تغلب

تَغْلِب
از قبایل بزرگ و مشهور عرب عدنانی . نسب آنان به تغلب بن وائل می رسد و به کسانی که به این قبیله منسوب اند تَغلقبی و یا تغلَبی و نیز غَلباوی می گویند. تغلب بن وائل سه فرزند به نام های غَنْم ، اَوْس و عمران داشت . بیشتر بزرگان و مشاهیر تغلبی از نسل غنم بودند و در کتاب های انساب تنها به این نسل توجه شده است . سرزمین نخستین آنان تهامه بود و از آن جا رفته رفته به حجاز و نجد و بحرین و دیار ربیعه مهاجرت کردند. ظاهراً علت پراکنده شدن تغلبیان و به ویژه مهاجرت آنان به دیار ربیعه ، جنگ چهل سالۀ بَسوس بود که در ۵۳۰م میان آنان و قبیلۀ بکر بن وائل رخ داد و به شکست تغلبیان انجامید. درعین حال، برخی گزارش ها حکایت از حضور گروه هایی از تغلبیان در میانۀ قرن ۴م در دیار ربیعه دارد که شاپور ذوالاکتاف به آنان حمله کرد. در اواسط قرن ۶م عَمرو بن هند، امیر حیره، میان دو قبیلۀ بکر و تغلب صلح برقرار کرد. در ۹ق مسیحیان بنی تغلب نزد پیامبر اسلام (ص ) رفتند و متعهد شدند که در ازای باقی ماندن بر دین مسیح فرزندان شان را به اسلام درآورند. پس از رحلت پیامبر، تغلبیان از قبایلی بودند که مرتد شدند. در نبردهای نخستین فتوحات اسلامی ، تغلبیان گاه در کنار ساسانیان و رومیان با مسلمانان می جنگیدند و گاهی نیز مسلمانان را یاری می کردند. در نبرد صفّین، گروهی از آنان در کنار امام علی(ع ) با معاویه جنگیدند و برخی از آنان معاویه را یاری کردند و در ۳۹ق گروهی از آنان از علی (ع ) و معاویه جدا شدند و در نواحی موصل اقامت گزیدند.