جبیره

[ویکی فقه] به آن چه بدان استخوانِ شکسته، زخم و جراحت را می بندند و نیز دوایی که بر موضع جراحت و زخم می نهند جَبیره گفته می شود و از آن در باب طهارت و صلات سخن گفته اند.
جبیره (جمع آن: جبائر) در لغت به معنای دستبند و چوب های شکسته بندی و در اصطلاح فقه، هر چیزی است که بر روی محل زخم، شکستگی، سوختگی یا عضو دردمند باشد، مانند پارچه، چسب، نوار، پنبه، دارو، گچ یا چوب شکسته بندی.
جای گاه بحث جبیره در فقه
به سبب شیوع حوادث منجر به زخم، شکستگی و مانند این ها در اعضایی که مشمول احکام طهارت (وضو، غسل، تیمم) هستند، نحوه طهارتِ این اعضا همواره مورد پرسش بوده از این رو، بخشی از منابع فقهی به بیان شیوه طهارت با جبیره اختصاص یافته و رساله هایی در باره این موضوع نوشته شده است. در منابع فقهی، احکام جبیره معمولاً در باب وضو مطرح می شود.
وضوی جبیره ای
...

[ویکی شیعه] جَبیره، هر چیزی که هنگام وضو یا تیمم، بر محل زخم، شکستگی، سوختگی یا عضو دردمند می گذارند مانند پارچه، چسب، نوار، پنبه، دارو، گچ یا چوب شکسته بندی.
در منابع فقهی، احکام جبیره معمولاً در باب وضو مطرح می شود. جبیره یا در اعضایی است که هنگام وضو شسته می شوند (صورت و دستها) یا در اعضایی است که مسح می شوند. در فرض نخست، به عقیدۀ بیشتر فقهای شیعه و اهل سنّت باید به گونه ای آب را به عضو موردنظر رساند، مانند برداشتن جبیره یا فروبردن عضو جبیره ای در آب یا تکرارِ ریختن آب.
در فرض دوم، یعنی در صورتی که جبیره در اعضایی باشد که هنگام وضو بر آنها مسح می شود، نظر مشهور فقهای شیعه و اهل سنّت آن است که در صورت امکان، جبیره برداشته شود و روی زخم مسح گردد. اگر مسحِ زخم ممکن نباشد، مسح جبیره واجب است و اگر این کار هم ممکن نباشد، مسح بر جبیره ساقط و تیمم به وضو ضمیمه می شود.

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام است
آنچه بدان استخوانِ شکسته، زخم و جراحت را می بندند و نیز دوایی که بر موضع جراحت و زخم می نهند.
جبیره در لغت به چوبی اطلاق می شود که استخوان شکسته را با آن می بندند، لیکن در کلمات فقها به معنای گسترده تری - که در شناسه آمده - بکار رفته است. از آن در باب طهارت و صلات سخن گفته اند.
جبیره یا در محل غَسل (صورت و دست ها) قرار دارد و یا در محل مسح (سر و پاها). اگر جبیره در محل غَسل (شستن) باشد در صورتی که شستن محل - به برداشتن جبیره یا فروبردن عضو در آب و یا به تکرار ریختن آب بر آن تا رسیدن به پوست - بدون مشقت ممکن باشد، غَسل واجب خواهد بود.
برخی گفته اند: با امکان برداشتن جبیره و شستن محل، این عمل واجب است و چنانچه شستن ممکن نباشد، مسح، جایگزین آن می شود و با عدم امکان برداشتن جبیره، اگر رساندن آب از روی جبیره هر چند با فروبردن عضو در آب یا تکرار ریختن آب بر آن ممکن باشد، واجب است.
برخی دیگر گفته اند: اگر با چند بار آب ریختن یا فرو بردن عضو در آب، جریانی که در تحقق عرفی غَسل معتبر است حاصل نگردد، تخییر بین سه امر یاد شده (شستن محل به برداشتن جبیره، فروبردن عضو در آب و یا تکرار ریختن آب بر آن) محل اشکال است؛ در نتیجه شستن محل با برداشتن جبیره واجب می شود. البته این در صورتی است که در تحقق غَسل، جریان معتبر باشد وگرنه تخییر فوق بدون اشکال خواهد بود.
بعضی تصریح کرده اند که در صورت شستن از روی جبیره، رعایت ترتیب بین اجزای عضو از بالا به پایین واجب است و در فرض عدم امکان ترتیب، برداشتن جبیره متعیّن خواهد بود.
اگر هیچ یک از سه امر یادشده ممکن نباشد، هر چند منشأ آن نجاست محل و عدم امکان تطهیر آن باشد، مسح بر جبیره کفایت می کند.