تهذیب المنطق و الکلام

[ویکی فقه] تهذیب المنطق و الکلام، رساله ای در منطق و کلام به عربی می باشد.
تألیف سعدالدین مسعود بن عمر تفتازانی ، متکلم و منطقی و فقیه و ادیب سده هشتم می باشد. تفتازانی در رجب ۷۸۹ تألیف آن را تمام کرد.

[ویکی فقه] تهذیب المنطق و الکلام (کتاب). تهذیب المنطق و الکلام تفتازانی، رساله ای است مشهور از تفتازانی در منطق و کلام که به زبان عربی نوشته شده است.
تألیف سعدالدین مسعود بن عمر تفتازانی، متکلم و منطقی و فقیه و ادیب سده هشتم می باشد.
معرفی اجمالی
این رساله با همه فشردگی و اختصار، از متون معتبر در حوزه های آموزشی قدیم بوده، و بر آن شرح ها و حواشی فراوان نوشته شده است. تفتازانی این اثر را در ۷۸۹ق/۱۳۸۷م به پایان رساند. همچنان که در مقدمه آمده است، وی تهذیب را برای پسرش نوشته و از این رو از ابتدا نگارش آن به قصد تعلیم بوده است. نام کامل این رساله غایة تهذیب الکلام فی تحریر المنطق و الکلام و تقریب المرام من تقریر عقاید الاسلام بوده، و تفتازانی در آغاز کتاب، آن را راهنمایی برای طالبان حقیقت و آگاهی معرفی کرده است. ملاعبداللّه در شرح عبارت «فی تحریر المنطق و الکلام» می نویسد که کلمه «تحریر» دالّ بر خالی بودن بیان از حشو و زوائد است. تفتازانی در این چکیده مباحث منطقی و کلامی، با حذف زواید، اصول مطالب را در غایت ایجاز بیان می کند و همین ساختار مجالی فراخ برای تهیه متون گسترده تری براساس این اثر فراهم ساخته است.
همراهی منطق و کلام
دیگر ویژگی مهم تهذیب همراهی دو موضوع منطق و کلام است که باید آن را از پیامدهای توجه متکلمان به منطق و فلسفه دانست، چرا که در این دوره، برخلاف سنت کلامی متقدم، جایگاه منطق و تا حدودی فلسفه ارسطویی تثبیت شده بود. پیش از تفتازانی، همنشینی علم کلام با مباحث امور عامه فلسفی در متن واحد سابقه داشته است که از آن جمله می توان به المحصل فخرالدین رازی، المقاصد خود تفتازانی و المواقف قاضی عضدالدین ایجی اشاره کرد. با این همه، بخش های فلسفی این متون هیچ یک به عنوان اثر مستقل موردنظر نبوده اند. بنابراین کار تفتازانی را با توجه به تعلیمی بودن اثر می توان شیوه ای جدید و گواه این دانست که از دیدگاه او، منطق ابزاری معتبر و کارآمد برای همه کسانی است که قدم در راه یادگیری روش های استدلالی و جدلی علم کلام می نهند. وجود این دیدگاه درباره نسبت منطق با کلام موجب می شده است که در برخی تحریرهای آموزشی دیگر، کلیات این دو رشته را در متن واحدی بگنجانند، چنان که دو اثر مجزای تجرید المنطق و تجرید الکلام از خواجه نصیرالدین طوسی (د ۶۷۲ق) در منظومه ای واحد تلخیص شده اند.
روش تدوین
...