تهویه مطبوع

تهویه مطبوع یعنی انجام عملیاتی روی هوا تا بتوان شرایط هوای محل مورد نظر را برای زیستن، کار کردن یا عملیات صنعتی معین، راحت و بهداشتی کرد و به حد مطلوب برسانیم. تهویه مطبوع باعث می شود شرایط هوا طبق روش خاصی به صورت اتوماتیک ثابت بماند یا تغییر کند. [ ۱]
تهویه مطبوع یا هوارسانی دلپذیر یا هوایش دلپذیر شاخه ای از مهندسی مکانیک است. وظیفه آن تأمین شرایطی است که موجب رفاه انسان شود و برای نگهداری محصول یا فرایند خاصی مورد نیاز باشد.
برای انجام چنین عملی دستگاهی با ظرفیت مناسب بایستی نصب و در طی سال کنترل گردد. ظرفیت دستگاه با حداکثر بار لحظه ای واقعی تعیین می گردد و نوع کنترل نیز با توجه به شرایطی که باید در طی مدت اعمال پیک بار و بار جزئی تأمین شود، مشخص می شود. [ ۲]
تخمین بار ممکن است گاهی به روش دقیق و گاهی نیز با روش های سرانگشتی انجام گیرد.
دقت در تخمین بار یکی از عوامل بهینه سازی مصرف انرژی است.
تهویه مطبوع معمولاً شامل: سرمایش، گرمایش، رطوبت زنی و رطوبت زدائی وتصفیه هوا می باشد. [ ۳]
تهویه مطبوع به سیستمی گفته می شود که بتواند سه فاکتور، رطوبت ، دما و سرعت جریان هوا را کنترل کند. به صورت کلی تمام سیستم های تهویه مطبوع بر یک اصل استوارند که گرما و سرما را به محل مورد نظر منتقل می کنند. [ ۴] بر اساس نوع سیال می توان سیستم های تهویه مطبوع را به سه دسته:
• سیستم تهویه مطبوع تمام هوا
• سیستم های آب و هوا – آب
• سیستم تهویه مطبوع تمام آب تقسیم کرد.
این سیستم ها مزیت ها و معایب هر دو سیستم قبل را خواهند داشت. در این سیستم، آب گرم یا آب سرد تهیه شده در دستگاه هایی که دور از فضای مورد تهویه قرار دارند، به داخل مبدل حرارتی اتاق ارسال گردیده بخش اعظم بار حرارتی اتاق را جبران می کنند. از طرف دیگر مقداری هوای گرم یا سرد که آن نیز در یک دستگاه هواساز مرکزی تهیه شده، به اتاق فرستاده می شود که وظیفه تأمین تنها اندکی از بار حرارتی اتاق را بر دوش دارد ولی در عوض نیاز اتاق را به هوای تازه برآورده می کند.
این سیستم ها نمی توانند میزان رطوبت هوا را تغییر دهند اما به لحاظ حجم کم تأسیسات و همچنین هزینه کم راه اندازی و نگهداری بر سایر سیستم ها مزیت دارد.
در این سیستم سیال ناقل حرارت و برودت آب می باشد. آب در موتور خانه در دستگاه های حرارتی مانند دیگ بخار یا دیگ آبگرم، گرم می شوند و برای گرمایش ساختمان در فصول سرد مورد استفاده قرار می گیرد. برای فصول گرم مثل تابستان در موتورخانه از چیلر یا آبسرد کن برای تهیه آب سرد استفاده می شود و برای سرمایش ساختمان از این آب سرد استفاده می گردد.

تهویۀ مطبوع (air conditioning)
سیستم تنظیم وضعیت هوای داخل ساختمان یا خودرو . دستگاه کامل تهویۀ مطبوع دما و رطوبت هوا را تنظیم می کند، گردوغبار و بوهای بد هوا را می گیرد، و با بادبزن (پنکه) هوا را به گردش درمی آورد. ویلیس هَویلند کَریر۱، مخترع امریکایی (۱۸۷۶ـ۱۹۵۰)، نخستین دستگاه کارامد تهویۀ مطبوع را در ۱۹۰۲، برای چاپخانه ای در نیویورک ساخت. در دستگاه تهویۀ مطبوع ، نوعی واحد تبرید۲، شامل یک کمپرسور۳ (متراکم کننده) و یک کندانسور (چگالنده ۴) هوا را خنک می کند. فیلتر و زغال چوب فعال ۵ نیز هوا را تصفیه می کند. رطوبت هوا براثر میعان بخار آب روی صفحه های فلزی سرد گرفته می شود. هوا را المنت های برقی و در دستگاه های بزرگ ، لوله هایی که آب داغ یا بخار آب از آن ها عبور می کند گرم می کنند. هوای خنک و خشک را با گذراندن از روی تشتک های آب یا از میان افشانه های آب مرطوب می کنند. نخستین دستگاه های تهویۀ مطبوع در کارخانه های نساجی قرن ۱۹ به کار رفتند. در آن ها از پاشش آب برای خنک و مرطوب کردن هوای محیط استفاده می شد. در فضاپیماها، دستگاه تهویۀ مطبوع مخصوصی نصب می شود که بخشی از سیستم حفظ حیات است . این دستگاه اکسیژن لازم برای تنفس فضانوردان را تأمین می کند و دی اکسید کربن بازدم آن ها را ازبین می برد. با دمش فواره های هوا۶ی خنک از بالای سر، فضاهای باز را نیز خنک می کنند.Willis Haviland Carrierrefrigeration unitCompressorCondenseractive charcoalair jets