[ویکی نور] کتاب«توضیح الرشاد فی تاریخ حصر الاجتهاد»، از آثار مرحوم شیخ محمد حسن، معروف به آغا بزرگ طهرانی است که در سال 1359ق، آن را به زبان عربی و در پاسخ به یکی از دوستان خود به نام سید جعفر بن سید حسن اعرجی موصلی تألیف نموده است.
این کتاب، نگاهی است به دلیل منحصر دانستن اهل سنت اجتهاد را در مذاهب اربعه که در نوع خود بی نظیر و بسیار عالمانه و محققانه است.
نتیجه مباحث کتاب، دفاعی است منطقی و حساب شده از مذهب تشیع که قسمتی از کتاب نیز به همین عنوان می باشد. از دیگر مختصات کتاب، مقدمه ای است که حجة الاسلام محمد علی انصاری شوشتری بر آن نوشته و ضمن بررسی اجتهاد به لحاظ لغوی و اصطلاحی، سیر تکاملی اجتهاد را در طول تاریخ نیز تبیین نموده است.
کتاب، بعد از خطبه ای کوتاه، نگاهی دارد به پیدایش اختلاف در میان مسلمین، سپس از اخباریون و اجتهادهای باطل سخن گفته و دلیل اختلاف علما را در فتوا تبیین نموده است. ایشان، اجتهاد را در نزد اهل سنت تعریف کرده، آغاز پیدایش مذاهب چهارگانه آنها را توضیح می دهد. مذاهب باقیه، مذاهب منقرضه، ابتدای انحصار مذاهب در چهار مذهب و اینکه وظیفه مجتهدین اهل سنت بعد از این انحصار چیست و انسداد باب علم در نزد آنها، دیگر موضوعات کتاب را به خود اختصاص داده اند. دفاع از مذهب امامیه نیز آخرین بخش کتاب می باشد.
مؤلف، در پیدایش اختلاف بیان مسلمین می گوید: شکی نیست که این اختلافات همگی بعد از رحلت پیامبر(ص) آغاز شد و در زمان آن حضرت همه مسلمین تحت اشراف آن حضرت و با نگاه به رهنمودهای ایشان عمل می کردند و احدی در برابر رأی آن بزرگوار، جسارت نمی ورزید و اظهار رأی نمی کرد، چرا که این، با مضمون«ما ینطق عن الهوی»، منافات داشت.
این کتاب، نگاهی است به دلیل منحصر دانستن اهل سنت اجتهاد را در مذاهب اربعه که در نوع خود بی نظیر و بسیار عالمانه و محققانه است.
نتیجه مباحث کتاب، دفاعی است منطقی و حساب شده از مذهب تشیع که قسمتی از کتاب نیز به همین عنوان می باشد. از دیگر مختصات کتاب، مقدمه ای است که حجة الاسلام محمد علی انصاری شوشتری بر آن نوشته و ضمن بررسی اجتهاد به لحاظ لغوی و اصطلاحی، سیر تکاملی اجتهاد را در طول تاریخ نیز تبیین نموده است.
کتاب، بعد از خطبه ای کوتاه، نگاهی دارد به پیدایش اختلاف در میان مسلمین، سپس از اخباریون و اجتهادهای باطل سخن گفته و دلیل اختلاف علما را در فتوا تبیین نموده است. ایشان، اجتهاد را در نزد اهل سنت تعریف کرده، آغاز پیدایش مذاهب چهارگانه آنها را توضیح می دهد. مذاهب باقیه، مذاهب منقرضه، ابتدای انحصار مذاهب در چهار مذهب و اینکه وظیفه مجتهدین اهل سنت بعد از این انحصار چیست و انسداد باب علم در نزد آنها، دیگر موضوعات کتاب را به خود اختصاص داده اند. دفاع از مذهب امامیه نیز آخرین بخش کتاب می باشد.
مؤلف، در پیدایش اختلاف بیان مسلمین می گوید: شکی نیست که این اختلافات همگی بعد از رحلت پیامبر(ص) آغاز شد و در زمان آن حضرت همه مسلمین تحت اشراف آن حضرت و با نگاه به رهنمودهای ایشان عمل می کردند و احدی در برابر رأی آن بزرگوار، جسارت نمی ورزید و اظهار رأی نمی کرد، چرا که این، با مضمون«ما ینطق عن الهوی»، منافات داشت.
wikinoor: توضیح_الرشاد_فی_تاریخ_حصر_الاجتهاد
[ویکی فقه] توضیح الرشاد فی تاریخ حصر الاجتهاد (کتاب). کتاب« توضیح الرشاد فی تاریخ حصر الاجتهاد» یا« تاریخ حصر الاجتهاد»، از آثار جناب مرحوم شیخ محمد حسن معروف به آغا بزرگ طهرانی است که در سال ۱۳۵۹ ق، آن را به زبان عربی و در پاسخ به یکی از دوستان خود به نام سید جعفر بن سید حسن اعرجی موصلی تألیف نموده است.
محمد محسن بن علی بن محمد رضا بن محسن بن علی اکبر بن باقر تهرانی، کنیه و لقب او: با عنوان شیخ آقا بزرگ تهرانی شناخته می شود. بین مردم و در مجامع علمی به« آقا بزرگ» معروف است. اما لقب خانوادگی اش« منزوی» است و این لقب را در سال ۱۳۵۰ قمری گرفت. خانواده اش در تهران به« محسنی» مشهور است تا نسبت وی را به جدش حاج محسن برساند خانوادۀ ایشان علم و تجارت را یکجا جمع کرده است. در سال ۱۲۹۳ هجری قمری مطابق ۱۲۵۴ شمسی به دنیا آمد و در تاریخ ۱۳۸۹ قمری مطابق ۱۳۴۷ شمسی چشم از جهان فرو بست.مدرسۀ نخست او همان خانواده اش بود و کتابخانه( یا مکتب خانه) محله اش. در محلۀ« پامنار » حروف الفباء و قرائت قرآن کریم را آموخت و از قرائت بسیاری از کتب فارسی و دیوان های اشعاری بهره برد و مجموعه ای از معارف دینی و ارقام هندی را فرا گرفت. در سال ۱۳۰۳ ه . ق در سن ۱۰ سالگی پدرش مجلس جشنی با حضور علما برپا کرد که در آن شیخ آقا بزرگ لباس روحانیت پوشید و از او خواستند به فراگیری کتاب جامع المقدمات بپردازد او در مدت ۱۲ سال تحصیل مداوم در مدارس علوم دینی و قرآن دروس ادبیات عرب ، خط، قرائت، تجوید، اصول فقه و حساب را نزد صاحبنظران این رشته ها تحصیل کرد. این اساتید عبارتند از:مولی زین العابدین محلّاتی، شیخ محمد رضا قاری، شیخ محمد حسین خراسانی، شیخ محمد باقر معزّ الدوله، میرزا محمود قمی، میرزا محمد تقی گرگانی، حاج شیخ علی نوری ایلکانی، سید عبد الکریم لاهیجی، حاج شیخ علی نوری، میرزا ابراهیم زنجانی سپس به عراق مهاجرت کرد و به کسب علم نزد استادان حوزۀ علمیۀ نجف پرداخت، استادانی که از علماء بزرگ بودند: سید بزرگوار امام محمد کاظم یزدی، رهبر مصلح مجاهد شیخ محمد کاظم خراسانی، محدث بزرگ میرزا حسین نوری .وی همچنین از محضر تعدادی از علمای اعلام بهره برد از جمله: شیخ محمد طه نجف، سید مرتضی کشمیری ، حاج میرزا حسین
ساختار کتاب
کتاب، بعد از خطبه ای کوتاه، نگاهی دارد به پیدایش اختلاف در میان مسلمین، سپس از اخباریون و اجتهادهای باطل سخن گفته و دلیل اختلاف علما را در فتوا تبیین نموده است. ایشان، اجتهاد را در نزد اهل سنت تعریف کرده، آغاز پیدایش مذاهب چهارگانه آنها را توضیح می دهد. مذاهب باقیه، مذاهب منقرضه، ابتدای انحصار مذاهب در چهار مذهب و اینکه وظیفه مجتهدین اهل سنت بعد از این انحصار چیست و انسداد باب علم در نزد آنها، دیگر موضوعات کتاب را به خود اختصاص داده اند. دفاع از مذهب امامیه نیز آخرین بخش کتاب می باشد.
گزارش محتوا
مؤلف، در پیدایش اختلاف بیان مسلمین می گوید: شکی نیست که این اختلافات همگی بعد از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله آغاز شد و در زمان آن حضرت همه مسلمین تحت اشراف آن حضرت و با نگاه به رهنمودهای ایشان عمل می کردند و احدی جرأت اظهار نظر در مقابل آن ذات مقدس را نداشته است، چرا که قرآن فرمایشات حضرت را« ما ینطق عن الهوی»، معرفی کرده بود.
← اختلافات بعد از پیامبر صلی الله علیه وآله
...
محمد محسن بن علی بن محمد رضا بن محسن بن علی اکبر بن باقر تهرانی، کنیه و لقب او: با عنوان شیخ آقا بزرگ تهرانی شناخته می شود. بین مردم و در مجامع علمی به« آقا بزرگ» معروف است. اما لقب خانوادگی اش« منزوی» است و این لقب را در سال ۱۳۵۰ قمری گرفت. خانواده اش در تهران به« محسنی» مشهور است تا نسبت وی را به جدش حاج محسن برساند خانوادۀ ایشان علم و تجارت را یکجا جمع کرده است. در سال ۱۲۹۳ هجری قمری مطابق ۱۲۵۴ شمسی به دنیا آمد و در تاریخ ۱۳۸۹ قمری مطابق ۱۳۴۷ شمسی چشم از جهان فرو بست.مدرسۀ نخست او همان خانواده اش بود و کتابخانه( یا مکتب خانه) محله اش. در محلۀ« پامنار » حروف الفباء و قرائت قرآن کریم را آموخت و از قرائت بسیاری از کتب فارسی و دیوان های اشعاری بهره برد و مجموعه ای از معارف دینی و ارقام هندی را فرا گرفت. در سال ۱۳۰۳ ه . ق در سن ۱۰ سالگی پدرش مجلس جشنی با حضور علما برپا کرد که در آن شیخ آقا بزرگ لباس روحانیت پوشید و از او خواستند به فراگیری کتاب جامع المقدمات بپردازد او در مدت ۱۲ سال تحصیل مداوم در مدارس علوم دینی و قرآن دروس ادبیات عرب ، خط، قرائت، تجوید، اصول فقه و حساب را نزد صاحبنظران این رشته ها تحصیل کرد. این اساتید عبارتند از:مولی زین العابدین محلّاتی، شیخ محمد رضا قاری، شیخ محمد حسین خراسانی، شیخ محمد باقر معزّ الدوله، میرزا محمود قمی، میرزا محمد تقی گرگانی، حاج شیخ علی نوری ایلکانی، سید عبد الکریم لاهیجی، حاج شیخ علی نوری، میرزا ابراهیم زنجانی سپس به عراق مهاجرت کرد و به کسب علم نزد استادان حوزۀ علمیۀ نجف پرداخت، استادانی که از علماء بزرگ بودند: سید بزرگوار امام محمد کاظم یزدی، رهبر مصلح مجاهد شیخ محمد کاظم خراسانی، محدث بزرگ میرزا حسین نوری .وی همچنین از محضر تعدادی از علمای اعلام بهره برد از جمله: شیخ محمد طه نجف، سید مرتضی کشمیری ، حاج میرزا حسین
ساختار کتاب
کتاب، بعد از خطبه ای کوتاه، نگاهی دارد به پیدایش اختلاف در میان مسلمین، سپس از اخباریون و اجتهادهای باطل سخن گفته و دلیل اختلاف علما را در فتوا تبیین نموده است. ایشان، اجتهاد را در نزد اهل سنت تعریف کرده، آغاز پیدایش مذاهب چهارگانه آنها را توضیح می دهد. مذاهب باقیه، مذاهب منقرضه، ابتدای انحصار مذاهب در چهار مذهب و اینکه وظیفه مجتهدین اهل سنت بعد از این انحصار چیست و انسداد باب علم در نزد آنها، دیگر موضوعات کتاب را به خود اختصاص داده اند. دفاع از مذهب امامیه نیز آخرین بخش کتاب می باشد.
گزارش محتوا
مؤلف، در پیدایش اختلاف بیان مسلمین می گوید: شکی نیست که این اختلافات همگی بعد از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله آغاز شد و در زمان آن حضرت همه مسلمین تحت اشراف آن حضرت و با نگاه به رهنمودهای ایشان عمل می کردند و احدی جرأت اظهار نظر در مقابل آن ذات مقدس را نداشته است، چرا که قرآن فرمایشات حضرت را« ما ینطق عن الهوی»، معرفی کرده بود.
← اختلافات بعد از پیامبر صلی الله علیه وآله
...