جریان های ارتجاعی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] در قرآن از وجود روحیّه اصرار و پافشاری بر آیین های گذشته در برابر دین حقّی که هر بار به وسیله پیامبری از سوی خداوند تجدید می شد، یاد شده است.
در قرآن از وجود روحیّه اصرار و پافشاری بر آیین های گذشته در برابر دین حقّی که هر بار به وسیله پیامبری از سوی خداوند تجدید می شد، یاد شده است. این روحیّه میان اقوام و ملل گوناگونی چون قوم ابراهیم شعیب ثمود عاد نوح قوم موسی و فرعونیان نیز کافران و مشرکان صدر اسلام و گزارش شده است.
سرزنش از پیروی عقاید باطل
قرآن با اشاره به این که انتخاب عقاید باطل از سوی پیشینیان، از بی خردی و جهل ناشی بوده، اصرار نسل های بعدی بر آن عقاید و نپذیرفتن دعوت حق مبنی بر پیروی از کتاب خدا و پیامبر را سرزنش می کند:«و اِذا قیلَ لَهُم تَعالَوا اِلی ما اَنزَلَ اللّهُ واِلَی الرَّسولِ قالوا حَسبُنا ما وجَدنا عَلَیهِ ءَاباءَنا اَو لَو کانَ ءَاباؤُهُم لا یَعلَمونَ شیًا و لایَهتَدون». اهل کتاب هرچند بت پرست نبودند، لکن به جهت اصرار بر آیین گذشته خود و نپذیرفتن دین اسلام، بر اثر تعصبات قومی و حسادت ، از نگاه قرآن، به نوعی، مرتجع دانسته شده اند. برخی از آنان هم کیشان شان را به پافشاری بر عقاید باطل خود و پیروی نکردن از غیر دین یهود سفارش می کردند، و برای نپذیرفتن آیینِ جدید (اسلام)، به بهانه هایی دروغین متوسّل می شدند.
منافقان خواهان عقاید جاهلی
منافقان نیز برخلاف ظاهر، خواهان عقاید جاهلی بودند؛ چنان که خود به این امر اعتراف می کردند:«واِذا لَقوا الَّذینَ ءامَنوا قالوا ءامَنّا واِذا خَلَوا اِلی شَیطینِهِم قالوا اِنّا مَعَکُم اِنَّما نَحنُ مُستَهزِءون». آن ها می کوشیدند تا مسلمانان را به بهانه های گوناگون به عقاید گذشته جاهلی بازگردانند که قرآن مسلمانان را از این امر آگاه ساخته، آنان را از پیروی منافقان و یهود برحذر داشته، و ارتجاع و بازگشت به عقاید باطل پیشین را نتیجه این گونه پیروی ها دانسته است:«یاَیُّهَا الَّذینَ ءامَنوا اِن تُطیعوا الَّذینَ کَفَروا یَرُدّوکُم عَلی اَعقبِکُم فَتَنقَلِبوا خسِرین». بازگشت منافقان از ظاهر اسلام به کفر در برهه های گوناگونی صورت پذیرفته که قرآن در آیات متعدّدی از آن یاد کرده است:«ذلِکَ بِاَنَّهُم ءامَنوا ثُمَّ کَفَروا ...». هم چنین طبق نقل قرآن، مسأله قبله یا تغییر آن برای نمایاندن پدیده ارتجاع و شناخت مرتجعان از مؤمنان راستین بوده است:«... و ما جَعَلنَا القِبلَةَ الَّتی کُنتَ عَلَیها اِلاّ لِنَعلَمَ مَن یَتَّبِعُ الرَّسولَ مِمَّن یَنقَلِبُ عَلی عَقِبَیهِ ...».
ارتجاع ماجرای جنگ اُحُد
...

پیشنهاد کاربران

بپرس