که به نوعی مرتبط با آن صورت گرفته، می توان به اهمیت آن پی برد.
کتاب های تاریخی متأثر از تاریخ بغداد
...
زمان آغاز تألیف این کتاب بدرستی معلوم نیست، اما ظاهراً مؤلف تا هنگام مرگ پیوسته آن را تکمیل می کرده است؛ همچنانکه در شرح حال دو تن از بزرگان، سال درگذشت آن ها را ۴۶۳ ثبت کرده که سال درگذشت خود اوست.
محتوای کتاب تاریخ بغداد
عمده آثاری که وی مطالب خود را از آن ها اقتباس کرده، از میان رفته و حتی نام برخی از آن ها در منابع و متون دیگر نیامده است؛ ازینرو اِسنادهای وی، در شناساندن برخی از این آثار اهمیت بسیار دارد.
با بررسی و مقایسه نقل های خطیب و منابع او، معلوم شده که وی در نقل مطالب دقت داشته و در آن ها دخل و تصرف نکرده و هیچگاه سخنان دیگران را به خود نسبت نداده است.
از تأثیر تاریخ بغداد بر بسیاری از آثار پس از آن و همچنین تألیفات فراوانی که به نوعی مرتبط با آن صورت گرفته، می توان به اهمیت آن پی برد.
کتاب های تاریخی متأثر از تاریخ بغداد
...
wikifeqh: تاریخ_مدینة_السلام
[ویکی نور] تاریخ بغداد یا تاریخ مدینة السلام، اثر عربی عالم قرن پنجم، احمد بن علی خطیب بغدادی، با مقدمه و تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا الأهرام، به تشریح حال عالمان، محدّثان و بزرگان بغداد پرداخته است.
زمان آغاز تألیف، به درستی معلوم نیست، اما ظاهراً مؤلف تا هنگام مرگ پیوسته آن را تکمیل می کرده است؛ هم چنان که در شرح حال دو تن از بزرگان، سال درگذشت آنها را 463ق، ثبت کرده که سال درگذشت خود او می باشد.
اهمیت کتاب از جهت حیات علمی، در این است که از روش های تدریس و رویه های علما در برخورد با شاگردانشان و نیز از مدارسی که در دو قرن 4 و 5 هجری وجود داشته و حلقات علمی و نشست های دانشمندان در مساجد به جهت حدیث کردن و تدریس، گزارش می دهد؛ چنان که از نشاط علمی موجود در شهرهای اسلامی آن دوران نیز خبر داده است.
کتاب، با دو مقدمه از محقق و مؤلف، آغاز و مطالب، در بیست و چهار جلد و هر جلد در چندین باب، ارائه شده است.
مباحث، ارائه شرح حال کاملی از افراد است که شامل معرفی شخص به وسیله ذکر نام، نسب، کنیه، شیوخ، شاگردان، برخی ویژگی های اخلاقی، جرح و تعدیل هایی که نسبت به آنها صورت گرفته و هم چنین تاریخ درگذشت و محل دفن آنان می باشد.
مؤلف، به شرح حال دانشمندانی که در بغداد می زیسته و یا از آن دیدار کرده اند، پرداخته است؛ ازاین رو، به نوشته هایی که قبل از وی در شرح حال محدثین، خلفاء، أدبا و شعراء به رشته تحریر درآمده است، اعتماد کرده است.
زمان آغاز تألیف، به درستی معلوم نیست، اما ظاهراً مؤلف تا هنگام مرگ پیوسته آن را تکمیل می کرده است؛ هم چنان که در شرح حال دو تن از بزرگان، سال درگذشت آنها را 463ق، ثبت کرده که سال درگذشت خود او می باشد.
اهمیت کتاب از جهت حیات علمی، در این است که از روش های تدریس و رویه های علما در برخورد با شاگردانشان و نیز از مدارسی که در دو قرن 4 و 5 هجری وجود داشته و حلقات علمی و نشست های دانشمندان در مساجد به جهت حدیث کردن و تدریس، گزارش می دهد؛ چنان که از نشاط علمی موجود در شهرهای اسلامی آن دوران نیز خبر داده است.
کتاب، با دو مقدمه از محقق و مؤلف، آغاز و مطالب، در بیست و چهار جلد و هر جلد در چندین باب، ارائه شده است.
مباحث، ارائه شرح حال کاملی از افراد است که شامل معرفی شخص به وسیله ذکر نام، نسب، کنیه، شیوخ، شاگردان، برخی ویژگی های اخلاقی، جرح و تعدیل هایی که نسبت به آنها صورت گرفته و هم چنین تاریخ درگذشت و محل دفن آنان می باشد.
مؤلف، به شرح حال دانشمندانی که در بغداد می زیسته و یا از آن دیدار کرده اند، پرداخته است؛ ازاین رو، به نوشته هایی که قبل از وی در شرح حال محدثین، خلفاء، أدبا و شعراء به رشته تحریر درآمده است، اعتماد کرده است.
wikinoor: تاریخ_بغداد
