[ویکی نور] جذوة الاقتباس فی نسب بنی العباس، تألیف محمد بن محمد مرتضی حسینی زبیدی، مشهور به مرتضی زبیدی (متوفی 1206ق) صاحب تاج العروس، اثری در ذکر انساب عباسیان به زبان عربی است. تحقیق این اثر توسط یحیی محمود بن جنید انجام گرفته است. این اثر به درخواست یکی از شخصیت های عباسی معاصر نویسنده نوشته شده است
کتاب مشتمل بر مقدمه محقق، خطبه و متن کتاب و تعلیقات محقق اثر است. متن کتاب در ضمن چهار عنوان کلی تنظیم شده است که بیش از نیمی از آن به عنوان چهارم اختصاص یافته است. محقق کتاب عناوینی را که به کتاب افزوده است در قرار داده است.
کتاب مشتمل بر شرح حال مختصر بعضی از عباسیان با تمرکز بر خلفاست که از سفاح آغاز و به متوکل عباسی ختم شده است. با مقایسه اسامی که در کتاب آمده در کنار اسامی فراوانی که در دیگر مصادر منتشر شده، می یابیم که تنها اندکی از انساب عباسی ها در این کتاب آمده است و البته همین اندک مفید است؛ چراکه تعداد کمی از منابع، انساب عباسیان را ذکر کرده اند
البته اطلاعات فراوان دیگری وجود داشته که زبیدی به آنها اشاره نکرده است که مهم ترین آنها اطلاعات کتاب «مجمع الآداب فی معجم الألقاب» ابن فوطی است که بخش منتشرشده از آن مشتمل بر شرح حال تعداد زیادی از عباسیان است؛ حکام عباسی در شمال عراق و در شبه قاره هند از آن جمله اند
نویسنده، کتاب را با ذکر اهمیت علم انساب با استناد به آیه 13 سوره حجرات و تعدادی از روایات بیان کرده است. پس از آن به اخبار برخی اصحاب در فضیلت قریش اشاره کرده است. ذکر بزرگان بطون قریش و وظایف آنها در عهد جاهلی نیز در ادامه آمده است؛ مثلاً چنین آمده که عباس از نسل هاشم بوده که در جاهلیت سقایت حجاج را برعهده داشته و در اسلام هم بر این کار باقی مانده است
کتاب مشتمل بر مقدمه محقق، خطبه و متن کتاب و تعلیقات محقق اثر است. متن کتاب در ضمن چهار عنوان کلی تنظیم شده است که بیش از نیمی از آن به عنوان چهارم اختصاص یافته است. محقق کتاب عناوینی را که به کتاب افزوده است در قرار داده است.
کتاب مشتمل بر شرح حال مختصر بعضی از عباسیان با تمرکز بر خلفاست که از سفاح آغاز و به متوکل عباسی ختم شده است. با مقایسه اسامی که در کتاب آمده در کنار اسامی فراوانی که در دیگر مصادر منتشر شده، می یابیم که تنها اندکی از انساب عباسی ها در این کتاب آمده است و البته همین اندک مفید است؛ چراکه تعداد کمی از منابع، انساب عباسیان را ذکر کرده اند
البته اطلاعات فراوان دیگری وجود داشته که زبیدی به آنها اشاره نکرده است که مهم ترین آنها اطلاعات کتاب «مجمع الآداب فی معجم الألقاب» ابن فوطی است که بخش منتشرشده از آن مشتمل بر شرح حال تعداد زیادی از عباسیان است؛ حکام عباسی در شمال عراق و در شبه قاره هند از آن جمله اند
نویسنده، کتاب را با ذکر اهمیت علم انساب با استناد به آیه 13 سوره حجرات و تعدادی از روایات بیان کرده است. پس از آن به اخبار برخی اصحاب در فضیلت قریش اشاره کرده است. ذکر بزرگان بطون قریش و وظایف آنها در عهد جاهلی نیز در ادامه آمده است؛ مثلاً چنین آمده که عباس از نسل هاشم بوده که در جاهلیت سقایت حجاج را برعهده داشته و در اسلام هم بر این کار باقی مانده است
wikinoor: جذوة_الإقتباس_فی_نسب_بنی_العباس