تخریب قبور

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] تخریب قبور و انهدام بارگاه های حرمین در حال ۱۳۴۴ ق.به دست وهابیان صورت گرفت.
منظور از تخریب قبور، ویران کردن مقبره ها، گنبدها، بناها، بارگاه ها و آثاری است که بر قبر بزرگان ساخته شده است. وهابیان با تبرک به قبر پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم و صالحان که سنتی جاری در میان مسلمانان بوده، مخالفند (← تبرک) و ساختن حرم و بارگاه بر قبر را حرام می دانند. آنان دو بار در آغاز تسلط بر شهرهای حجاز ، با حمایت و همراهی آل سعود (حک: ۱۳۴۴ ق.) به ویران سازی قبرها و بارگاه های حرمین دست زدند. بر خلاف نظر وهابیان، بنا ساختن بر قبرهای صالحان با قصد احترام و با هدف عبادت خداوند ، نه تنها مصداق شرک و بت پرستی نیست، بلکه ارزش معنوی دارد و کاری مستحب است. (← بنا بر قبور) در گذشته، تنها رخدادهای طبیعی همچون سیل و زلزله ، موجب ویرانی قبرها می شد. گویا وهابیان نخستین گروهی هستند که با دیدگاه مذهبی، مراقد و بارگاه ها را ویران کردند. گاه کسانی جز وهابیان، به بهانه وجود کتاب هایی در نکوهش خلفا در حرم بقیع ، کوشیدند این بارگاه ها را ویران کنند؛ اما موفق نشدند. وهابیان افزون بر ویرانی قبرهای طائف،جده ،کربلا و جاهای دیگر، مهم ترین هدف خود را در ویران کردن بارگاه ها و گنبدهای معلات در مکه و بقیع در مدینه متمرکز ساختند. ƒ
قبرستان معلات
آرامگاه جنة المعلاة در بخش شمالی مکه، به آرامگاه مطیبین و مقبرة الحجون شهرت دارد. در روزگار جاهلیت، مردگان را در دهانه شعب ابی ذئب نزدیک حجون دفن می کردند؛ اما چون پیامبر از شعب المعلاة به بزرگی یاد کرد و جایگاهش را ستود، آن جا قبرستان تازه مکیان شد. این قبرستان که به بنی عبدمناف تعلق داشت و مورد توجه صحابه و مردم مکه بود، محل قبر عبدمناف،عبدالمطلب ،ابوطالب ،خدیجه ، برخی پسران پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم ،صحابه ،تابعین ، و دانشوران بود. گنبد قبر حضرت خدیجه را محمد بن سلیمان در سال ۹۵۰ق. ساخت.
ابزار تخریب
وهابیان در آغاز هجوم به شهرهای حجاز ، با سلاح فتوا و مناظره اهداف خود را در ویرانی قبرها محقق می ساختند. آن ها در ۱۲۱۰-۱۲۱۱ق. پس از مذاکره با شریف غالب امیر مکه، در مناظره با دانشوران آن شهر، در گرفتن فتوای حرمت ساخت و تعمیر بارگاه ها از این دانشوران اصرار ورزیدند؛ اما با مخالفت آنان روبه رو شدند و به همین روی، با جسارت و شدت بیشتر به تخریب و قتل و غارت دست زدند. نخستین حمله وهابیان به رهبری سعود بن عبدالعزیز در ۱۲۱۸ق. به حرمین رخ داد. او مکه را محاصره کرد و در نامه ای به مردم، همانند مشرکان با آن ها سخن گفت. سپس وارد مکه شد و مردم را به نابودی مراقد و گنبدها فراخواند. آن گاه ساختمان زمزم، بناهای پیرامون کعبه ، گنبدها و مرقدهای بسیار را ویران کرد. وی حدود۲۰ روز در مکه ماند و در نامه ای به سلطان عثمانی، اعلام کرد که نشانه های شرک را از میان برده است. برخی تاریخ نگاران در رخدادهای سال ۱۲۲۱ق. آورده اند که پس از موسم حج، وهابیان با قرائت آیه برائت از مشرکان هشدار دادند که سال دیگر به هیچ مشرکی اجازه حج نخواهند داد. (تصویر شماره ۱۹) برخی بارگاه ها مانند گنبد آمنه و خدیجه که پس از حمله اول وهابیان بازسازی شدند، در حمله دوم در ۱۳۴۳-۱۳۴۴ق. از میان رفتند. گزارشگران غربی، رفتار وهابیان در ویران کردن بارگاه ها، غارت اموال، نابودی شهرها و کشتار مردم را بازگو کرده اند. ƒ
قبرستان بقیع
...

[ویکی حج] تخریب قبور ویران کردن مقبره ها، گنبدها، بناها، بارگاه ها و آثاری است که بر قبر بزرگان ساخته شده است. وهابی ها با ساختن بنا بر روی قبور و تکریم و تبرک به آنها مخالفند. ایشان با همین عقیده، در هشتم شوال 1344 قمری دست به تخریب قبور اهل بیت پیامبر(ص) و امامان شیعه مدفون در قبرستان بقیع و نیز قبور صحابه و بزرگان دینی خود زدند. آنها حتی قصد تخریب قبر نبی مکرّم اسلام(ص) را نیز داشتند که به دلیل واهمه از واکنش مسلمانان، از اجرای آن صرف نظر کردند.
وهابی ها در طی دو مرحله، در سال های 1218 و 1344ق. قبرستان های تاریخی مکه و مدینه را تخریب نمودند. بعد از مرحله اول تخریب، سلطان عثمانی تحت فشار افکار عمومی مسلمین، به حاکم مصر، محمدعلی پاشا دستور حمله به حجاز داد که در آن بسیاری از وهابیان کشته شدند و سران وهابیت، همچون سعود بن عبدالعزیز دستگیر شده، در استامبول اعدام گردیدند.
بعد از این حمله، سلطان عثمانی به بازسازی قبور پرداخت؛ اما وهابی ها و فرزندان سعود با تقویت خود و گرفتن فتوا برای تخریب، برای بار دوم به مدینه حمله کردند با تسلط بر امور، با تحریک مردم، توسط خود مردم، قبور را به طور کامل منهدم نمودند.

پیشنهاد کاربران

بپرس