جابر عناصری

دانشنامه عمومی

جابر عَناصِری ( ۱۰ اردیبهشت ۱۳۲۴ شمسی در اردبیل - ۲۸ فروردین ۱۳۹۵ در تهران ) شاهنامه پژوه، ایران شناس، تعزیه شناس ایرانی و دکترای فلسفه از دانشگاه تهران بود.
جابر عناصری در سال ۱۳۲۴ در اردبیل به دنیا آمد؛ تحصیلات مقدماتی را در شهر اردبیل و تحصیلات متوسطه را در دارالفنون تهران با کسب مقام اول در رشته ی ادبی در میان تمامی دانش آموزان ایران به انجام رساند و سپس وارد دانشگاه تهران شد و تا سطح دکتری فلسفه و علوم تربیتی در ایران و کسب تخصص در مردم شناسی در انگلستان ( دانشگاه لندن ) به تحصیل ادامه داد. تخصص عناصری در مردم شناسی، مردم شناسی عشایری ( عشایر فلات ایران و افغانستان، و ترکیه ) بوده و به ویژه بر عشایر شاه سون و سنگسر تمرکز داشته است. عناصری علاوه بر فارسی گویی شیوا و فارسی نویسی سره، و تسلط بر ترکی آذربایجانی در حد ترجمه و نویسندگی ادبی، به زبان انگلیسی، سنگسری و برخی زبان ها و لهجه های مختلف افغانستان و مغولستان، ترکی استانبولی، و ترکی آذربایجانی مسلط بوده است. وی برای مدتی مسئولیت بخش ایلی و عشایری و سپس ریاست اداره ی فرهنگ عامه را بر عهده داشته است ( اخبار وزارت فرهنگ و هنر، ش 55، ص 29 ) . حوزه ی فعالیت علمی او به صورت میان رشته ای و ترکیب فلسفه ی هنر و زیبایی شناسی، با مطالعات قومی، ایران شناسی و مردم شناسی عشایری، و هنرهای فولکلور به ویژه نمایش های آیینی حوزه ی تمدنی ایران بزرگ بوده است.
عناصری ۴۱ سال در دانشگاه های تهران به عنوان استاد به تدریس و تحقیق اشتغال داشت و بیش از چهل کتاب در زمینه ی مردم شناسی، هنرهای نمایشی و آیین های ایرانی، فرهنگ ایران باستان، شاهنامه و. . . به رشته تحریر درآورد.
وی مدت ها در رادیو برنامه ی راه شب و در تلویزیون ( تا سال ۱۳۶۷ ) برنامه هایی در ارتباط با آیین های ایرانی و نمایش های سنتی اقوام ایران اجرا می کرد. آخرین برنامه ی او در تلویزیون که به ممنوع التصویری وی انجامید، بحثی تطبیقی پیرامون «سوگ سیاوش، آیین چمر و سوگ حسین بن علی ( ع ) » و تداوم فرهنگ ایرانی پس از ورود اسلام بود. در سال های پایانی عمرش سلسله برنامه ای پیرامون مناجات های عارفانه ی حافظ و خواجه عبدالله انصاری و اشعار محتشم کاشانی در رادیو اجرا کرده است.
نخستین مقاله های او «پیک های نوروزی»، و «مونوگرافی دهکده ی ججین» بوده است. وی در مقطعی نگارش کتاب تاریخ هنر ایران و جهان برای دوره ی دبیرستان را برعهده داشته و همچنین پژوهش هایی در زمینه ی موسیقی تعزیه انجام داده است. از دیگر مقاله های او می توان به این ها اشاره کرد: تراژدی دو سردار نگون بخت: مکبث ـ شخصیت نمایشی انگلستان و بهرام چوبین ـ اسپهبد و مرزبان ری و طبرستان؛ یادگار زریران ـ رزمنامه «زریر» زرین جوشن ـ جانفشان بهدینان و شهسوار مزدیسنان؛ شرفنامه ی آرش ناوک انداز؛ سیاه گالش ـ نگهبان ستوران؛ درآمدی بر پسیکودرام عامیانه؛ آتش، آوردگاه پلیدی و پاکی؛ دردانه های خلوت اهورایی: بغدخت «آناهیتا»، آب بانوی محبوب و ملکه ی انهار، فغفور «آذر» گرمابخش جان ها و پاینده ی آتش ها و. . . . با این همه، از آن جایی که نوشته های او درباره ی فرهنگ ایران باستان و شاهنامه پژوهی عمدتا اجازه ی چاپ نیافته اند، او را بیشتر با آثار و سخنرانی هایی که صرفا بر حوزه ی تعزیه و مسایل مذهبی تمرکز داشته و اجازه ی انتشار پیدا کرده اند می شناسند.
عکس جابر عناصریعکس جابر عناصریعکس جابر عناصریعکس جابر عناصری
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

بپرس