ترکستان

/torkestAn/

معنی انگلیسی:
turkistan

لغت نامه دهخدا

ترکستان. [ ت ُ ک ِ ] ( اِخ ) سرزمین ترکان. جایگاه قوم ترک. این نام اصولا به سرزمینی اطلاق میشده که مسکن اصلی قوم ترک در آنجا بوده و تقریباً ایالت سین کیانک یا ترکستان چین کنونی است ولی بر اثر مهاجرت مستمر این قوم بطرف شرق و غرب رفته رفته قسمت اعظم آسیای مرکزی نام ترکستان بخود گرفت چنانکه دامنه های جبال تیانشان و دره های علیای جیحون و سیحون یعنی حوضه دریاچه های بالخاش و قره گول و ایسی گول و دره وانهار ایلی و چوو قزلسو که در عهد باستان توران می گفتند بتدریج ترکستان نامیده شده و هم اکنون ترکستان غربی یا ترکستان روس نام دارد. رجوع به ترکستان شرقی و ترکستان غربی و تاریخ مغول اقبال و حماسه سرایی در ایران شود : و ملوک همه ترکستان اندر قدیم از تغزغز بودندی. ( حدود العالم ).
گر چون تو به ترکستان ای ترک نگاریست
هر روز بترکستان عیدی و بهاریست.
فرخی.
وگر خان را بترکستان فرستد مهر گنجوری
پیاده از بلا ساغون دوان آید به ایلاقش.
منوچهری.
و از آن خانان ترکستان و ملوک اطراف بر خط من رفتی. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 296 ).بغراتکین که پسر بزرگتر بود و ولیعهد، بخانی ترکستان بنشست. ( تاریخ بیهقی ایضاً ص 432 ). بر اثر شما لشکری دیگر فرستیم با سالاران و خود بر اثر آییم با خان ترکستان. ( تاریخ بیهقی ایضاً ص 643 ).
اینست همان درگه کو را ز شهان بودی
دیلم ملک بابل هندو، شه ترکستان.
خاقانی.
بترکستان اصلی شو برای مردم معنی
به چین صورتی تا کی پی مردم گیا رفتن.
خاقانی.
از چنین گوهر زکاتی داد نتوان بهر آنک
باج ترکستان نه باج ترکمان آورده ام.
خاقانی.
و او را اسیر بترکستان بردند ملک بخارا از نظام بیفتاد و وهنی فاحش ظاهر شد. ( ترجمه تاریخ یمینی چ 1 تهران ص 115 ). و معالجت خویش جز هوای ترکستان نشناخت او را در عماری بر صوب ترکستان ببردند. ( ایضاً ص 121 ). ابوجعفرذوالقرنین را بدین سفارت تعیین فرمود و بر دست او حملی از تحف خراسان و مجلوباب ترکستان به فخرالدوله فرستاد. ( ایضاً ص 129 ).
ترسم نرسی به کعبه ای اعرابی
این ره که تو میروی به ترکستان است.
( گلستان ).
- ترکستان روی ؛ به حالت اضافی کنایه از روی زیبا و دل انگیز :
غریبی سخت مطبوع اوفتاده ست
به ترکستان رویش خال هندو.بیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

ناحیهایست در آسیا که از شمال به سیبریه ازمغرب به بحر خزراز جنوب به افغانستان هند و تبتازمشرق به مغولستان محدوداست و بین اتحاد جماهیر شوروی و چین تقسیم شده. در مرکز و مغرب و شمال غربی این ناحیه اراضی مسطح و غیر مزروع است.
سرزمین ترکان . جایگاه قوم ترک .

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] ترکستان،این سرزمین که امروزه از آن با عنوان آسیای میانه یا آسیای مرکزی یاد می شود، ناحیه ای پهناور بود که از شمال به سیبری، از جنوب به افغانستان و هند و تبت و ایران ، از شرق به مغولستان، و از غرب به دریای خزر محدود بوده است.
پس از این که روس ها به سال ۱۸۶۰م. شهر ترکستان در شمال تاشکند را به تصرف درآوردند، نام آن را به اشتباه بر همه مناطق تحت تصرف نهادند و از آن هنگام، زمین های ماوراء النهر بدین نام معروف شد. اما نام ترکستان در نوشته های مربوط به قرن ها پیش از این تاریخ وجود داشته و بخشی گسترده از آسیای میانه به این نام خوانده می شده است. (تصویر شماره ۲۱)سرزمین ترکستان در طول تاریخ دستخوش فراز و نشیب های فراوان شده و حکومت های متعدد بر آن حکم رانده اند. مسلمانان پس از فتح سرزمین های فارس و خراسان به سال ۹۴ق. به سوی ماوراء النهر روی آوردند و سرزمین های این مناطق را نیز فتح کردند تا این که به سال ۹۵ق. به فرماندهی قتیبة بن مسلم باهلی به کاشغر، پایتخت ترکستان شرقی، رسیدند.
← برخی از حاکمان
ترکستان به دو بخش عمده شرقی و غربی تقسیم می شود.
← شرقی
این منطقه که سرزمین های مشهور فراوان چون بخارا، خوارزم، سرخس، ترمذ، سمرقند، تاشکند، و فرغانه را در خود جای داده است، در چند دوره در شمار بزرگ ترین مراکز علمی جهان اسلام به شمار می رفته و دانشورانی بزرگ را پرورانده است. بسیاری از این دانشوران چون زمخشری ، صاحب تفسیر الکشاف ، و سید جلال بخاری، از اولیاء طریقت چشتیه، برای فراگیری دانش به شهرهای مکه و مدینه رفتند و در آن جا مجاور شدند. عبدالرشید ابراهیم از کسانی است که از این منطقه به حج رفته و خاطرات سفرش را با عنوان «عالم اسلام» به نگارش درآورده است.
← راه حج از ایران
...

[ویکی حج] ترکستان نام قدیم سرزمینی در آسیای مرکزی است. بعد از حمله روس ها به این منطقه و تصرف شهر ترکستان در شمال تاشکند به اشتباه نام این شهر را به تمام مناطق تحت تصرف بکار بردند. حکومت های مختلفی در طول تاریخ بر این منطقه حکم رانده اند. امویان، عباسیان، سامانیان، غزنویان و .... از آن جمله اند. این سرزمین در سال 95 ق توسط مسلمانان فتح گردید.
ترکستان به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می شود. در دوران حکومت صفویان در ایران به دلیل شیعی بودن حکومت و رویارویی با حکومت ترک که سنی بودند، این منطقه در انزوا قرار گرفت.
این منطقه جزء بزرگ ترین مراکز علمی جهان اسلام بوده و بسیاری از دانشوان آن جا برای فراگیری دانش به مکه و مدینه می رفتند. مسیر حج ترکستان تا پیش از دوره حکومت صفوی از ایران می گذشت اما با روی کار آمدن صفویان در ایران این مسیر بسته شد و حاجیان ترکستان و آسیای میانه بیشتر از مسیر استامبول به حج می رفتند و با ورود به قلمرو دولت عثمانی مورد احترام و حمایت آنان قرار می گرفتند.

دانشنامه عمومی

تُرکِستان به معنی سرزمین ترکان، لفظی پارسی است که هیچ گاه به یک منطقه واحد گفته نشده است. [ ۱] این نام اولین بار توسط جغرافی دانان پارسی زبان برای اشاره به منطقه زندگی تُرک ها استفاده شده است[ ۲] پس از تضعیف ایران در پی شکست های پیاپی از امپراتوری روسیه در سال ۱۸۶۰ روسیه برای تحت تسلط درآوردن کل آسیای میانه از نفوذ ایران و رفتن به سمت جنوب اقدام به تصرف شهر ترکستان ( واقع در قزاقستان امروزی ) نمود و به اشتباه نام این شهر را برای کل منطقه جدیدی که تحت تصرف درآورده بود گذاشت. [ ۲] [ ۳]
ترکستان امروزه منطقه ای از آسیای میانه است که شامل ایالت خودمختار سین کیانگ چین، قرقیزستان، ازبکستان، قزاقستان، ترکمنستان و شمال افغانستان فعلی می شود.
این منطقه سرزمین اصلی ایل های ترک است که از آنجا به طرف غرب تا منطقه بالکان در اروپا، ایران در جنوب و شمال دریای خزر مهاجرت کرده اند.
این نام اصولاً به سرزمینی گفته می شد که مسکن اصلی قوم ترک در آنجا بود و تقریباً ایالت سین کیانک یا ترکستان چین کنونی است ولی بر اثر مهاجرت مستمر این قوم به طرف شرق و غرب، رفته رفته قسمت اعظم آسیای مرکزی نام ترکستان به خود گرفت چنان که دامنه های جبال تیانشان و دره های علیای جیحون و سیحون یعنی حوضه دریاچه های بالخاش و قره گول و ایسی گول و دره وانهار ایلی و چوو قزلسو که در عهد باستان توران می گفتند، بتدریج ترکستان نامیده شده و هم اکنون ترکستان غربی نام دارد. [ ۴]
ایالت خودمختار سین کیانگ در چین، ترکستان شرقی نیز نامیده می شود.
ترکستان شرقی: سرزمین وسیعی است که ایالت سین کیانگ در شمال غرب چین را تشکیل می دهد به اندازه خاک ایران وسعت دارد. سلسلهٔ جبال تیانشان، این ناحیه را دو قسمت کرده است و رود تاریم از آن می گذرد. شهرهای معروف آن ارومچی، کاشغر و یارکند، ختن، کوچا، تورفان، ینگی سار، آق سو و مارالبشی است. [ ۵] مسلمانان این ناحیه را به اسم کاشغر و ختن می شناسند. [ ۶]
ترکستان غربی یا ترکستان روس منطقهٔ پهناوری است که قسمت اعظم آن در قدیم به نام سرزمین تور، توران و خوارزم معروف بود که امروز بین افغانستان و شمال شرقی ایران و قزاقستان و ترکستان شرقی و مغولستان قرار دارد و جمهوری های ترکمنستان و ازبکستان در این ناحیه است. رود سیحون و جیحون در آن جاری است و در حقیقت می توان آن را حوضه دریاچهٔ ارال و دو رود یاد شده دانست. قسمت شمال غربی این سرزمین را پیش از مغول، ترکستان و قسمت جنوب شرقی آن را فرغانه می نامیدند. [ ۷]
عکس ترکستانعکس ترکستان
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

ترکستان یا توران سرزمین اجداد ترک ها احتمالا آسیای میانی و اطراف دریای خزر
ترکستان واژه ای پهلوی است به معنی سرزمین مردمان آریایی و سکاها و هرکجا که ترک استفاده شد به معنی زیبارو هم هست یا شاید منظورشان این بوده که سرزمین زیبا رویان است هرچی هست ربطی به مردم ترک زبان امروزی ندارد آنها مغولند
معنی ترکستان ناکجاآباد نیست سعدی در شعری گفته این ره که تو میروی به ترکستان است منظور کاملش این است که بعدا تحریف شده و بعضی ها برای توهین استفاده کرده اند :
ترسم نرسی به کعبه، ای اعرابی
کاین ره که تو می روی به ترکستان است
...
[مشاهده متن کامل]

-
سعدی در شیراز زندگی میکرده و مسیر حرکت به کعبه دقیقا معکوس سرزمین ترکستان بوده است . یعنی عربستان در جنوب و ترکستان در شمال شیراز بوده و منظور سعدی این است که میترسم برعکس بروی و مثلا بجای مشهد سر از کربلا در بیاری
نه اینکه ترکستان ناکجاآباد باشه اتفاقا مهد تمدن در گذشته همان اسیای مرکزی و ترکستان بوده

در پاسخ به سنتروک ، لطفا به بزرگترین قومیت کشور خودت یعنی ترکها توهین نکن . اگر ترکی گویشی از مغولی است پس چرا در هیچ یک از ۳۵ گویش مختلف زبان ترکی هیچ کلمه ی مشترکی بین زبان مغولی و زبان ترکی وجود ندارد ؟
...
[مشاهده متن کامل]

ترکی زبانی است که حداقل ۴۰۰ میلیون گویشور در جهان دارد در حالیکه تعداد افرادی که به زبان مغولی صحبت میکنند به ۵ میلیون نمیرسد چطور است گویش یک زبان از خود زبان اصلی ، خیلی خیلی بیشتر گویشور دارد ؟
لطفا ترک ستیزی را متوقف کنید. سمرقند و بخارا چه در زمان تیموریان و چه در زمان سامانیان ( سامان لی ها ) پایتخت بوده و هر دو حکومت زبان درباری تُرکی داشتند و فقط زبان اداری و نامه نگاری زبان دَری بوده است.
مولانا در شعری خطاب به خودش میگوید :
گفتم: ز کجایی تو؟ تسخر زد و گفت: ای جان. نیمیم ز ترکستان نیمیم ز فرغانه
و در شعری دیگر میگوید :
ترک تویی ز هندوان چهره ترک کم طلب
ز آنک نداد هند را صورت ترک، تنگری
-
تنگری نام خدای ترکان باستان است و همانطور که میبینید مولانا در دیوان شمس غزل شمارهٔ ۲۴۷۸ خطاب به شمس تبریزی فرموده اند که ترک تو هستی و چهره و زیبایی که خدای ترکان ( تنگری ) به ترکان داده به هندی ها نداده است و از آنها نمیشود چنین زیبایی طلب کرد
-
حافظ در جایی میفرماید :
ترکان پارسی گوی بخشندگان عمرند ساقی بده بشارت رندان پارسا را
و همانطور که میبینید از ترکان تعریف شده و حتی در جایی حافظ در بیتی معروف گفته اگر آن ترک شیرازی بدست آرد دل مارا . . .
-
اگر ترکی لهجه ای از مغولی است پس چطور شاعران بزرگی مثل نظامی گنجوی ، حافظ ، سعدی ، مولانا و . . . هیچ صحبتی از مغول نیاورده ولی بارها به ترک ها اشاره کرده اند ؟
-
چطور امروزه در شهرهای سمرقند و بخارا زبان ازبیکی که یک زبان از خانواده ی زبان های جغتای هست رواج داره و اونا فارسی صحبت نمیکنند ؟
-
در کتاب تاریخ ترکان نوشته پروفسور زهتابی مشخص شده ترکان در ایران ۷۰۰۰ سال قدمت دارند و شما ک تصور میکنی با حمله ی مغول به ایران آمده باید عرض کنم مغول وقتی به ایران حمله کرد حکومت وقت ایران خوارزمشاهیان و غزنویان بودند که هر دو حکومتی ترک زبان بودند و در واقع مغول به ترکان در ایران حمله کرده چطور مغول خودش ترک بوده ؟

ناکجا آباد
در ضرب المثل های ایرانی به معنی مکان ناجور و بد به کار میرود. . این ره که تو میروی به ترکستان است، یعنی کاری که انجام میدی یا راهی که میری آخر و عاقبت نداره یا عاقبت بدی در انتظارته
ترکستان نامی جعلی است و ترکی گویشی از زبان مغولیست؛نام اصلی آن فرارود است
بسیاری از مردمان آسیای میانه پارسی زبان هستند که در مرو، بخارا، سمرقند، خوقند، آهنگران، فرغانه، مرغیلان، خیوه، چاچکند ( مناطق خاور آن ) زندگی میکنند
ترکی خودش یک گویش از مغولی است

بپرس