[ویکی فقه] ملاک های تفکیک و تقسیم انواع جشن های مسلمانان با آنِ دیگران متفاوت نیست .مسلمانان بر اساس تعالیم ، سنن و مناسبت های دینی و در درجه بعد، مناسبت ها و بزرگ داشت های مذهبی و فرقه ای جشن های مختلفی داشته اند.
در این مقاله با تلاش برای ارائه گونه ای مرزبندی اولیه ، به طور اجمال به شماری از این جشن ها اشاره می شود:
← جشن های هفتگی
(۲) محمد بن حسین آقاجمال خوانساری ، عقایدالنساء مشهور به کلثوم ننه، در عقاید النساء و مرآت البلهاء: دو رساله انتقادی در فرهنگ توده، چاپ محمود کتیرائی ، تهران : طهوری ، ۱۳۴۹ ش .(۳) محمود شکری آلوسی ، بلوغ الارب فی معرفة احوال العرب، چاپ محمد بهجه اثری ، بیروت (۱۳۱۴).(۴) ابن ایاس ، بدائع الزهور فی وقائع الدهور، چاپ محمد مصطفی ، قاهره ۱۴۰۲ـ۱۴۰۴/۱۹۸۲ـ۱۹۸۴.(۵) ابن ایاس ، نزهة الامم فی العجائب و الحکم ، چاپ محمد زینهم محمد عزب ، قاهره ۱۹۹۵.(۶) ابن بابویه ، کتاب من لایحضره الفقیه ، چاپ علی اکبر غفاری ، قم ۱۴۱۴.(۷) ابن بطوطه ، رحلة ابن بطوطه، چاپ محمد عبدالمنعم عریان ، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.(۸) ابن تیمیه ، اقتضاءالصراط المستقیم مخالفة اصحاب الجحیم ، (بی جا، بی تا).(۹) ابن حجر عسقلانی ، فتح الباری بشرح صحیح البخاری ، مصر ۱۳۴۸، چاپ افست بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.(۱۰) ابن زبیر، کتاب الذخائر و التحف، چاپ محمد حمیداللّه ، کویت ۱۹۵۹.(۱۱) ابن صاحب الصلاة، المنُّ بالامامة: تاریخ بلاد المغرب و الاندلس فی عهدالموحدین، چاپ عبدالهادی تازی ، بیروت ۱۹۸۷.(۱۲) ابن عبدربّه ، العقد الفرید، چاپ علی شیری ، بیروت ۱۴۰۸ـ۱۴۱۱/ ۱۹۸۸ـ۱۹۹۰.(۱۳) ابن عماد، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب.(۱۴) ابن قیم جوزیه ، زادالمعاد فی هدی خیرالعباد، چاپ شعیب ارنؤوط و عبدالقادر ارنؤوط ، بیروت ۱۴۱۲/۱۹۹۲.(۱۵) ابن کثیر، البدایة و النهایة، بیروت ۱۴۱۱/۱۹۹۰.(۱۶) ابن ماجه ، سنن ابن ماجه، استانبول ۱۴۰۱/۱۹۸۱.(۱۷) ابن منظور، لسان العرب.(۱۸) ابن ندیم ، الفهرست.(۱۹) سلیمان بن اشعث ابوداوود، سنن ابی داود، استانبول ۱۴۰۱/۱۹۸۱.(۲۰) ابوریحان بیرونی ، الا´ثار الباقیة عن القرون الخالیة، چاپ ادوارد زاخاو، لایپزیگ ۱۹۲۳.(۲۱) ابوریحان بیرونی ، کتاب التفهیم لاوائل صناعة التنجیم، چاپ جلال الدین همائی ، تهران ۱۳۶۲ ش .(۲۲) ابوریحان بیرونی ، کتاب القانون المسعودی ، حیدرآباد دکن ۱۳۷۳ـ۱۳۷۵/۱۹۵۴ـ۱۹۵۶.(۲۳) احمد ابوسعد، قاموس المصطلحات و التعابیر الشعبیة: معجم لَهجی تأصیلی فولکلوری ، بیروت ۱۹۸۷.(۲۴) محمد مناظر احسن ، زندگی اجتماعی در حکومت عباسیان، ترجمه مسعود رجب نیا، تهران ۱۳۶۹ ش .(۲۵) غازی احمدی ، «الموالد الدینیه فی مصر»، التراث الشعبی ، سال ۷، ش ۴ (۱۳۹۷).(۲۶) اردو دائرة معارف اسلامیة، لاهور ۱۳۸۴ـ۱۴۱۰/۱۹۶۴ـ۱۹۸۹، ذیل «آخری چهارشنبه » (از مرزا هادی علی بیگ ).(۲۷) ویلیام اسپنسر، سرزمین و مردم ترکیه ، ترجمه علی اصغر بهرام بیگی ، تهران ۱۳۴۵ ش .(۲۸) دتیوس کلیفورد اسمیت ، سرزمین و مردم اندونزی ، ترجمه پرویز داریوش ، تهران ۱۳۵۰ ش .(۲۹) اشرف الدین حسینی ، دیوان ، چاپ محمد بهشتی ، تهران ۱۳۷۰ ش .(۳۰) امیر بایزید اموی ، «اعیاد الطائفة الیزیدیة»، التراث الشعبی ، سال ۴، ش ۹ (۱۹۷۳).(۳۱) احمد امین ، قاموس العادات و التقالید و التعابیر المصریة، قاهره ۱۹۵۳.(۳۲) عبدالحسین امینی ، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب ، ج ۱، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷.(۳۳) محمدهادی امینی ، عیدالغدیر فی عهد الفاطمیین ، تهران ۱۳۷۶ ش .(۳۴) ابوالقاسم انجوی شیرازی ، گذری و نظری در فرهنگ مردم ، تهران ۱۳۷۱ ش .(۳۵) اندونزی : گذشته و آینده، تهران : سفارت جمهوری اندونزی ، (بی تا).(۳۶) ابراهیم رزق اللّه ایوب ، التاریخ الفاطمی الاجتماعی، (بیروت ) ۱۹۹۷.(۳۷) محمد بن اسماعیل بخاری ، صحیح البخاری ، چاپ محمد ذهنی افندی ، استانبول ۱۴۰۱/۱۹۸۱.(۳۸) عبدالرحمان بدوی ، مذاهب الاسلامیین، بیروت ۱۹۷۱ـ۱۹۷۳.(۳۹) بیهقی ، تاریخ بیهقی.(۴۰) عبدالهادی تازی ، جامع القرویین، بیروت ۱۹۷۲ـ۱۹۷۳.(۴۱) سلیم طه تکریتی ، «تقالید و اعراف من تکریت »، در عادات و تقالید الحیاة الشعبیة العراقیة، اعداد و تقدیم باسم عبدالحمید حمودی ، بغداد: وزارة الثقافة و الاعلام ، دارالشؤون الثقافیة العامة، ۱۹۸۶.(۴۲) سلیم طه تکریتی ، «کتاتیب التعلیم فی تکریت »، التراث الشعبی ، سال ۷، ش ۵ و ۶ (۱۳۹۶).(۴۳) سلیم طه تکریتی ، «کسلات، الاعیاد فی بغداد»، التراث الشعبی ، سال ۱۱، ش ۶ (۱۹۸۰).(۴۴) علی تلعفری ، «الاحتفال بظهور اول سن للاطفال فی تلعفر»، التراث الشعبی ، سال ۴، ش ۱ (۱۹۷۲).(۴۵) علی تلعفری ، «دورة الحیاة فی تلعفر»، در عادات و تقالید الحیاة الشعبیة العراقیة، التراث الشعبی ، ۱۹۸۶.(۴۶) محسن بن علی تنوخی ، نشوار المحاضرة و اخبار المذاکرة، چاپ عبود شالجی ، بیروت ۱۳۹۱ـ۱۳۹۳/۱۹۷۲ـ۱۹۷۳.(۴۷) عمرو بن بحر جاحظ ، البخلاء، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.(۴۸) عمرو بن بحر جاحظ ، کتاب التاج فی اخلاق الملوک، چاپ احمد زکی پاشا، قاهره ۱۳۳۲/۱۹۱۴.(۴۹) عمرو بن بحر جاحظ ، المحاسن و الاضداد، چاپ فوزی خلیل عطوی ، بیروت ۱۹۶۹.(۵۰) هوشنگ جاوید، موسیقی رمضان در ایران ، تهران ۱۳۸۳ ش .(۵۱) یعقوب جعفری ، «تاریخچه پوشش کعبه »، میقات حج ، سال ۴، ش ۱۲ (تابستان ۱۳۷۴).(۵۲) نینا جمیل ، الطعام فی الثقافة العربیة، لندن ۱۹۹۴.(۵۳) جوادعلی ، المفصّل فی تاریخ العرب قبل الاسلام ، بغداد ۱۴۱۳/۱۹۹۳.(۵۴) اسماعیل بن حماد جوهری ، الصحاح : تاج اللغة و صحاح العربیة، چاپ احمد عبدالغفور عطار، بیروت (بی تا)، چاپ افست تهران ۱۳۶۸ ش .(۵۵) جهانگیر، امپراتور هند، توزک جهانگیری ، چاپ محمدهادی معتمد الخدمت ، چاپ سنگی لکهنو) ۱۸۶۳ (.(۵۶) علی چگینی ، اسلام در برونئی ، تهران ۱۳۷۹ ش .(۵۷) یوسف حبّی ، «تقالید الولادة فی تونس »، التراث الشعبی ، سال ۱۴، ش ۴ (۱۹۸۳).(۵۸) جورج حبیب ، «خضرالیاس »، همان ، سال ۱، ش ۱۱ (ربیع الاخر ـ جمادی الاولی ۱۳۹۰).(۵۹) حرّ عاملی ، وسائل الشیعة.(۶۰) عبدالرزاق حسنی ، «الاعیاد الدینیة لدی الطائفة الیزیدیة»، التراث الشعبی ، سال ۴، ش ۷ (۱۹۷۳).(۶۱) قصی حسین ، موسوعة الحضارة العربیة: العصر الفاطمی و الایوبی، بیروت ۲۰۰۵.(۶۲) محمد بن عثمان حشایشی ، الهدیة فی العادات التونسیة، چاپ احمد طویلی و محمد عنابی ، تونس ۲۰۰۲.(۶۳) علی بن ابراهیم حلبی ، السیرة الحلبیة، چاپ عبداللّه محمد خلیلی ، بیروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲.(۶۴) لحد خاطر، العادات و التقالید اللبنانیة، بیروت ۲۰۰۲.(۶۵) خلیل بن احمد، کتاب العین، چاپ مهدی مخزومی و ابراهیم سامرائی ، قم ۱۴۰۵.(۶۶) لطفی خوری ، «ملامح تراثیة مشترکة فی تقالید دوره الحیاة العربیة»، در عادات و تقالید الحیاة الشعبیة العراقیة، همان .(۶۷) احمد زینی دحلان ، السیرة النبویة، چاپ ناجی سوید، بیروت ۱۴۱۶/۱۹۹۵.(۶۸) دهخدا، لغتنامه دهخدا.(۶۹) سعید دیوه جی ، «تقالید الزواج فی الموصل »، در عادات و تقالید الحیاة الشعبیة العراقیة.(۷۰) محمود روح الامینی ، آیین ها و جشن های کهن در ایران امروز، تهران ۱۳۷۸ ش .(۷۱) محمد بن یوسف زرندی حنفی ، نظم دررالسّمطین، نجف ۱۳۷۷/۱۹۵۸.(۷۲) جرجی زیدان ، تاریخ التمدن الاسلامی ، چاپ حسین مؤنس ، قاهره (بی تا).(۷۳) احمد حمودی سامرائی ، «من ذبائح و نذور الجاهلیه»، التراث الشعبی، سال ۱۳، ش ۴ (۱۹۸۲).(۷۴) جعفر سبحانی ، آئین وهابیت، قم ۱۳۷۸ ش .(۷۵) «سنّت ها و رسوم مذهبی اسماعیلیان بدخشان »، چشم انداز، سال ۱، ش ۱۱ (بهمن ۱۳۷۶).(۷۶) عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی ، الحاوی للفتاوی ، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.(۷۷) علی بن محمد شابشتی ، الدیارات، چاپ کورکیس عواد، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.(۷۸) عبدالوهاب شاهرودی ، «صفر و سفر: نگاهی دیگر به تاریخ وفات پیامبر (ص )»، مقالات و بررسیها، دفتر ۷۲ (۱۳۸۱ ش ).(۷۹) محمدجواد شبیری ، «تحقیقی در روز وفات پیامبر صلی اللّه علیه وآله وسلم »، تحقیقات اسلامی ، س ۴، ش ۱ و ۲ (۱۳۶۸ ش ).(۸۰) محمد عبدالسلام خضر شقیری ، السنن و المبتدعات المتعلقة بالاذکار و الصلوات ، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.(۸۱) احمد شلبی ، الحیاة الاجتماعیة فی الفکر الاسلامی ، قاهره ۱۹۸۶.(۸۲) جعفر شهری باف ، طهران قدیم ، تهران ۱۳۸۱ ش .(۸۳) شهمردان بن ابی الخیر، روضة المنجمین ، چاپ جلیل اخوان زنجانی ، تهران ۱۳۸۲ ش .(۸۴) صباح ابراهیم سعید شیخلی ، الاصناف فی العصر العباسی : نشأتها و تطورها، بغداد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.(۸۵) هلال بن محسِّن صابی ، الوزراء، او، تحفة الامراء فی تاریخ الوزراء، چاپ عبدالستار احمد فراج ، (قاهره ) ۱۹۵۸.(۸۶) احمد بن عبداللّه صاعدی شیرازی ، حدیقة السلاطین قطبشاهی ، چاپ علی اصغر بلگرامی ، حیدرآباد دکن ۱۹۶۱.(۸۷) نجلة قاسم صباغ ، «جوانب من الحیاة الاجتماعیة فی عصر الرسالة الاسلامیة»، آداب الرافدین، ش ۱۳ (۱۴۰۱).(۸۸) غلامحسین صدیقی ، جنبشهای دینی ایرانی در قرنهای دوم و سوم هجری ، تهران ۱۳۷۲ ش .(۸۹) احمد صوفی ، «ایام الموصل و صبواتها»، التراث الشعبی ، سال ۱، ش ۵ (شوال ـ ذیقعده ۱۳۸۹).(۹۰) محمد بن یحیی صولی ، ادب الکتّاب، چاپ محمد بهجة اثری ، قاهره ) ۱۳۴۱ (، چاپ افست بیروت ) بی تا).(۹۱) عبدالعزیز طباطبائی ، الغدیر فی التراث الاسلامی ، بیروت ۱۴۱۴/۱۹۹۳.(۹۳) طبری ، تاریخ طبری (لیدن ).(۹۴) سلمان هادی طعمه ، کربلاء فی الذاکرة، بغداد ۱۹۸۸.(۹۵) رزق طویل ، «الاعیاد بین الجاهلیة و الاسلام »، مجله الازهر، سال ۴۷، ش ۱۰ (ذیحجه ۱۳۹۵).(۹۶) مصطفی محمد طیر، «اعیادالمسلمین و غیرهم »، مجله الازهر، سال ۵۸، ش ۱۰ (شوال ۱۴۰۶).(۹۷) علی ظفرخواه ، فولکلور خزانه سی ، (تبریز) ۱۳۷۹ ش .(۹۸) جعفر مرتضی عاملی ، بزرگداشت ها در اسلام (پاسخ به شبهات مخالفین )، ترجمه محمد سپهری ، قم ۱۳۷۸ ش .(۹۹) جعفر مرتضی عاملی ، الصحیح من سیرة النبی الاعظم صلی اللّه علیه وآله وسلم ، قم ۱۴۰۳.(۱۰۰) عبدالمنصف محمود عبددالفتاح ، «الاعیاد الاسلامیة و مالها من آثار طیبة فی نفوس المسلمین عامة»، مجلة الازهر، سال ۷۱، ش ۱۲ (ذیحجه ۱۴۱۹).(۱۰۱) عبدالمنصف محمود عبددالفتاح ، «الاعیاد فی الاسلام »، مجلة الازهر، سال ۵۷، ش ۱۲ (ذیحجه ۱۴۰۵).(۱۰۲) محمد بن عبدالجبار عتبی ، تاریخ یمینی ، ترجمه ناصح بن ظفر جرفادقانی ، چاپ علی قویم ، تهران ۱۳۳۴ ش .(۱۰۳) خطیب عدنانی ، الملابس و الزینة فی الاسلام ، لندن ۱۹۹۹.(۱۰۴) محمود عرفان ، «بار یافتن سفیران اسپانیا بحضور امیرتیمور در سمرقند»، آینده، ج ۳، ش ۴ (۱۳۲۳ ش الف ).(۱۰۵) محمود عرفان ، «مهمانی عروس امیرتیمور از سفیران اسپانیا»، آینده، ج ۳، ش ۵ (۱۳۲۳ ش ب ).(۱۰۶) حسن بن عبداللّه عسکری ، دیوان المعانی ، قاهره ۱۳۵۲.(۱۰۷) مرتضی عسکری ، معالم المدرستین ، تهران ۱۴۱۳/۱۹۹۳.(۱۰۸) ابوالفضل بن مبارک علامی ، اکبرنامه ، چاپ غلامرضا طباطبائی مجد، تهران ۱۳۷۲ ش .(۱۰۹) علی بن ابی طالب (ع )، امام اول ، نهج البلاغة، چاپ صبحی صالح ، بیروت (۱۳۸۷)، چاپ افست قم (بی تا).(۱۱۰) علی محمد سلام ، العطر و الطیب، قاهره ۱۴۲۶/۲۰۰۵.(۱۱۱) غازی عبدالباقی ، «الاغانی الشعبیة فی الموالد الدینیة بمصر»، التراث الشعبی، سال ۸، ش ۱ (۱۳۹۷).(۱۱۲) محمد فاروق فرقانی ، تاریخ اسماعیلیان قهستان ، تهران ۱۳۸۱ ش .(۱۱۳) محمدحسین فرهنگ ، جامعه شناسی و مردم شناسی شیعیان افغانستان ، قم ۱۳۸۰ ش .(۱۱۴) علی اصغر فقیهی ، آل بویه : نخستین سلسله قدرتمند شیعه با نموداری از زندگی جامعه اسلامی در قرنهای چهارم و پنجم ، (تهران ) ۱۳۶۶ ش .(۱۱۵) محمد آصف فکرت ، «نخستین جامه ای که خراسانیان بر کعبه پوشاندند»، مشکوة، ش ۳۲ (پاییز ۱۳۷۲).(۱۱۶) ناصر فکوهی ، «از اسطوره تا جشن »، در گستره اسطوره : گفتگوهای محمدرضا ارشاد با ابوالقاسم اسماعیل پور و دیگران ، تهران : هرمس ، ۱۳۸۲ ش .(۱۱۷) نصراللّه فلسفی ، زندگی شاه عباس اول ، تهران ، ۱۳۳۴ ش ، تهران ، ۱۳۴۶ ش .(۱۱۸) فنگ جین یوان ، فرهنگ اسلامی و ایرانی در چین ، ترجمه محمدجواد امیدوارنیا، تهران : الهدی ، (بی تا).(۱۱۹) قاسم عبده قاسم ، عصر سلاطین الممالیک ، قاهره ۱۴۱۵/۱۹۹۴.(۱۲۰) زکریا بن محمد قزوینی ، عجائب المخلوقات و غرائب الموجودات، بیروت : دارالشرق العربی ، (بی تا).(۱۲۱) قلقشندی ، قلائد الجمان فی التعریف بقبائل عرب الزمان.(۱۲۲) عباس قمی ، کتاب الکنی و الالقاب، صیدا ۱۳۵۷ـ۱۳۵۸، چاپ افست قم (بی تا).(۱۲۳) محمود کتیرائی ، از خشت تا خشت ، تهران ۱۳۷۸ ش .(۱۲۴) حسین کرخی ، «کتاتیب بغداد فی العهود السابقة»، التراث الشعبی ، سال ۱، ش ۱۰ (ربیع الاول ـربیع الاخر ۱۳۹۰).(۱۲۵) کرم حلمی فرحات ، الثقافة العربیة و الاسلامیة فی الصین ، قاهره ۱۴۲۵/۲۰۰۵.(۱۲۶) محمدصالح کنبو، عمل صالح ، الموسوم به شاه جهان نامه ، ترتیب و تحشیه غلام یزدانی ، چاپ وحید قریشی ، لاهور ۱۹۶۷ـ۱۹۷۲.(۱۲۷) جعفر قلی کیانی ، «نوروز در قرقیزستان »، چشم انداز، ش ۱۳ (فروردین ۱۳۷۷).(۱۲۸) عبدالحی بن ضحاک گردیزی ، زین الاخبار، چاپ عبدالحی حبیبی ، چاپ افست تهران ۱۳۴۷ ش .(۱۲۹) رابرت پرگرین لانگ ، سرزمین و مردم پاکستان ، ترجمه داوود حاتمی ، تهران ۱۳۷۲ ش .(۱۳۰) عبدالحمید لاهوری ، بادشاهنامه ، چاپ کبیرالدین احمد و عبدالرحیم ، کلکته ۱۸۶۷ـ۱۸۶۸.(۱۳۱) روژه لوتورنو، فاس قبل الحمایة، ترجمة الی العربیة محمد حجی و محمد خضر، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.(۱۳۲) ادوارد ویلیام لین ، عادات المصریین المحدثین و تقالیدهم ، ترجمه سهیر دسّوم ، قاهره ۱۴۱۹/۱۹۹۹.(۱۳۳) هانری ماسه ، معتقدات و آداب ایرانی ، ترجمه مهدی روشن ضمیر، تبریز ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷ ش .(۱۳۴) آدام متز، تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری ، یا، رنسانس اسلامی ، ترجمه علیرضا ذکاوتی قراگزلو، تهران ۱۳۶۴ ش .(۱۳۵) محمدخالد رمضان ، «تقالید الزاج و الاعراس فی منطقه وادی بردی و الزبدانی »، التراث الشعبی ، سال ۱۳، ش ۴ (۱۹۸۲).(۱۳۶) محمد دقن ، کسوة الکعبة المعظمة: عبرالتاریخ، (قاهره ) ۱۴۰۶/۱۹۸۶.(۱۳۷) محمد محمدی ملایری ، «النیروز عبرالتاریخ و فی الادب العربی »، الدراسات العربیة، سال ۲، ش ۱ (۱۹۶۰).(۱۳۸) ابوالوفاء مراغی ، «اعیاد و مواسم و ذکریات »، مجلة الازهر، ج ۲۸، ش ۹ (رمضان ۱۳۷۶).(۱۳۹) محمدکاظم مروی ، عالم آرای نادری، چاپ محمدامین ریاحی ، تهران ۱۳۶۴ ش .(۱۴۰) عبداللّه مستوفی ، شرح زندگانی من ، یا، تاریخ اجتماعی و اداری دوره قاجاریه، تهران ۱۳۷۷ ش .(۱۴۱) مسعودی ، مروج الذهب (پاریس ).(۱۴۲) مسلم بن حجاج ، صحیح مسلم ، چاپ محمدفؤاد عبدالباقی ، استانبول ۱۴۰۱/۱۹۸۱.(۱۴۳) محمد مشیری ، «پذیرایی از کور دیپلماتیک در عمارات سلطنتی ایران »، وحید، سال ۴، ش ۱۱ (آبان ۱۳۴۶).(۱۴۴) علی مظاهری ، زندگی مسلمانان در قرون وسطا، ترجمه مرتضی راوندی ، تهران ۱۳۷۸ ش .(۱۴۵) مقدسی ، البدء و التاریخ.(۱۴۶) احمد بن علی مقریزی ، کتاب المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الاثار، المعروف بالخطط المقریزیة، بولاق ۱۲۷۰، چاپ افست قاهره (بی تا).(۱۴۷) مکتبخانه های قرآن کریم در گذشته و حال در سودان ، وقف : میراث جاویدان ، سال ۳، ش ۲ (تابستان ۱۳۷۴).(۱۴۸) حیدر ممتوف ، «منبع ایرانی در تشکیل لغت تاتار کریمه »، در جهان ایرانی و توران (مجموعه مقالات )، به اهتمام مرضیه ساقیان ، تهران : وزارت امورخارجه ، مرکز چاپ و انتشارات ، ۱۳۸۱ ش .(۱۴۹) منی سیدعلی حسن ، التصویر الاسلامی فی الهند: تسلیات البلاط و حیاة الشعوب فی التصویر المغولی الهندی ، قاهره ۲۰۰۳.(۱۵۰) ساچیکو موراتا و ویلیام چیتیک ، سیمای اسلام، ترجمه عبدالرحیم گواهی ، تهران ۱۳۷۸ ش .(۱۵۱) محمد بن محمد موقت ، الرحلة المراکشیة، او، مرءاة المساوی الوقتیة، مصر ۱۳۵۱.(۱۵۲) مهدی مهریزی ، تقویم عبادی ، تهران ۱۳۸۰ ش .(۱۵۳) میرخواند، روضة الصفا.(۱۵۴) علی میرنیا، پژوهشی در شناخت ایل ها و طایفه های عشایری خراسان و نقش سیاسی روسای ایل های بزرگ در امور کشور، و روابط آنها با حکومتها و استعمارگران ، تهران ۱۳۶۹ ش .(۱۵۵) ناجی جواد، «کُتّاب ' الملا،»، التراث الشعبی ، ش ۲ (۱۹۸۷).(۱۵۶) ناصرخسرو، سفرنامه ، تهران (۱۳۴۱).(۱۵۷) عظیم نانجی ، «دین اسلام »، در جهان مذهبی : ادیان در جوامع امروز، ترجمه عبدالرحیم گواهی ، تهران : دفتر نشر فرهنگ اسلامی ، ۱۳۷۴ ش .(۱۵۸) احمد بن علی نسائی ، سنن النسائی ، بشرح جلال الدین سیوطی و حاشیه نورالدین بن عبدالهادی سندی ، استانبول ۱۴۰۱/۱۹۸۱.(۱۵۹) نصری اشرفی ، نمایش و موسیقی در ایران ، تهران ۱۳۸۳ ش .(۱۶۰) اسعد نظامی تالش ، «جامه کعبه »، ایران نامه ، سال ۴، ش ۱ (پاییز ۱۳۶۴).(۱۶۱) نوروز در ترکمنستان ، چشم انداز، ش ۱۳ (فروردین ۱۳۷۷).(۱۶۲) نوروز در قزاقستان ، همان ، ش ۱۳ (فروردین ۱۳۷۷).(۱۶۳) فریدون نوزاد، «خلعت و خلعت پوشان »، فرهنگ گیلان ، سال ۱، ش ۱ (زمستان ۱۳۷۷).(۱۶۴) احمد بن عبدالوهاب نویری ، نهایة الارب فی فنون الادب ، قاهره (۱۹۲۳) ـ۱۹۹۰.(۱۶۵) محمدطاهر بن حسین وحید قزوینی ، عباسنامه ، یا، شرح زندگانی ۲۲ساله شاه عباس ثانی (۱۰۵۲ـ۱۰۷۳)، چاپ ابراهیم دهقان ، اراک ۱۳۲۹ ش .(۱۶۶) احمد وکیلیان ، رمضان در فرهنگ مردم ، تهران ۱۳۷۰ ش .(۱۶۷) صادق هدایت ، نیرنگستان ، تهران ۱۳۵۶ ش .(۱۶۸) فهمی هویدی ، الاسلام فی الصین ، کویت ۱۴۰۱/۱۹۸۱.(۱۶۹) یعقوبی ، تاریخ یعقوبی؛
در این مقاله با تلاش برای ارائه گونه ای مرزبندی اولیه ، به طور اجمال به شماری از این جشن ها اشاره می شود:
← جشن های هفتگی
(۲) محمد بن حسین آقاجمال خوانساری ، عقایدالنساء مشهور به کلثوم ننه، در عقاید النساء و مرآت البلهاء: دو رساله انتقادی در فرهنگ توده، چاپ محمود کتیرائی ، تهران : طهوری ، ۱۳۴۹ ش .(۳) محمود شکری آلوسی ، بلوغ الارب فی معرفة احوال العرب، چاپ محمد بهجه اثری ، بیروت (۱۳۱۴).(۴) ابن ایاس ، بدائع الزهور فی وقائع الدهور، چاپ محمد مصطفی ، قاهره ۱۴۰۲ـ۱۴۰۴/۱۹۸۲ـ۱۹۸۴.(۵) ابن ایاس ، نزهة الامم فی العجائب و الحکم ، چاپ محمد زینهم محمد عزب ، قاهره ۱۹۹۵.(۶) ابن بابویه ، کتاب من لایحضره الفقیه ، چاپ علی اکبر غفاری ، قم ۱۴۱۴.(۷) ابن بطوطه ، رحلة ابن بطوطه، چاپ محمد عبدالمنعم عریان ، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.(۸) ابن تیمیه ، اقتضاءالصراط المستقیم مخالفة اصحاب الجحیم ، (بی جا، بی تا).(۹) ابن حجر عسقلانی ، فتح الباری بشرح صحیح البخاری ، مصر ۱۳۴۸، چاپ افست بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.(۱۰) ابن زبیر، کتاب الذخائر و التحف، چاپ محمد حمیداللّه ، کویت ۱۹۵۹.(۱۱) ابن صاحب الصلاة، المنُّ بالامامة: تاریخ بلاد المغرب و الاندلس فی عهدالموحدین، چاپ عبدالهادی تازی ، بیروت ۱۹۸۷.(۱۲) ابن عبدربّه ، العقد الفرید، چاپ علی شیری ، بیروت ۱۴۰۸ـ۱۴۱۱/ ۱۹۸۸ـ۱۹۹۰.(۱۳) ابن عماد، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب.(۱۴) ابن قیم جوزیه ، زادالمعاد فی هدی خیرالعباد، چاپ شعیب ارنؤوط و عبدالقادر ارنؤوط ، بیروت ۱۴۱۲/۱۹۹۲.(۱۵) ابن کثیر، البدایة و النهایة، بیروت ۱۴۱۱/۱۹۹۰.(۱۶) ابن ماجه ، سنن ابن ماجه، استانبول ۱۴۰۱/۱۹۸۱.(۱۷) ابن منظور، لسان العرب.(۱۸) ابن ندیم ، الفهرست.(۱۹) سلیمان بن اشعث ابوداوود، سنن ابی داود، استانبول ۱۴۰۱/۱۹۸۱.(۲۰) ابوریحان بیرونی ، الا´ثار الباقیة عن القرون الخالیة، چاپ ادوارد زاخاو، لایپزیگ ۱۹۲۳.(۲۱) ابوریحان بیرونی ، کتاب التفهیم لاوائل صناعة التنجیم، چاپ جلال الدین همائی ، تهران ۱۳۶۲ ش .(۲۲) ابوریحان بیرونی ، کتاب القانون المسعودی ، حیدرآباد دکن ۱۳۷۳ـ۱۳۷۵/۱۹۵۴ـ۱۹۵۶.(۲۳) احمد ابوسعد، قاموس المصطلحات و التعابیر الشعبیة: معجم لَهجی تأصیلی فولکلوری ، بیروت ۱۹۸۷.(۲۴) محمد مناظر احسن ، زندگی اجتماعی در حکومت عباسیان، ترجمه مسعود رجب نیا، تهران ۱۳۶۹ ش .(۲۵) غازی احمدی ، «الموالد الدینیه فی مصر»، التراث الشعبی ، سال ۷، ش ۴ (۱۳۹۷).(۲۶) اردو دائرة معارف اسلامیة، لاهور ۱۳۸۴ـ۱۴۱۰/۱۹۶۴ـ۱۹۸۹، ذیل «آخری چهارشنبه » (از مرزا هادی علی بیگ ).(۲۷) ویلیام اسپنسر، سرزمین و مردم ترکیه ، ترجمه علی اصغر بهرام بیگی ، تهران ۱۳۴۵ ش .(۲۸) دتیوس کلیفورد اسمیت ، سرزمین و مردم اندونزی ، ترجمه پرویز داریوش ، تهران ۱۳۵۰ ش .(۲۹) اشرف الدین حسینی ، دیوان ، چاپ محمد بهشتی ، تهران ۱۳۷۰ ش .(۳۰) امیر بایزید اموی ، «اعیاد الطائفة الیزیدیة»، التراث الشعبی ، سال ۴، ش ۹ (۱۹۷۳).(۳۱) احمد امین ، قاموس العادات و التقالید و التعابیر المصریة، قاهره ۱۹۵۳.(۳۲) عبدالحسین امینی ، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب ، ج ۱، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷.(۳۳) محمدهادی امینی ، عیدالغدیر فی عهد الفاطمیین ، تهران ۱۳۷۶ ش .(۳۴) ابوالقاسم انجوی شیرازی ، گذری و نظری در فرهنگ مردم ، تهران ۱۳۷۱ ش .(۳۵) اندونزی : گذشته و آینده، تهران : سفارت جمهوری اندونزی ، (بی تا).(۳۶) ابراهیم رزق اللّه ایوب ، التاریخ الفاطمی الاجتماعی، (بیروت ) ۱۹۹۷.(۳۷) محمد بن اسماعیل بخاری ، صحیح البخاری ، چاپ محمد ذهنی افندی ، استانبول ۱۴۰۱/۱۹۸۱.(۳۸) عبدالرحمان بدوی ، مذاهب الاسلامیین، بیروت ۱۹۷۱ـ۱۹۷۳.(۳۹) بیهقی ، تاریخ بیهقی.(۴۰) عبدالهادی تازی ، جامع القرویین، بیروت ۱۹۷۲ـ۱۹۷۳.(۴۱) سلیم طه تکریتی ، «تقالید و اعراف من تکریت »، در عادات و تقالید الحیاة الشعبیة العراقیة، اعداد و تقدیم باسم عبدالحمید حمودی ، بغداد: وزارة الثقافة و الاعلام ، دارالشؤون الثقافیة العامة، ۱۹۸۶.(۴۲) سلیم طه تکریتی ، «کتاتیب التعلیم فی تکریت »، التراث الشعبی ، سال ۷، ش ۵ و ۶ (۱۳۹۶).(۴۳) سلیم طه تکریتی ، «کسلات، الاعیاد فی بغداد»، التراث الشعبی ، سال ۱۱، ش ۶ (۱۹۸۰).(۴۴) علی تلعفری ، «الاحتفال بظهور اول سن للاطفال فی تلعفر»، التراث الشعبی ، سال ۴، ش ۱ (۱۹۷۲).(۴۵) علی تلعفری ، «دورة الحیاة فی تلعفر»، در عادات و تقالید الحیاة الشعبیة العراقیة، التراث الشعبی ، ۱۹۸۶.(۴۶) محسن بن علی تنوخی ، نشوار المحاضرة و اخبار المذاکرة، چاپ عبود شالجی ، بیروت ۱۳۹۱ـ۱۳۹۳/۱۹۷۲ـ۱۹۷۳.(۴۷) عمرو بن بحر جاحظ ، البخلاء، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.(۴۸) عمرو بن بحر جاحظ ، کتاب التاج فی اخلاق الملوک، چاپ احمد زکی پاشا، قاهره ۱۳۳۲/۱۹۱۴.(۴۹) عمرو بن بحر جاحظ ، المحاسن و الاضداد، چاپ فوزی خلیل عطوی ، بیروت ۱۹۶۹.(۵۰) هوشنگ جاوید، موسیقی رمضان در ایران ، تهران ۱۳۸۳ ش .(۵۱) یعقوب جعفری ، «تاریخچه پوشش کعبه »، میقات حج ، سال ۴، ش ۱۲ (تابستان ۱۳۷۴).(۵۲) نینا جمیل ، الطعام فی الثقافة العربیة، لندن ۱۹۹۴.(۵۳) جوادعلی ، المفصّل فی تاریخ العرب قبل الاسلام ، بغداد ۱۴۱۳/۱۹۹۳.(۵۴) اسماعیل بن حماد جوهری ، الصحاح : تاج اللغة و صحاح العربیة، چاپ احمد عبدالغفور عطار، بیروت (بی تا)، چاپ افست تهران ۱۳۶۸ ش .(۵۵) جهانگیر، امپراتور هند، توزک جهانگیری ، چاپ محمدهادی معتمد الخدمت ، چاپ سنگی لکهنو) ۱۸۶۳ (.(۵۶) علی چگینی ، اسلام در برونئی ، تهران ۱۳۷۹ ش .(۵۷) یوسف حبّی ، «تقالید الولادة فی تونس »، التراث الشعبی ، سال ۱۴، ش ۴ (۱۹۸۳).(۵۸) جورج حبیب ، «خضرالیاس »، همان ، سال ۱، ش ۱۱ (ربیع الاخر ـ جمادی الاولی ۱۳۹۰).(۵۹) حرّ عاملی ، وسائل الشیعة.(۶۰) عبدالرزاق حسنی ، «الاعیاد الدینیة لدی الطائفة الیزیدیة»، التراث الشعبی ، سال ۴، ش ۷ (۱۹۷۳).(۶۱) قصی حسین ، موسوعة الحضارة العربیة: العصر الفاطمی و الایوبی، بیروت ۲۰۰۵.(۶۲) محمد بن عثمان حشایشی ، الهدیة فی العادات التونسیة، چاپ احمد طویلی و محمد عنابی ، تونس ۲۰۰۲.(۶۳) علی بن ابراهیم حلبی ، السیرة الحلبیة، چاپ عبداللّه محمد خلیلی ، بیروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲.(۶۴) لحد خاطر، العادات و التقالید اللبنانیة، بیروت ۲۰۰۲.(۶۵) خلیل بن احمد، کتاب العین، چاپ مهدی مخزومی و ابراهیم سامرائی ، قم ۱۴۰۵.(۶۶) لطفی خوری ، «ملامح تراثیة مشترکة فی تقالید دوره الحیاة العربیة»، در عادات و تقالید الحیاة الشعبیة العراقیة، همان .(۶۷) احمد زینی دحلان ، السیرة النبویة، چاپ ناجی سوید، بیروت ۱۴۱۶/۱۹۹۵.(۶۸) دهخدا، لغتنامه دهخدا.(۶۹) سعید دیوه جی ، «تقالید الزواج فی الموصل »، در عادات و تقالید الحیاة الشعبیة العراقیة.(۷۰) محمود روح الامینی ، آیین ها و جشن های کهن در ایران امروز، تهران ۱۳۷۸ ش .(۷۱) محمد بن یوسف زرندی حنفی ، نظم دررالسّمطین، نجف ۱۳۷۷/۱۹۵۸.(۷۲) جرجی زیدان ، تاریخ التمدن الاسلامی ، چاپ حسین مؤنس ، قاهره (بی تا).(۷۳) احمد حمودی سامرائی ، «من ذبائح و نذور الجاهلیه»، التراث الشعبی، سال ۱۳، ش ۴ (۱۹۸۲).(۷۴) جعفر سبحانی ، آئین وهابیت، قم ۱۳۷۸ ش .(۷۵) «سنّت ها و رسوم مذهبی اسماعیلیان بدخشان »، چشم انداز، سال ۱، ش ۱۱ (بهمن ۱۳۷۶).(۷۶) عبدالرحمان بن ابی بکر سیوطی ، الحاوی للفتاوی ، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.(۷۷) علی بن محمد شابشتی ، الدیارات، چاپ کورکیس عواد، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.(۷۸) عبدالوهاب شاهرودی ، «صفر و سفر: نگاهی دیگر به تاریخ وفات پیامبر (ص )»، مقالات و بررسیها، دفتر ۷۲ (۱۳۸۱ ش ).(۷۹) محمدجواد شبیری ، «تحقیقی در روز وفات پیامبر صلی اللّه علیه وآله وسلم »، تحقیقات اسلامی ، س ۴، ش ۱ و ۲ (۱۳۶۸ ش ).(۸۰) محمد عبدالسلام خضر شقیری ، السنن و المبتدعات المتعلقة بالاذکار و الصلوات ، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.(۸۱) احمد شلبی ، الحیاة الاجتماعیة فی الفکر الاسلامی ، قاهره ۱۹۸۶.(۸۲) جعفر شهری باف ، طهران قدیم ، تهران ۱۳۸۱ ش .(۸۳) شهمردان بن ابی الخیر، روضة المنجمین ، چاپ جلیل اخوان زنجانی ، تهران ۱۳۸۲ ش .(۸۴) صباح ابراهیم سعید شیخلی ، الاصناف فی العصر العباسی : نشأتها و تطورها، بغداد ۱۳۹۶/۱۹۷۶.(۸۵) هلال بن محسِّن صابی ، الوزراء، او، تحفة الامراء فی تاریخ الوزراء، چاپ عبدالستار احمد فراج ، (قاهره ) ۱۹۵۸.(۸۶) احمد بن عبداللّه صاعدی شیرازی ، حدیقة السلاطین قطبشاهی ، چاپ علی اصغر بلگرامی ، حیدرآباد دکن ۱۹۶۱.(۸۷) نجلة قاسم صباغ ، «جوانب من الحیاة الاجتماعیة فی عصر الرسالة الاسلامیة»، آداب الرافدین، ش ۱۳ (۱۴۰۱).(۸۸) غلامحسین صدیقی ، جنبشهای دینی ایرانی در قرنهای دوم و سوم هجری ، تهران ۱۳۷۲ ش .(۸۹) احمد صوفی ، «ایام الموصل و صبواتها»، التراث الشعبی ، سال ۱، ش ۵ (شوال ـ ذیقعده ۱۳۸۹).(۹۰) محمد بن یحیی صولی ، ادب الکتّاب، چاپ محمد بهجة اثری ، قاهره ) ۱۳۴۱ (، چاپ افست بیروت ) بی تا).(۹۱) عبدالعزیز طباطبائی ، الغدیر فی التراث الاسلامی ، بیروت ۱۴۱۴/۱۹۹۳.(۹۳) طبری ، تاریخ طبری (لیدن ).(۹۴) سلمان هادی طعمه ، کربلاء فی الذاکرة، بغداد ۱۹۸۸.(۹۵) رزق طویل ، «الاعیاد بین الجاهلیة و الاسلام »، مجله الازهر، سال ۴۷، ش ۱۰ (ذیحجه ۱۳۹۵).(۹۶) مصطفی محمد طیر، «اعیادالمسلمین و غیرهم »، مجله الازهر، سال ۵۸، ش ۱۰ (شوال ۱۴۰۶).(۹۷) علی ظفرخواه ، فولکلور خزانه سی ، (تبریز) ۱۳۷۹ ش .(۹۸) جعفر مرتضی عاملی ، بزرگداشت ها در اسلام (پاسخ به شبهات مخالفین )، ترجمه محمد سپهری ، قم ۱۳۷۸ ش .(۹۹) جعفر مرتضی عاملی ، الصحیح من سیرة النبی الاعظم صلی اللّه علیه وآله وسلم ، قم ۱۴۰۳.(۱۰۰) عبدالمنصف محمود عبددالفتاح ، «الاعیاد الاسلامیة و مالها من آثار طیبة فی نفوس المسلمین عامة»، مجلة الازهر، سال ۷۱، ش ۱۲ (ذیحجه ۱۴۱۹).(۱۰۱) عبدالمنصف محمود عبددالفتاح ، «الاعیاد فی الاسلام »، مجلة الازهر، سال ۵۷، ش ۱۲ (ذیحجه ۱۴۰۵).(۱۰۲) محمد بن عبدالجبار عتبی ، تاریخ یمینی ، ترجمه ناصح بن ظفر جرفادقانی ، چاپ علی قویم ، تهران ۱۳۳۴ ش .(۱۰۳) خطیب عدنانی ، الملابس و الزینة فی الاسلام ، لندن ۱۹۹۹.(۱۰۴) محمود عرفان ، «بار یافتن سفیران اسپانیا بحضور امیرتیمور در سمرقند»، آینده، ج ۳، ش ۴ (۱۳۲۳ ش الف ).(۱۰۵) محمود عرفان ، «مهمانی عروس امیرتیمور از سفیران اسپانیا»، آینده، ج ۳، ش ۵ (۱۳۲۳ ش ب ).(۱۰۶) حسن بن عبداللّه عسکری ، دیوان المعانی ، قاهره ۱۳۵۲.(۱۰۷) مرتضی عسکری ، معالم المدرستین ، تهران ۱۴۱۳/۱۹۹۳.(۱۰۸) ابوالفضل بن مبارک علامی ، اکبرنامه ، چاپ غلامرضا طباطبائی مجد، تهران ۱۳۷۲ ش .(۱۰۹) علی بن ابی طالب (ع )، امام اول ، نهج البلاغة، چاپ صبحی صالح ، بیروت (۱۳۸۷)، چاپ افست قم (بی تا).(۱۱۰) علی محمد سلام ، العطر و الطیب، قاهره ۱۴۲۶/۲۰۰۵.(۱۱۱) غازی عبدالباقی ، «الاغانی الشعبیة فی الموالد الدینیة بمصر»، التراث الشعبی، سال ۸، ش ۱ (۱۳۹۷).(۱۱۲) محمد فاروق فرقانی ، تاریخ اسماعیلیان قهستان ، تهران ۱۳۸۱ ش .(۱۱۳) محمدحسین فرهنگ ، جامعه شناسی و مردم شناسی شیعیان افغانستان ، قم ۱۳۸۰ ش .(۱۱۴) علی اصغر فقیهی ، آل بویه : نخستین سلسله قدرتمند شیعه با نموداری از زندگی جامعه اسلامی در قرنهای چهارم و پنجم ، (تهران ) ۱۳۶۶ ش .(۱۱۵) محمد آصف فکرت ، «نخستین جامه ای که خراسانیان بر کعبه پوشاندند»، مشکوة، ش ۳۲ (پاییز ۱۳۷۲).(۱۱۶) ناصر فکوهی ، «از اسطوره تا جشن »، در گستره اسطوره : گفتگوهای محمدرضا ارشاد با ابوالقاسم اسماعیل پور و دیگران ، تهران : هرمس ، ۱۳۸۲ ش .(۱۱۷) نصراللّه فلسفی ، زندگی شاه عباس اول ، تهران ، ۱۳۳۴ ش ، تهران ، ۱۳۴۶ ش .(۱۱۸) فنگ جین یوان ، فرهنگ اسلامی و ایرانی در چین ، ترجمه محمدجواد امیدوارنیا، تهران : الهدی ، (بی تا).(۱۱۹) قاسم عبده قاسم ، عصر سلاطین الممالیک ، قاهره ۱۴۱۵/۱۹۹۴.(۱۲۰) زکریا بن محمد قزوینی ، عجائب المخلوقات و غرائب الموجودات، بیروت : دارالشرق العربی ، (بی تا).(۱۲۱) قلقشندی ، قلائد الجمان فی التعریف بقبائل عرب الزمان.(۱۲۲) عباس قمی ، کتاب الکنی و الالقاب، صیدا ۱۳۵۷ـ۱۳۵۸، چاپ افست قم (بی تا).(۱۲۳) محمود کتیرائی ، از خشت تا خشت ، تهران ۱۳۷۸ ش .(۱۲۴) حسین کرخی ، «کتاتیب بغداد فی العهود السابقة»، التراث الشعبی ، سال ۱، ش ۱۰ (ربیع الاول ـربیع الاخر ۱۳۹۰).(۱۲۵) کرم حلمی فرحات ، الثقافة العربیة و الاسلامیة فی الصین ، قاهره ۱۴۲۵/۲۰۰۵.(۱۲۶) محمدصالح کنبو، عمل صالح ، الموسوم به شاه جهان نامه ، ترتیب و تحشیه غلام یزدانی ، چاپ وحید قریشی ، لاهور ۱۹۶۷ـ۱۹۷۲.(۱۲۷) جعفر قلی کیانی ، «نوروز در قرقیزستان »، چشم انداز، ش ۱۳ (فروردین ۱۳۷۷).(۱۲۸) عبدالحی بن ضحاک گردیزی ، زین الاخبار، چاپ عبدالحی حبیبی ، چاپ افست تهران ۱۳۴۷ ش .(۱۲۹) رابرت پرگرین لانگ ، سرزمین و مردم پاکستان ، ترجمه داوود حاتمی ، تهران ۱۳۷۲ ش .(۱۳۰) عبدالحمید لاهوری ، بادشاهنامه ، چاپ کبیرالدین احمد و عبدالرحیم ، کلکته ۱۸۶۷ـ۱۸۶۸.(۱۳۱) روژه لوتورنو، فاس قبل الحمایة، ترجمة الی العربیة محمد حجی و محمد خضر، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.(۱۳۲) ادوارد ویلیام لین ، عادات المصریین المحدثین و تقالیدهم ، ترجمه سهیر دسّوم ، قاهره ۱۴۱۹/۱۹۹۹.(۱۳۳) هانری ماسه ، معتقدات و آداب ایرانی ، ترجمه مهدی روشن ضمیر، تبریز ۱۳۵۵ـ۱۳۵۷ ش .(۱۳۴) آدام متز، تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری ، یا، رنسانس اسلامی ، ترجمه علیرضا ذکاوتی قراگزلو، تهران ۱۳۶۴ ش .(۱۳۵) محمدخالد رمضان ، «تقالید الزاج و الاعراس فی منطقه وادی بردی و الزبدانی »، التراث الشعبی ، سال ۱۳، ش ۴ (۱۹۸۲).(۱۳۶) محمد دقن ، کسوة الکعبة المعظمة: عبرالتاریخ، (قاهره ) ۱۴۰۶/۱۹۸۶.(۱۳۷) محمد محمدی ملایری ، «النیروز عبرالتاریخ و فی الادب العربی »، الدراسات العربیة، سال ۲، ش ۱ (۱۹۶۰).(۱۳۸) ابوالوفاء مراغی ، «اعیاد و مواسم و ذکریات »، مجلة الازهر، ج ۲۸، ش ۹ (رمضان ۱۳۷۶).(۱۳۹) محمدکاظم مروی ، عالم آرای نادری، چاپ محمدامین ریاحی ، تهران ۱۳۶۴ ش .(۱۴۰) عبداللّه مستوفی ، شرح زندگانی من ، یا، تاریخ اجتماعی و اداری دوره قاجاریه، تهران ۱۳۷۷ ش .(۱۴۱) مسعودی ، مروج الذهب (پاریس ).(۱۴۲) مسلم بن حجاج ، صحیح مسلم ، چاپ محمدفؤاد عبدالباقی ، استانبول ۱۴۰۱/۱۹۸۱.(۱۴۳) محمد مشیری ، «پذیرایی از کور دیپلماتیک در عمارات سلطنتی ایران »، وحید، سال ۴، ش ۱۱ (آبان ۱۳۴۶).(۱۴۴) علی مظاهری ، زندگی مسلمانان در قرون وسطا، ترجمه مرتضی راوندی ، تهران ۱۳۷۸ ش .(۱۴۵) مقدسی ، البدء و التاریخ.(۱۴۶) احمد بن علی مقریزی ، کتاب المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الاثار، المعروف بالخطط المقریزیة، بولاق ۱۲۷۰، چاپ افست قاهره (بی تا).(۱۴۷) مکتبخانه های قرآن کریم در گذشته و حال در سودان ، وقف : میراث جاویدان ، سال ۳، ش ۲ (تابستان ۱۳۷۴).(۱۴۸) حیدر ممتوف ، «منبع ایرانی در تشکیل لغت تاتار کریمه »، در جهان ایرانی و توران (مجموعه مقالات )، به اهتمام مرضیه ساقیان ، تهران : وزارت امورخارجه ، مرکز چاپ و انتشارات ، ۱۳۸۱ ش .(۱۴۹) منی سیدعلی حسن ، التصویر الاسلامی فی الهند: تسلیات البلاط و حیاة الشعوب فی التصویر المغولی الهندی ، قاهره ۲۰۰۳.(۱۵۰) ساچیکو موراتا و ویلیام چیتیک ، سیمای اسلام، ترجمه عبدالرحیم گواهی ، تهران ۱۳۷۸ ش .(۱۵۱) محمد بن محمد موقت ، الرحلة المراکشیة، او، مرءاة المساوی الوقتیة، مصر ۱۳۵۱.(۱۵۲) مهدی مهریزی ، تقویم عبادی ، تهران ۱۳۸۰ ش .(۱۵۳) میرخواند، روضة الصفا.(۱۵۴) علی میرنیا، پژوهشی در شناخت ایل ها و طایفه های عشایری خراسان و نقش سیاسی روسای ایل های بزرگ در امور کشور، و روابط آنها با حکومتها و استعمارگران ، تهران ۱۳۶۹ ش .(۱۵۵) ناجی جواد، «کُتّاب ' الملا،»، التراث الشعبی ، ش ۲ (۱۹۸۷).(۱۵۶) ناصرخسرو، سفرنامه ، تهران (۱۳۴۱).(۱۵۷) عظیم نانجی ، «دین اسلام »، در جهان مذهبی : ادیان در جوامع امروز، ترجمه عبدالرحیم گواهی ، تهران : دفتر نشر فرهنگ اسلامی ، ۱۳۷۴ ش .(۱۵۸) احمد بن علی نسائی ، سنن النسائی ، بشرح جلال الدین سیوطی و حاشیه نورالدین بن عبدالهادی سندی ، استانبول ۱۴۰۱/۱۹۸۱.(۱۵۹) نصری اشرفی ، نمایش و موسیقی در ایران ، تهران ۱۳۸۳ ش .(۱۶۰) اسعد نظامی تالش ، «جامه کعبه »، ایران نامه ، سال ۴، ش ۱ (پاییز ۱۳۶۴).(۱۶۱) نوروز در ترکمنستان ، چشم انداز، ش ۱۳ (فروردین ۱۳۷۷).(۱۶۲) نوروز در قزاقستان ، همان ، ش ۱۳ (فروردین ۱۳۷۷).(۱۶۳) فریدون نوزاد، «خلعت و خلعت پوشان »، فرهنگ گیلان ، سال ۱، ش ۱ (زمستان ۱۳۷۷).(۱۶۴) احمد بن عبدالوهاب نویری ، نهایة الارب فی فنون الادب ، قاهره (۱۹۲۳) ـ۱۹۹۰.(۱۶۵) محمدطاهر بن حسین وحید قزوینی ، عباسنامه ، یا، شرح زندگانی ۲۲ساله شاه عباس ثانی (۱۰۵۲ـ۱۰۷۳)، چاپ ابراهیم دهقان ، اراک ۱۳۲۹ ش .(۱۶۶) احمد وکیلیان ، رمضان در فرهنگ مردم ، تهران ۱۳۷۰ ش .(۱۶۷) صادق هدایت ، نیرنگستان ، تهران ۱۳۵۶ ش .(۱۶۸) فهمی هویدی ، الاسلام فی الصین ، کویت ۱۴۰۱/۱۹۸۱.(۱۶۹) یعقوبی ، تاریخ یعقوبی؛
wikifeqh: جشن_های_مسلمانان